Phóng to

Giá cổ phiếu của các công ty lớn thường giảm sau một vụ mua lại công ty khác

TT - Mặc dù các nghiên cứu trước đây đều chứng tỏ một phần vốn các cổ đông của công ty mua sẽ sang tay các cổ đông của công ty bị mua sau thương vụ, cổ đông của các công ty mua không phải lúc nào cũng chịu thiệt, nhất là ở các công ty nhỏ.

Để thuyết phục cổ đông của một công ty mình muốn mua, các công ty lớn thường treo thưởng cho việc bán cổ phần của công ty muốn mua. Đối với các nhà đầu tư, các công ty đã trả giá quá cao để mua lại, và nguy cơ không sinh lời khá cao, và thế là cổ phiếu công ty rớt giá.

Thiệt hại sẽ càng trầm trọng hơn khi công ty phát hành cổ phiếu để lấy vốn mua công ty mới. Mặt khác, giá cổ phiếu của các công ty giảm nhiều nhất khi mua lại các công ty nhà nước, trong khi hầu hết các vụ mua lại các công ty tư nhân nhỏ lại sinh lợi nhuận; việc mua công ty khác bằng tiền mặt cũng mang lại nhiều lợi nhuận hơn việc mua bằng cổ phiếu..

Nhgiên cứu mới đây của trung tâm nghiên cứu kinh tế Hoa Kỳ (NBER), dựa trên 12023 vụ mua bán công ty từ năm 1980 đến năm 2001, cho thấy cổ đông của các công ty mua đã mất 218 tỉ USD. Trong đó, các sự kiện sáp nhập, mua bán lớn dồn dập trong khoảng thời gian từ 1994 đến 2001 chiếm 95% tổng thiệt hại.

Tuy nhiên, phản ứng của thị trường trước tuyên bố mua lại các công ty khác tùy thuộc vào kích cỡ công ty. Khi một công ty nhỏ tuyên bố mua lại, giá cổ phiếu của nó lại tăng trong khi đối với các công ty lớn, hiệu ứng lại xảy ra theo chiều ngược lại. Nghiên cứu cho thấy các cổ đông của các công ty nhỏ đã kiếm thêm 8 tỉ USD trong các vụ mua lại từ năm 1980 đến năm 2001.

Giải thích nguyên nhân hiện tượng này, các nhà nghiên cứu của ENBER cho rằng chính việc tách quyền sở hữu ra khỏi quyền quản lý ở các công ty lớn, kết quả là lợi ích của ban giám đốc và các cổ đông không giống nhau nên giá cổ phiếu có giảm dù ban giám đốc cho rằng việc mua lại là có lợi. Mặc khác, khi mua lại các công ty bên ngoài, tổ chức cho thấy nó đã sử dụng gần hết tài nguyên nội bộ.