09/03/2008 15:32 GMT+7

Bệnh tăng huyết áp

BS VŨ NGỌC HUY
BS VŨ NGỌC HUY

TTO - Tôi 28 tuổi (cao 1,6m -nặng 55kg). Khoảng hơn 1 năm nay, sau khi khám sức khỏe tổng quát tại trung tâm Medic, huyết áp tôi cao hơn mức bình thường (tối đa 140 - 150, tối thiểu 80 - 90, có khi cao hơn). Bác sĩ khuyên nên kiểm tra huyết áp thường xuyên và sử dụng thuốc thêm.

DRIndLt2.jpgPhóng to
TTO - Tôi 28 tuổi (cao 1,6m -nặng 55kg). Khoảng hơn 1 năm nay, sau khi khám sức khỏe tổng quát tại trung tâm Medic, huyết áp tôi cao hơn mức bình thường (tối đa 140 - 150, tối thiểu 80 - 90, có khi cao hơn). Bác sĩ khuyên nên kiểm tra huyết áp thường xuyên và sử dụng thuốc thêm.

Tôi trang bị máy đo huyết áp tự động (máy hiệu Omron-loại có vòng bít quấn bắp tay) để tự đo hằng ngày và nghỉ tập thể hình khoảng 3 tháng nay. Kết quả tôi tự đo bằng máy tự động thường ở mức 130 - 140 đối với huyết áp tối đa và 80 - 90 đối với huyết áp tối thiểu, có khi cũng cao hơn. Kết quả đo ở phòng mạch tư thường ở mức 12/7, 12/8 (ở đây sử dụng loại máy đo huyết áp bơm tay). Khi đến khám bệnh ở Trung tâm Medic, kết quả đo ở đây lại cao hơn mức 150-160 đối với huyết áp tối đa và hơn 90 đối với huyết áp tối thiểu. Ở đây cũng sử dụng máy đo tự động Omron. Tôi có hỏi thăm một vài người thì nói rằng máy tự động thường cao hơn máy bơm bằng tay.

Xin hỏi: Trong hai loại máy đo (máy đo tự động và máy bơm bằng tay) thì mức độ chính xác có khác nhau không? - Tôi uống thuốc hạ huyết áp(Amlordipine) theo lời dặn của bác sĩ và tự theo dõi huyết áp trong khoảng 1 tuần vẫn không khác so với không uống thuốc. Vậy thuốc này phát huy tác dụng sau bao lâu? - Tôi được biết cao huyết áp có 2 dạng: Nguyên phát và thứ phát. Vậy tôi cần phải làm các xét nghiệm nào để chẩn đoán chính xác tình trạng huyết áp của mình? - Tôi có nên chơi thể thao trở lại không, tập thể hình có phù hợp không? (Le Duy Trung)

Trả lời của phòng mạch online:

Tăng huyết áp (THA) được định nghĩa là khi trị số huyết áp tâm thu bằng hoặc lớn hơn 140 mmHg và/ hoặc trị số huyết áp tâm trương bằng hoặc lớn hơn 90 mmHg; Với điều kiện ít nhất hai lần đo khác biệt cho kết quả tương tự, đo huyết áp ở trạng thái nghỉ ngơi hoàn toàn (thường cho ngồi nghỉ 10 phút rồi mới đo), huyết áp (HA) đo ở tư thế nằm ngửa hoặc ngồi với cánh tay để ngang vị trí của tim (ngang ngực).

Dụng cụ đo HA chuẩn nhất (và kinh điển nhất) vẫn là máy đo HA thủy ngân (quấn bao vào cánh tay, bơm – xả hơi bằng tay và xem trị số bằng cột nước thủy ngân), kế đến là loại máy đo bằng tay dùng đồng hồ kim (loại này được dùng thông dụng nhất hiện nay ở các đơn vị y tế). Với loại máy này, tiêu chuẩn để đạt số đo HA chính xác là hệ thống kín hoàn toàn, kim đồng hồ phải nằm đúng số 0 trước khi đo, bề rộng của bao quấn phải bằng 2/3 chiều dài cánh tay (Nếu nhỏ hơn thì HA sẽ cao giả tạo, ngược lại nếu to hơn thì HA thấp giả tạo).

Tất cả các loại máy đo HA điện tử (tự động) đều phải được kiểm tra, so sánh với 2 loại máy đo trên trước khi sử dụng. Nếu kết quả so sánh thấy có sự khác biệt thì việc đơn giản nhất là tự mình cộng vào hay trừ ra số chênh lệch HA mỗi lần đo.

Theo như lời bạn mô tả thì tôi thấy vấn đề quan trọng nhất cần đặt ra trước tiên là bạn có thật sự bị THA không?! Vì các trị số HA mà bạn đo được ở nhiều nơi khác nhau, với các loại máy khác nhau có sự dao động giữa 2 bên ranh giới bình thường và cao, trong đó số đo HA bằng máy bơm tay là 12/7 – 12/8 là bình thường. Nhân đây cũng xin lưu ý bạn rằng trị số HA của một cá thể luôn luôn dao động trong một khoảng, thay đổi theo nhiều yếu tố như thời gian trong ngày, trạng thái cảm xúc, hoạt động hay nghỉ ngơi, nhiệt độ… ngoài ra còn một loại rối loạn gọi là “THA áo choàng trắng”: bệnh nhân khi đến gặp bác sĩ thì HA tăng còn khi ở nhà thì bình thường.

Theo tôi, trước tiên bạn nên mang máy đo tự động của mình đến gặp một bác sĩ chuyên khoa tim mạch để khám và so sánh cùng lúc giá trị HA đo bằng 2 loại máy bơm tay (của BS) và tự động (của bạn), từ đó biết được mức chênh lệch cũng như xác định rõ bạn có bị THA không (Nhớ là trước đó phải ngưng thuốc hạ áp 1 – 2 ngày) trước khi quyết định điều trị.

Có 2 loại THA: THA vô căn (còn gọi là nguyên phát) và THA thứ phát.

1/ THA vô căn: chiếm 90% tỷ lệ THA, thường phát triển từ tuổi trung niên trở đi.

Điều trị THA vô căn bao gồm 2 phương pháp: không dùng thuốc và dùng thuốc, trong đó phương pháp không dùng thuốc luôn được khởi đầu và duy trì thường xuyên về sau cả trong quá trình dùng thuốc.

- Phương pháp không dùng thuốc nên được bắt đầu sớm ngay từ khi HA ở mức ranh giới (130-139/ 80-89), bao gồm chế độ ăn giảm mặn (kiêng muối Natri), chế độ sinh hoạt giảm stress, giảm cân nặng nếu béo phì, tập thể dục, chơi các môn thể thao phù hợp (chạy bộ, bơi…, ngược lại, tập tạ được xem là môn thể thao làm HA tăng!)…

- Phương pháp dùng thuốc: hiện nay có rất nhiều loại thuốc điều trị THA khác nhau, việc sử dụng và phối hợp loại thuốc nào là tùy vào từng trường hợp cụ thể và phải do bác sĩ tim mạch quyết định. Phương pháp dùng thuốc được chỉ định sau hoặc song song với phương pháp không dùng thuốc, vì nếu chỉ biết uống thuốc mà không thay đổi các thói quen trên thì điều trị sẽ không bao giờ hiệu quả.

Thuốc Amlodipine là thuốc hạ áp thuộc nhóm ức chế kênh canxi. Đây là một thuốc hạ áp tốt, ít tác dụng phụ và có thời gian tác dụng khoảng 24h nên chỉ cần uống thuốc 1 lần/ ngày. Thông thường phải dùng thuốc vài ngày thì tác dụng hạ áp mới ổn định.

2/ THA thứ phát: THA là hậu quả của một bệnh lý khác (ví dụ THA do bệnh thận, do u tủy thượng thận, bệnh mạch máu…). Nếu THA xảy ra trên một bệnh nhân còn trẻ (<40 tuổi), hay nếu THA nặng và khó điều trị thì phải luôn đi tìm xem có nguyên nhân nào gây THA thứ phát không. Các xét nghiệm tìm nguyên nhân THA rất đa dạng. Tùy theo kết quả thăm khám lâm sàng nghi ngờ nhóm bệnh gì mà người thầy thuốc sẽ cho các xét nghiệm khác nhau (xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm mạch máu, CT scan…).

THA là một bệnh lý quan trọng và gây nhiều hậu quả nặng nề. Tôi chỉ hy vọng bài viết này sẽ giải đáp phần nào những thắc mắc của bạn và mong rằng bạn sẽ giao việc chẩn đoán và điều trị bệnh này (nếu bạn thực sự có) cho các thầy thuốc chúng tôi.

Chúc bạn thành công.

Bạn có những thắc mắc về sức khỏe của mình mà không biết hỏi ai. Bạn cần được tư vấn cho những thắc mắc về sức khỏe của mình, của người thân... Phòng mạch online của Tuổi Trẻ Online sẽ giúp bạn giải đáp 1.001 thắc mắc về sức khỏe. Mọi thắc mắc về sức khỏe xin gửi về địa chỉ email: tto@tuoitre.com.vn

Để chính xác về nội dung, vấn đề cần hỏi, xin bạn đọc vui lòng gõ có dấu (font chữ unicode). Xin chân thành cảm ơn!

B.CHÂU thực hiện

BS VŨ NGỌC HUY
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên