Phóng to

Hiện khách hàng vẫn mua cây lược vàng với giá 30.000 đồng/cây - Ảnh: Ngọc Hà

Danh mục y học phương Đông không thấy nhắc đến việc dùng cây lược vàng để chữa bệnh

Cây lược vàng “nguồn gốc Thanh Hóa” có xuất xứ từ Nga được đồn rằng có khả năng chữa bệnh viêm đường hô hấp, viêm đường tiết niệu, bệnh dạ dày, huyết áp, thậm chí là cả... ung bướu từ khoảng giữa năm ngoái. Song nghiên cứu mới nhất của Viện Dược liệu, Bộ Y tế lại chỉ ra rằng lược vàng trong nghiên cứu thực nghiệm không có tác dụng chống viêm (với mô hình gây viêm cấp bằng carragenin) mà còn làm tăng độ phù của bàn chân chuột với liều dùng 50g thân tươi/kg thể trọng. Hoạt tính sinh học của lược vàng rất mạnh, đã gây chết chuột thí nghiệm ở liều 2.100-3.000g/ kg thể trọng.

Bất chấp những cảnh báo mới nhất, cây lược vàng vẫn được bày bán công khai. Cả buổi sáng 23-3, dạo quanh chợ cây cảnh trên đường Hoàng Hoa Thám, Hà Nội, cứ tấp vào cửa hàng nào hỏi chọn mua cây lược vàng, ngay lập tức khách được chủ hàng bày cho cách dùng lá cây, thân cây làm thuốc: “Chữa được vô khối bệnh. Ngày nào chả có người mua hàng đống. Liên tục mấy tháng trước đây, mỗi ngày cửa hàng bán được cả trăm chậu lược vàng. Có khách mua rồi gửi vào tận miền Nam. Khách mua là cửa hàng tặng ngay tập tài liệu nói về công dụng tuyệt vời của lược vàng. Photo bao nhiêu mà giờ cũng hết sạch…”, anh Hải, một chủ hàng, tiết lộ.

Ăn thay rau!

Vừa chọn mua cây lược vàng, chị Lê Ngọc Hoa (Cầu Giấy, Hà Nội) kể cuối năm 2008, mấy người bạn cùng cơ quan của chị còn lặn lội vào tận Cẩm Thủy, Thanh Hóa để mua cây về chữa bệnh với hi vọng “cây thuốc thần kỳ một cách khó hiểu” lại bán ở nơi nổi tiếng “thiêng” thì chữa được bá bệnh là cái chắc. Đây cũng chính là lý do để xung quanh khu vực suối cá thần Cẩm Thủy, người ta “hét” lược vàng với giá 400.000-500.000 đồng/ cây!

Ở Hà Nội, cây lược vàng đã được truyền bá như một loại cây ăn vào đến đâu bệnh khỏi bay đến đấy. Nhiều nhà bảo nhau mua cây về trồng, vừa treo lên giàn vui mắt, vừa dùng được hằng ngày. Đã có nhiều người lấy lá cây lược vàng để ăn ghém hằng ngày như một loại rau.

Cây lược vàng lên đến giai đoạn “đỉnh cao” công dụng khi râm ran câu chuyện “chữa khỏi bệnh u nang buồng trứng, gout…” của một vài người dân ở Thanh Hóa. Thế là người ta đổ về Thanh Hóa để mua tận gốc. Không ai biết rằng cây thuốc có xuất xứ từ Mexico, sang Nga, và điểm đến đầu tiên ở Việt Nam là Hà Nội. Anh Hải cho biết có khách vào tận Thanh Hóa mua, nhưng phần nhiều lại là... hàng Hà Nội chuyển vào.

Lược vàng là loại cây dễ sống, dễ trồng. Cây thường xuyên ra những nhánh mới mà người thạo chơi cây vẫn gọi là “vòi”. Mỗi vòi nhô lên, ngắt ra, cắm xuống đất lại thành ngay được cây mới. “Đơn giản mà đắt hàng, loại cây có giá từ dăm bảy nghìn được đẩy lên vài chục, đến cả trăm nghìn làm cả phố chuyên bán cây cảnh này một dạo sống dựa hẳn vào cây lược vàng đấy”, anh Hải “bật mí”.

Tìm hiểu sâu hơn

Theo thầy thuốc nhân dân Nguyễn Xuân Hướng- chủ tịch Hội Đông y Việt Nam, danh mục y học phương Đông không thấy nhắc đến việc dùng cây lược vàng để chữa bệnh. Trong các sách về thuốc y học cổ truyền của cả Việt Nam và Trung Quốc chưa có tài liệu nào nhắc đến loại cây này.

TS Trịnh Thị Điệp (phòng hóa thực vật, Viện Dược liệu) cũng cho hay trong khi nghiên cứu, bà không thể ngờ được rằng cây lược vàng được truyền bá như một loại thần dược lại có ít tài liệu nhắc đến thế. Trừ một vài trang bằng tiếng Nga, không thấy một tài liệu nào khác nhắc đến lược vàng như một loại dược liệu cả.

Nhớ một dạo người ta đồn ầm lên cây cỏ ngọt Cuba có tác dụng chữa khỏi hẳn đái tháo đường. Truy xuất nguồn gốc mới hay loài cỏ ngọt đó chỉ là thức ăn đơn thuần của giống bò sữa ở đất nước vùng châu Mỹ Latin! Rồi không xa, thông tin lá đu đủ chữa được ung thư phổi ở Indonesia cũng khiến bao người nhắm mắt nhắm mũi ăn loại lá này để rốt cục lại mừng húm vì... may chưa bị ngộ độc!

“Trừ các cây thuốc đã được ông cha ta sử dụng lâu đời, tất cả dược liệu mới đều cần phải thử nghiệm nghiêm ngặt, từ phòng thí nghiệm cho đến lâm sàng trên người”, TS Điệp khẳng định.

Tuy nhiên, TS Điệp cũng cho rằng dù kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy cây lược vàng không có tác dụng chống viêm với liều dùng tương đối, thậm chí còn gây chết chuột thử nghiệm, song trước thông tin còn nhiều chiều và đang bỏ ngỏ, bán tín bán nghi về loại cây này, Viện Dược liệu quyết định sẽ tiếp tục nghiên cứu sâu hơn.

Dự kiến thử nghiệm trên súc vật nhằm kiểm tra khả năng tăng cường miễn dịch, thử tác dụng hạ đường huyết, hạ huyết áp, thử chống viêm trên mô hình khác (gây viêm với các tác nhân khác), xa hơn nữa là thử trên tế bào ung thư… Nếu thuận lợi, kết luận cuối cùng về tác dụng thật sự của cây lược vàng sẽ được công bố trong khoảng một năm tới.