Phóng to

Với những ai từng theo dõi hành trình sáng tạo của Nguyễn Trung, đây là một chặng khác thường của ông. Sau những thời kỳ từ hiện thực tới trừu tượng, siêu thực, và với nhiều cuộc phiêu lưu ánh sáng cũng như chất liệu ngoạn mục, ở chặng mới nhất này, tranh Nguyễn Trung chỉ còn là một mặt phẳng không gian hai chiều và chỉ còn hai màu đối cực đen – trắng.

Trên phông màu đen của sơn nước – cái bảng đen của thời đi học và của cả đời người là những vệt phấn trắng thời gian, là những bôi xóa, chất chồng chữ và nghĩa, là ký ức, là suy ngẫm, là bao chuyện đời… Những nét phấn trắng như của trẻ con hồn nhiên thật ra cũng là những chữ tượng hình cổ xưa, mang những thông điệp cần được giải mã.

Nếu như trong tranh Nguyễn Trung trước đây, sau khi ông từ bỏ hội họa biểu hình đầy màu sắc và coi trừu tượng như một lẽ tồn tại trong nghệ thuật, vẫn còn thấy sự chú tâm, dụng công của họa sĩ đến bề mặt của chất liệu (với các dạng đắp nổi, dán cói trên bố…) thì những vệt phấn trắng của Bảng đen đã xóa nhòa mọi thứ thủ pháp tạo hình, chỉ còn lại sự đơn giản đến tận cùng. Nói cách khác, cuộc triển lãm lần này đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong sáng tác của Nguyễn Trung.

Theo Nguyễn Trung, trong vài điều đã ám ảnh ông suốt cuộc đời có tấm bảng đen – nỗi ám ảnh ông suốt tuổi đi học luôn sợ thầy gọi lên bảng khảo bài! Cũng theo ông, lý do chọn gallery Quỳnh – lần thứ hai – để triển lãm vì bởi đây là một trong số không nhiều các địa chỉ nghệ thuật không chịu sự ràng buộc của thị trường. Triển lãm chỉ bày tám bức tranh trong không gian khiêm tốn của gallery.

Nguyễn Trung sinh năm 1940 tại Sóc Trăng, là một trong những thủ lĩnh của thế hệ họa sĩ trẻ nở rộ vào nửa đầu thập kỷ 1960 tại Sài Gòn. Từng có rất nhiều triển lãm cá nhân và nhóm ở trong nước cũng như tại nước ngoài, có tranh trong nhiều bảo tàng và các bộ sưu tập mỹ thuật, Nguyễn Trung còn được kính trọng bởi sự uyên bác và tính cách của ông. Nhiều năm trước, những bài viết về hội họa của Nguyễn Trung trên TTCN cho thấy còn có một cây bút phê bình mỹ thuật cẩn trọng và tài hoa nơi ông. Hiện Nguyễn Trung được xem như một trong những họa sĩ hàng đầu của khuynh hướng trừu tượng tại VN.

----------------------

(*) 23 Lý Tự Trọng, Q.1,TP.HCM, từ 1-12-2004 đến 2-1-2005. Sau ngày 5-12, có thể xem toàn bộ loạt tranh Bảng đen 20 bức tại trang web www.galeriequynh.com