Phóng to

Tàu Thần Châu 4 được phóng lên không gian

TT - Tân Hoa xã hôm qua (15-8) đưa tin Lịch Kiến Trung, một trong những nhà thiết kế tên lửa hàng đầu Trung Quốc (TQ), đã bị bắt và sẽ bị đưa ra truy tố vì nhận tiền hối lộ khoảng 2 triệu nhân dân tệ.

Còn theo tạp chí Tiền Tiêu (TQ) số ra tháng 8-2005, nhân vật Lịch Kiến Trung chính là cha đẻ của tàu vũ trụ "Thần Châu -5" và "Thần Châu -6", và số tiền mà ông Lịch bị cáo buộc tham ô, hối lộ và lạm dụng công quĩ lên đến 123 triệu nhân dân tệ.

Theo tờ Tiền Tiêu, đơn tố cáo ông Lịch được gửi lên cơ quan thẩm quyền trung ương vào tháng 10-2003, khi tàu vũ trụ "Thần Châu -5" chở nhà du hành vũ trụ Dương Lợi Vĩ lên quĩ đạo và trở về Trái đất thành công.

Vị trí của ông Lịch rất lớn - tổng công trình sư, giám đốc Viện Nghiên cứu kỹ thuật tên lửa, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty kỹ thuật tên lửa Trường Chinh - và ông cũng là người làm việc có liên quan đến các bí mật quốc gia.

Công ty kỹ thuật tên lửa Trường Chinh do Lịch Kiến Trung làm chủ tịch hội đồng quản trị đã được niêm yết trên thị trường chứng khoán và là một trong 50 công ty mạnh nhất hiện nay của Trung Quốc. Trong thời gian làm viện trưởng Viện Nghiên cứu kỹ thuật tên lửa, Lịch Kiến Trung đã lãnh đạo các cán bộ nghiên cứu của viện thiết kế và sản xuất thành công bốn loại tên lửa mới là "Trường Chinh -3A", "Trường Chinh - 3B", "Trường Chinh - 2C" cải tiến, "Trường Chinh - 2F", trong đó tên lửa "Trường Chinh - 2F" lần đầu tiên phóng thành công năm 1999 và là tên lửa chủ yếu đưa tàu vũ trụ lên quĩ đạo. Theo China Daily, từ khi thành lập năm 1957 tới nay, viện đã 70 lần đưa vệ tinh lên quĩ đạo thành công.

Do đó, để điều tra vụ việc này, Cục Chống tham nhũng Viện Kiểm sát thành phố Bắc Kinh với sự trợ giúp của Ban Kiểm tra kỷ luật trung ương TQ đã vào cuộc.

Viện Nghiên cứu kỹ thuật tên lửa và Công ty kỹ thuật tên lửa Trường Chinh do Lịch Kiến Trung lãnh đạo có trụ sở tại khu Phong Đài, thành phố Bắc Kinh, nhưng vì ông Lịch có cấp bậc tương đương với lãnh đạo thành phố nên vụ việc được cấp địa phương chuyển lên cấp trung ương xử lý.

Người nắm bí mật quốc gia

Mùa xuân năm 2005, Cục Chống tham nhũng đã chuyển hồ sơ điều tra lên Viện Kiểm sát thành phố để tiến hành khởi tố và đưa sang Tòa án thành phố Bắc Kinh xét xử trong thời gian tới.

Báo giới TQ không thống nhất về số tiền nhận hối lộ của ông Lịch: theo Tân Hoa xã, ông Lịch bị cáo buộc nhận hối lộ 2 triệu nhân dân tệ. Nhưng theo Tiền Tiêu, cơ quan điều tra kết luận ông Lịch tham ô khoảng hơn 2 triệu nhân dân tệ, nhận hối lộ khoảng hơn 1 triệu nhân dân tệ và lạm dụng công quĩ khoảng 120 triệu nhân dân tệ.

Tờ Thời Báo Hoa Hạ dẫn phát biểu của một phó giám đốc viện cho biết liên quan tới vụ án này còn có nguyên trưởng ban thiết kế của viện, phó phòng tài chính của viện, chủ nhiệm văn phòng thanh toán của viện và một số cán bộ phụ trách tài vụ của viện.

Thu nhập thấp dẫn đến tham ô?

Phóng to Lịch Kiến Trung sinh năm 1937 trong một gia đình nông dân nghèo ở thị trấn Nhật Chiếu, tỉnh Sơn Đông. Từ nhỏ ông được Chính phủ TQ cho ăn học, bồi dưỡng trở thành cán bộ khoa học kỹ thuật. Ông tốt nghiệp Trường đại học Giao thông Thượng Hải và có nhiều đóng góp vào ngành tên lửa vũ trụ của TQ. Từ năm 1980 -1982 ông sang nghiên cứu ở Trường đại học bang Wisconsin và Trường đại học bang Oklahoma của Mỹ. Sau khi về nước, ông là công trình sư thuộc nhà máy sản xuất của Viện Nghiên cứu, tiếp đó là phó giám đốc và giám đốc nhà máy chế tạo tên lửa vũ trụ của TQ. Năm 1991, ông được bổ nhiệm làm phó giám đốc Viện Nghiên cứu tên lửa, chủ quản công tác nghiên cứu và sản xuất tên lửa cũng như tàu vũ trụ. Năm 1994 làm viện trưởng, đồng thời làm tổng công trình sư chỉ đạo nghiên cứu thiết kế tên lửa "Trường Chinh - 3" thuộc Viện Nghiên cứu số 1 và Công ty Hàng không vũ trụ TQ. Năm 1999, ông giữ chức chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Tên lửa vũ trụ TQ. Năm 2000, ông nghỉ hưu, thôi chức viện trưởng nhưng vẫn giữ chức chủ tịch hội đồng quản trị tổng công ty.

Lịch Kiến Trung từng là đại biểu Quốc hội TQ. Năm 2000, phát biểu trước Quốc hội, ông Lịch từng nói rằng TQ đang "chảy máu" nhân tài do đãi ngộ quá thấp đối với các nhà khoa học, và rằng một viện nghiên cứu khoa học quan trọng do ông phụ trách hằng năm đã mất đi tới 40% số chuyên viên.

Ông nói ông rất đau lòng khi chứng kiến các hãng nước ngoài đến "rước" các chuyên viên của viện ông đi làm cho họ. Theo tờ Tiền Tiêu, lương của tổng công trình sư thiết kế chỉ hơn 3.000 nhân dân tệ/tháng, người mới tốt nghiệp lương có hơn 1.000 nhân dân tệ/tháng.

Nếu làm việc cho các hãng nước ngoài thì lương của người mới tốt nghiệp ít nhất cũng tới hơn 8.000 nhân dân tệ/tháng. Ông Lịch còn nói trong viện của ông có câu truyền miệng rằng "Bán trà nước được nhiều tiền hơn nghiên cứu nguyên tử".

Tờ Tiền Tiêu viết: "Kể từ khi TQ tiến hành cải cách mở cửa và thực hiện cơ chế thị trường thì quan niệm giá trị của con người cũng thay đổi theo. Hầu như mọi người, nhất là tầng lớp trí thức và các nhà khoa học, đều nhận thức được rằng đãi ngộ và trả lương đúng mức cũng là thước đo giá trị, trình độ và cống hiến của con người theo đúng "qui luật phân phối theo lao động".

Đồng lương cao phản ánh sự cống hiến và giá trị của con người trong xã hội. Trong thời đại ngày nay, nhân tài là yếu tố quyết định sự sống còn của xí nghiệp, công ty trong điều kiện cạnh tranh gay gắt hiện nay. Bởi vậy, coi rẻ nhân tài tất nhiên dẫn tới những hiện tượng tiêu cực".

Sự kiện "vụ án Lịch Kiến Trung" gây ồn ào dư luận TQ, nhất là giới khoa học kỹ thuật. Trong thời gian chưa đầy một ngày mà mạng Internet có tới hàng mấy nghìn tin, bài bình luận, trong đó phần lớn đều cho rằng một trong những nguyên nhân làm cho nạn tham nhũng tràn vào lĩnh vực khoa học vũ trụ của TQ là do tình trạng đãi ngộ không công bằng.

Nhiều cán bộ và chuyên viên kỹ thuật than phiền rằng tiền lương một năm của họ không bằng thu nhập trong một đêm biểu diễn của ca sĩ, và gọi đây là "một bi kịch của ngành khoa học kỹ thuật cao".