Phóng to

Khu định cư Do Thái tại Har Honta, tháng 12-2007 - Ảnh: Xinhua News Agency

Năm 2005, do những kiện cáo ngày một nhiều của những chủ sở hữu đất người Palestine, chính phủ của thủ tướng Ariel Sharon lúc đó đã phải chấp nhận mở một cuộc điều tra về hiện trạng của các khu định cư Do Thái trên vùng lãnh thổ Palestine mà Israel chiếm đóng. Công việc này được giao cho tướng Baruch Spiegel, thời điểm đó đang là trợ lý bộ trưởng quốc phòng Shaul Mofaz. Hai năm sau, nhận thấy kho dữ liệu mà Spiegel có nguy cơ gây bùng nổ dư luận, ông Ehud Barack, lúc này là bộ trưởng quốc phòng, liền ra lệnh cho giới quân đội ém nhẹm hồ sơ, lấy lý do việc công khai dữ liệu “đe dọa đến an ninh của Nhà nước Israel và làm tổn hại hình ảnh quốc tế của Israel”.

Việc thành lập các khu định cư Do Thái đã được Israel đưa ra ngay từ trước khi diễn ra cuộc chiến tranh sáu ngày nhằm đáp ứng nhiều ý đồ cùng lúc: quốc gia (xây dựng “Đại Israel”), quốc phòng (lấn chiếm đất theo kiểu da beo để có thể đối phó với các cuộc tấn công từ bên ngoài), dân số (cân bằng chủng tộc trong dân cư tại các vùng chiếm đóng) và kinh tế (khai thác các vùng đất mới). Trong những năm đầu của cuộc chiếm đóng, dưới thời cầm quyền của Công Đảng, các khu định cư Do Thái chủ yếu được thực hiện trong thung lũng Jordain (dọc biên giới với Jordan) nhằm tạo cho Israel một chỗ đứng chiến lược và chuẩn bị cho việc sáp nhập thung lũng Jordain. Từ 1974-1977, chính quyền Công Đảng đã cho xây dựng các khu định cư kinh tế và hợp thức hóa nhiều khu định cư “lậu” .

Theo Ha’aretz, kho thông tin đã phơi bày một thực tế mà người ta đã tìm cách giấu nhẹm từ lâu: hơn 75% các khu định cư Do Thái được xây dựng và mở rộng một cách không bình thường. Toàn bộ công việc này đều được thực hiện mà không hề có giấy phép xây dựng hoặc theo những ý đồ khác ngoài giấy phép được cấp. Nghiêm trọng hơn, nhiều cơ sở hạ tầng công cộng (đường sá, trường học, nhà thờ, đồn cảnh sát...) đã được xây dựng hoàn toàn bất hợp pháp trên đất thuộc về các sở hữu chủ người Palestine.

Báo Ha’aretz nhấn mạnh kho dữ liệu này không chỉ giới hạn vào những khu định cư maahazim (những khu tiền tiêu bất hợp pháp do di dân “lậu”) như trong hồ sơ nữ thẩm phán Talia Sasson đã tung ra và từng gây xôn xao vào tháng 3-2005. Kho tư liệu mới có liên quan đến toàn bộ chính sách định cư của Israel tại vùng đất chiếm đóng, bao gồm từ những khu định cư xa xưa nhất như Aloon Shvout (được xây dựng năm 1970, 3.291 cư dân), Beil-El (năm 1977) hay Nokdim (năm 1982)... đến những khu định cư kinh tế rộng lớn hơn gấp nhiều lần như khu định cư tại thành phố Modiin Illit (năm 1990, với 36.282 cư dân) hay Givat Zeev (năm 1983 với 11.139 cư dân) trong vùng ngoại ô Jerusalem.

Kho dữ liệu do tướng Spiegel thu thập được đã vạch trần sự giả dối trong lập trường lâu nay của chính quyền Israel trên trang web của Bộ Ngoại giao Israel: “Trong những gì liên quan đến sử dụng và khai thác đất đai dưới sự quản lý của mình (trong vùng chiếm đóng), mọi hành vi của Israel đều được đặt dưới sự tuân thủ nghiêm ngặt các luật lệ và chuẩn mực về quyền quốc tế. Do vậy Israel không trưng dụng bất kỳ đất tư nhân nào để phát triển các khu định cư”. Trong phần lớn các khu định cư Do Thái, chính quyền phải chịu trách nhiệm về những vi phạm vốn diễn ra sau khi chính quyền cho xây dựng các cơ sở hạ tầng công cộng...

Theo Dror Etker - giám đốc dự án cho Yesh Din (một tổ chức phi chính phủ gồm những luật gia Israel), “sự từ chối của chính quyền không cho tiếp cận kho dữ liệu này lấy cớ nó đe dọa đến an ninh quốc gia là thêm một thí dụ nữa cho thấy cách thức nhà cầm quyền đã dùng quyền lực để ngăn chặn việc đưa thông tin đến công dân”...