Cái cà ràng của bà

AT - Chiều nay, cơn mưa như trút hết nước xuống lòng thành phố. Tôi dựng xe và ghé vào một quán cháo lòng nhỏ bên đường. Nhìn ánh lửa lập lòe than tổ ong, tôi cảm thấy lòng nhớ thương man mác. Ánh lửa đỏ ấy kéo tôi trở về những ngày xa xưa. Hình ảnh của bà bên chiếc cà ràng cũ kỹ hiện ra như in trong tâm trí tôi.

Nhớ hồi còn tí xíu, cứ vào bốn năm giờ sáng bà tôi thường thức dậy sớm để nấu bữa sáng cho cả nhà. Hình ảnh chiếc bếp lửa đỏ rực đã thành thân quen đối với tôi. Cái chái bếp của bà tôi nhỏ đơn sơ. Mái lá sẫm màu khói đen sì. Bên dưới kê hai chiếc cà ràng cũ kỹ. Nhưng trông khuôn bếp thật ngăn nắp, trật tự. Mái tóc bạc phơ của bà cứ thấp thoáng bên bếp lửa bập bùng.

Bà bắc nồi cơm lên cà ràng, dùng một thanh củi nhỏ lùa tro ra hai bên, khéo léo đặt củi vào, rồi với một nắm lá dừa khô mồi lửa. Thỉnh thoảng lửa không cháy. Bà dùng một chiếc ống trúc rỗng ruột làm ống thổi. Tôi hay chạy đến giúp bà thổi lửa. Khói, bụi bay mịt mù làm mắt tôi cay xè. Bà nhìn tôi cười nhỏ nhẹ.

Công việc bếp núc của bà thật khéo léo. Dù là rơm, lá hay củi mục thì bà cũng đốt cháy hết một cách gọn gàng. Tôi nhớ như in lời dạy của bà về nghệ thuật nấu cơm: phải đun lửa sao cho thật khéo để lửa không ra đằng sau nồi, khi đã chín rồi thì để lửa liu riu cho cơm không bị khét, không bị khô nước hay hôi khói... Khi ở cạnh bà, tôi còn thích nghe tiếng nổ lách tách rất vui tai của những thanh củi cháy dở dang. Tôi hay dùng mấy thanh củi đang cháy đỏ rực làm kiếm nô đùa thật thích. Bà tôi thường lùi vào lớp than đỏ rực vài củ khoai, củ mì... để một lát sau tôi có món khoai nướng thơm phức, ngon tuyệt.

Vào những buổi chiều mưa rả rích. Tôi hay ngồi bên bếp lửa đỏ của bà, tôi đưa tay hơ hơ trước bếp. Hơi nóng từ bếp làm lòng tôi ấm lạ. Lúc ấy, tôi không thể thốt được nên lời. Những luồng khói trắng tỏa ra. Chúng luồn xiên qua mái lá, sau một lúc nhảy nhót, cuối cùng chúng bay vút lên bầu trời xanh thẳm. Tôi thường thả hồn mình theo những làn khói trắng đến miên man...

Thế rồi quê tôi dần dần đổi mới. Nhiều ngôi nhà tường lần lượt mọc lên. Điện thắp sáng cũng tìm về. Nhiều gia đình trong xóm thi nhau mua bếp gas, nồi cơm điện, ấm điện... Họ không còn nấu bếp củi nữa vì nó tiện về thời gian. Mặt khác khói bếp sẽ làm những bức tường, mái tôn đen kịt. Vì vậy, cái cà ràng dần mai một, lãng quên. Thấy bà tôi già yếu, các cô chú đòi mua bếp điện cho bà dùng. Bà nhai trầu, bỏm bẻm nói vui: "Củi đước ở vườn còn quá chừng, bỏ uổng. Vả lại nấu cơm điện ăn không ngon bằng bếp củi...".

Lớn lên, tôi vào đại học sống xa nhà. Nơi tôi ở trọ chỉ nấu toàn bằng bếp dầu, bếp gas mini. Công việc nấu nướng thuận tiện và bảo đảm thời gian hơn. Nhưng có đôi lúc tôi lại khát khao thèm nghe những tiếng nổ lép bép của bếp lửa, thèm được nhìn làn khói trắng tỏa ra từ những mái lá và thèm được nếm một củ khoai nướng biết dường nào... Và lúc nào tôi cũng tự nhủ: sẽ không quên công ơn to lớn của bà và không quên chiếc cà ràng ngày xưa.  

 CAO TƯỜNG MINH

Áo Trắng số 19 (ra ngày 15-10-2009) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.