* Tàu nước ngoài cũng buôn lậu

Phóng to

Lực lượng biên phòng kiểm kê tang vật 13kg nữ trang tịch thu từ một đối tượng buôn lậu - Ảnh do Biên phòng cửa khẩu cảng Sài Gòn cung cấp

Trung tuần tháng 3, chúng tôi được phép lên tàu tuần tra của Bộ đội biên phòng cửa khẩu cảng Sài Gòn để cùng các trinh sát truy bắt hàng lậu. Vừa ra lệnh cho đồng đội đuổi theo chiếc ghe có dấu hiệu khả nghi, đại úy Nguyễn Nam Trung - trạm kiểm tra, giám sát trên sông Sài Gòn - cho biết các đối tượng buôn lậu thường chọn những khu vực có lòng sông rộng như phà Bình Khánh, ngã ba Đèn Đỏ... để “ăn hàng”.

“Con đường tơ lụa trên sông”

Đêm 18-3, chúng tôi thuê canô khởi hành từ bến đò Phú Xuân (Nhà Bè) thẳng hướng ngã ba mũi Nhà Bè (sông Lòng Tàu và sông Soài Rạp), vòng lên Phú Hổ, cảng Cát Lái. Tại khu vực ngã ba Đèn Đỏ (ngã ba sông TP.HCM - Đồng Nai), nhiều tàu hàng đang neo đậu chờ vào cảng. Thỉnh thoảng từ hai bên bờ sông, những chiếc ghe máy lao ra cập mạn tàu, các thùng hàng được thả nhanh xuống ghe. Thoáng chốc, những chiếc ghe phóng ngược vào bờ và mất hút sau những lùm cây thuộc địa phận Nhơn Trạch, Đồng Nai.

Theo tìm hiểu, các thủy thủ tàu viễn dương vẫn thường xách hàng về bỏ mối cho các “đầu nậu”. Riêng các đường dây buôn lậu có tổ chức vẫn âm thầm hoạt động trên diện rộng, móc nối trực tiếp với thành viên trên tàu để đánh hàng với số lượng lớn.

Hàng lậu vận chuyển vào đất liền bằng nhiều hình thức, nhưng phổ biến nhất là thông qua những người làm nghề chạy ghe tàu dọc sông Sài Gòn. Trước khi đánh hàng, các thuyền viên hoặc “đầu nậu” liên lạc với chủ ghe hẹn ngày giờ, địa điểm nhận hàng. Vị trí “thả” hàng thường nằm ở ngã ba sông, nhằm rộng đường tẩu thoát khi lực lượng chức năng phát hiện, truy đuổi.

Hàng đến điểm tập kết an toàn, các bên thanh toán với nhau theo kiểu “tiền trao cháo múc” hoặc “gối đầu” (lấy tiền lô hàng trước, cho nợ lô hàng sau). Nhiều “đầu nậu” sắm cả canô cao tốc để mua giá gốc, không qua “cò”. Có thời điểm “hút” hàng, các đối tượng buôn lậu ra tận phao số 0, cửa biển Cần Giờ đánh những mẻ hàng lớn. Hàng lậu qua cửa khẩu cảng Sài Gòn khá phong phú nhưng “ăn” nhất vẫn là sữa, thuốc lá, rượu, hàng điện tử...

Thiếu tá Trần Thanh Đức, trưởng ban trinh sát Biên phòng cửa khẩu cảng Sài Gòn, cho biết các đối tượng còn “cấy” (bỏ thêm) hàng không hóa đơn, chứng từ, nguồn gốc xuất xứ vào các lô hàng đã khai báo hải quan để buôn lậu. Một số thuyền viên móc nối với công nhân bốc xếp để vận chuyển hàng lậu từ tàu lên bờ hoặc dùng ôtô vào tận cầu cảng với lý do đón thuyền viên nhưng thực chất để đánh hàng.

Gần đây, do bị lực lượng trinh sát bộ đội biên phòng truy quét ráo riết nên các đối tượng buôn lậu lùi về khu vực Cột Điện, Thiềng Liềng (Nhơn Trạch, Đồng Nai) hoặc chọn những nơi khuất tầm kiểm soát của lực lượng chức năng để hoạt động.

Theo trung tá Nguyễn Trường Nam - chốt số 1 trạm kiểm soát biên phòng cửa khẩu Phú Mỹ, do lực lượng biên phòng truy quét gắt gao, nhiều thuyền viên chuyển sang mang hàng trong người khi được lên bờ. Hàng chủ yếu là những vật dụng có giá trị như vàng, đồng hồ, linh kiện điện tử...

Mới đây, lực lượng biên phòng phát hiện ông N.V.B. (ngụ ở Hải Phòng, thuyền trưởng tàu Biển Đông Star vừa kết thúc hành trình từ Thái Lan về VN, đang neo đậu tại khu vực cảng Cát Lái), chia nhỏ 13kg nữ trang bằng vàng (trên 4,7 tỉ đồng) giấu trong người để mang vào bờ. Bộ đội biên phòng TP đã ra quyết định khởi tố vụ án, chuyển hồ sơ sang Viện KSND TP tiếp tục xử lý.

Hình thức buôn lậu táo tợn nhất là thuê taxi chạy thẳng vào tàu để đưa hàng ra ngoài cảng tiêu thụ. Lực lượng biên phòng cũng phát hiện sự móc nối giữa thuyền viên và nhân viên bảo vệ cảng để mang hàng lậu ra ngoài. Cuối tháng 1-2010, khi kiểm tra tủ cá nhân nơi làm việc của N.P.M., nhân viên bảo vệ cảng Bến Nghé, lực lượng biên phòng phát hiện nhiều thùng bia Heineken. Đầu tháng 2, lực lượng biên phòng phát hiện hai thuyền viên tàu Trải Thiên 08 vận chuyển nhiều rượu ngoại và thuốc lá Marlboro. Khi kiểm tra tàu, 14 thuyền viên đều mua hàng lậu với gần 300 chai rượu ngoại và 70 cây thuốc lá Marlboro.

Phóng to

Tàu bè đi lại trên sông Sài Gòn

Khó xử lý

Biên phòng cửa khẩu cảng Sài Gòn cho biết công tác tuần tra, xử lý các đối tượng vận chuyển hàng lậu rất khó khăn. Hễ “đánh hơi” thấy lực lượng biên phòng là lập tức họ tăng tốc chạy vào bờ hoặc vứt hàng xuống sông để phi tang vật chứng. Trước đây, các thuyền viên thường liên hệ với các ghe chạy ở bến cố định để vận chuyển hàng lậu nhưng việc móc nối này dễ bị phát hiện. Thời gian qua, các thuyền viên chuyển sang làm ăn với các ghe lưu động thoắt ẩn thoắt hiện trên sông nên rất khó phát hiện, bắt quả tang. Các thuyền viên còn móc nối với chủ sà lan để ém hàng, số hàng ém được chủ sà lan mang đi bán và chia chác.

Theo bộ đội biên phòng, hành vi của các đối tượng đã cấu thành tội buôn lậu và vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới nhưng để xử lý hình sự không phải dễ. Thiếu tá Trần Thanh Đức cho biết trong một số vụ cụ thể, căn cứ hành vi của các đối tượng là có thể khởi tố hình sự. Tuy nhiên, khi xác định giá trị hàng hóa vi phạm đối với từng đối tượng vi phạm thì chưa đến mức xử lý hình sự vì lô hàng thuộc sở hữu của một nhóm thuyền viên (hùn vốn mua hàng lậu về tiêu thụ). Nhiều thuyền viên lợi dụng kẽ hở này để buôn lậu.

Việc xử lý các chủ phương tiện vận chuyển hàng lậu cũng hết sức gian nan. Theo tìm hiểu, hầu hết các đối tượng này chỉ bị phạt hành chính 500.000 đồng về hành vi “không trình báo cơ quan chức năng khi thực hiện các hoạt động trong khu vực cửa khẩu” và thông báo về địa phương để kiểm điểm, nhắc nhở. Đây là mức phạt không thấm thía gì so với khoản thu được từ việc buôn lậu.