Phóng to

Thở oxy bằng máy tạo oxy từ khí trời - Ảnh: YẾN TRINH

TT - Đến nơi đông người, ở trong phòng kín, sống trong môi trường không khí ô nhiễm, bị bệnh lý đường hô hấp... hầu như ai cũng có cảm giác ngột ngạt, khó thở. Nhiều người chưa biết rằng cơ thể của mình đang thiếu oxy.

Ai thiếu oxy?

Ông Lê Thanh Tấn - trợ lý tổng giám đốc Công ty cổ phần Lá Xanh (đơn vị tư nhân đầu tiên mở dịch vụ cung cấp dưỡng khí oxy tại nhà tại TP.HCM) - nói: “Người cần thở khí oxy nguyên chất, tinh khiết rất đa dạng, đó là những người bị bệnh, người bị nạn, khi cấp cứu phải cho thở trực tiếp oxy, người cao tuổi, người bệnh hen suyễn, người yếu phổi; phi công khi lái máy bay, thợ lặn khi xuống sâu”. Ngoài ra, những người bình thường nhưng làm việc trong môi trường độc hại; nơi chật hẹp, đông người; ngồi lâu trong phòng lạnh, xe hơi; giảng dạy, thuyết trình nhiều; lao động trí óc căng thẳng; vận động viên, nghệ sĩ, ca sĩ... sau giờ tập luyện, lao động rất cần dưỡng khí oxy.

Biểu hiện của sự thiếu oxy là khi vận động mạnh, lao động nặng thường khó thở, thở gấp, tim đập nhanh buộc phổi, tim phải làm việc tăng tốc. Nếu sau mỗi ngày lao động căng thẳng được thở oxy khoảng 30-60 phút sẽ rất có lợi cho việc phục hồi sức khỏe. Người bình thường không nên quá lạm dụng thở trực tiếp dưỡng khí oxy vì có thể làm cho phổi lười hoạt động cũng không tốt.

Ông Lê Thanh Tấn nói hiện nay ở các nước tiên tiến người ta đã đưa oxy vào trong các phòng Internet, phòng cà phê, phòng trà, phòng họp, karaoke, massage… để làm cho không khí giàu oxy. Người ta còn lắp những trạm oxy bên đường, chỗ đông người, quán bar, phòng đợi, trên ôtô… cho khách vào thở khi cảm thấy mệt. Một số nước như Thái Lan, Singapore mỗi lần sử dụng dịch vụ thở oxy trong 10-20 phút phải tốn 150.000-180.000 VND. Tại VN, Công ty Lá Xanh cho biết để được thở trong 30 phút dưỡng khí oxy với lưu lượng 3 lít/phút, người dân chỉ tốn khoảng 2.000đ, tính luôn công vận chuyển đến nhà.

Tai biến không đáng kể

Thượng tá - BS Dương Văn Xuân, trưởng khoa oxy cao áp Bệnh viện (BV) Quân y 175, cho biết: “Tại TP.HCM có BV 175, Trung tâm điều trị oxy cao áp thuộc Trung tâm Y tế Q. Phú Nhuận và một số nơi khác thực hiện điều trị oxy cao áp. Việc điều trị này giúp bệnh nhân được thở oxy nguyên chất trong buồng kín. Nhân viên y tế sẽ điều chỉnh hệ thống van áp lực và lưu lượng oxy để bệnh nhân hít được 100% oxy tinh khiết”.

Phương pháp này có tác dụng ngăn ngừa cũng như điều trị hiệu quả đối với một số bệnh: ngộ độc khí CO, thiếu máu, hoại thư sinh hơi, viêm tắc động tĩnh mạch cấp và mãn tính, cơn đau thắt ngực do thiếu máu cơ tim, tai biến mạch máu não, tổn thương dập nát phần mềm, viêm xương tủy cấp, trạng thái suy nhược cơ thể, sau phẫu thuật ghép da, chứng đau nửa đầu, tổn thương do bỏng, suy giảm chức năng gan, viêm loét dạ dày tá tràng…

Bên cạnh đó, oxy cao áp còn giúp phục hồi sức khỏe nhanh chóng sau các hoạt động căng thẳng, kéo dài về tinh thần và thể lực sau mổ lớn. Liều điều trị từ 60-90 phút/ngày. Mỗi đợt điều trị kéo dài 10-15 ngày. Cũng theo BS Dương Văn Xuân, tỉ lệ tai biến của điều trị bằng oxy cao áp là không đáng kể.

Điều trị dài hạn tại nhà

BV Phạm Ngọc Thạch có chương trình điều trị bằng oxy dài hạn tại nhà cho các bệnh nhân suy hô hấp mãn do bệnh phế quản - phổi tắc nghẽn bằng máy tách oxy.

Hiện nay BV đã có trên 80 máy tách oxy. Riêng chương trình điều trị bằng oxy dài hạn tại nhà chỉ cung cấp cho những bệnh nhân suy hô hấp mãn không có điều kiện ở BV. Bệnh nhân sẽ được cấp máy và các dụng cụ cần thiết đem về nhà sử dụng. Tùy tình trạng bệnh lý, bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể cách sử dụng cũng như thời gian thở mỗi ngày.

BS Nguyễn Huy Dũng - phó giám đốc BV - cho biết những bệnh nhân suy hô hấp mãn không thể cứ nằm hết năm này sang năm khác tại BV để thở oxy. Không những tốn kém viện phí mà mọi sinh hoạt đều không thoải mái. Việc cung cấp oxy tận nhà vừa giúp cải thiện sức khỏe vừa tiết kiệm chi phí cho bệnh nhân. BV không có chủ trương kinh doanh nên bệnh nhân chỉ đóng một khoản tiền thế chân, tiền vận chuyển máy về nhà và 60.000 đồng/tháng.

Mỗi tháng, BV cử người kiểm tra máy và thăm khám bệnh nhân. Từ đó có những hướng dẫn cụ thể, bác sĩ cũng khuyến cáo việc lạm dụng dẫn đến tình trạng ngộ độc oxy. Ngoài ra, bệnh nhân cũng không nên ngưng thở oxy từ máy quá ba giờ liên tục vì lúc đó dễ gây ra những cơn cao áp phổi.