Phóng to

Gạo xuất khẩu tại cảng Sài Gòn - Ảnh: H.T.VÂN

Theo Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, lượng gạo xuất khẩu năm 2010 đạt 6,88 triệu tấn, kim ngạch đạt 3,23 tỉ USD, tăng 15,4% về lượng và 21,2% về giá trị so với năm 2009. Đây cũng là năm VN xuất khẩu gạo cao nhất cả về kim ngạch lẫn khối lượng trong lịch sử. Nếu chỉ nhìn vào con số thống kê, chắc hẳn đây là một năm thành công rực rỡ của ngành gạo VN. Nhưng thực tế niềm vui lúa gạo chưa thật sự trọn vẹn, lợi nhuận trong chuỗi lúa gạo còn bất hợp lý giữa các thành phần tham gia mà phần thiệt nhất vẫn là nông dân.

Giá lúa gạo năm 2010 biến động khó lường, đầu năm ở mức cao, giảm mạnh vào giữa năm và tăng đột biến vào cuối năm khiến cả người dân lẫn nhiều doanh nghiệp không thể xoay xở kịp. Thời điểm thu hoạch lúa hè thu, giá lúa giảm có lúc chỉ còn 3.000 đồng/kg, chỉ bằng giá thành xuất nhưng do khó khăn vì thời tiết và không có kho bãi bảo quản, người dân buộc phải bán lúa với giá rẻ. Để rồi sau đó chứng kiến giá lúa tăng mạnh hơn hai lần (6.500 đồng/kg) thì không còn lúa để bán. Lợi nhuận theo lẽ thường sẽ chảy vào túi những đơn vị mua được khi giá rẻ, có khả năng tạm trữ lâu dài đợi giá lên.

Bên cạnh đó, cũng không ít doanh nghiệp thua lỗ khá nặng vào thời điểm giữa năm khi ký các hợp đồng xuất khẩu với mức giá thấp (300 USD/tấn), trong khi quay lại thu gom gạo để xuất khẩu thì vấp phải giá gạo nguyên liệu tăng cao.

Theo ông Phạm Quang Diệu - giám đốc Công ty nghiên cứu thị trường Agomonitor, năm 2011 thị trường gạo được đánh giá sẽ có xu hướng đi lên so với năm 2010. Tuy nhiên, vẫn còn các yếu tố rủi ro khó lường. Người dân đang phấp phỏng lo âu vụ tới vì những tháng cuối năm 2010 giá các loại vật tư nông nghiệp đầu vào tăng chóng mặt, cùng với đó là giá cả các mặt hàng chi tiêu hằng ngày cũng tăng nhanh. Dù Hiệp hội Lương thực VN tuyên bố sẽ mua hết lúa đông xuân tới với giá cao, nhưng cao ở mức nào thì còn phải... chờ.

Với kim ngạch trên 11 tỉ USD, dệt may đã trở thành mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch cao nhất trong 26 mặt hàng xuất khẩu chính của VN năm 2010. Không còn đơn thuần là ngành công nghiệp gia công, theo ông Vũ Đức Giang - chủ tịch Hiệp hội Dệt may VN (Vitas), giá trị ngoại tệ thực hưởng sau khi trừ nguyên liệu nhập khẩu của toàn ngành năm nay ước tăng ít nhất 18%, đạt ít nhất trên 4,5 tỉ USD.

Không ít doanh nghiệp đã tạo ra những bước đột phá trong việc khai thác thị trường mới, tăng trưởng doanh thu, tìm được sản phẩm phù hợp để chào bán cho các đối tác nước ngoài bằng chính năng lực của mình. Chẳng hạn như Công ty cổ phần quốc tế Phong Phú có tỉ lệ tăng trưởng trong năm 2010 đến 248%, Tổng công ty cổ phần may Việt Tiến có kim ngạch xuất khẩu dẫn đầu toàn ngành với tổng kim ngạch trên 200 triệu USD, Tổng công ty cổ phần may Nhà Bè xuất khẩu được thương hiệu sang Ý...

Hiện phần lớn các doanh nghiệp đã ký được hợp đồng xuất khẩu đến tận quý 3 và quý 4-2011. Vitas cũng đặt mục tiêu xuất khẩu cho năm 2011 tăng trưởng ở mức 10-15% so với năm 2010.

Phóng to

Khách du lịch mua sắm tại chợ Bến Thành (Q.1, TP.HCM) - Ảnh: LÊ SƠN

Lần đầu tiên ngành du lịch VN đạt kỷ lục với hơn 5 triệu lượt du khách quốc tế, tăng trên 1,2 triệu lượt khách so với năm 2009. Đây là con số cao nhất từ trước đến nay của ngành du lịch VN. Dự kiến thu nhập từ du lịch năm 2010 đạt khoảng 96.000 tỉ đồng, tăng 37% so với năm 2009.

Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch VN Nguyễn Văn Tuấn, dự báo năm 2011 lượng khách quốc tế đến VN sẽ tăng hơn con số này. Tuy nhiên, ngành du lịch VN sẽ khó đạt được tốc độ và quy mô tăng trưởng như năm 2010 vì ba lý do: du lịch VN không còn sự kiện lớn như năm 2010, khu vực Đông Bắc Á - thị trường du lịch tiềm năng của VN - đang tiềm ẩn bất ổn an ninh chính trị, nhưng quan trọng hơn là năm 2010 đã phát triển cao do năm trước đó đã bị ảnh hưởng suy giảm kinh tế. Ngành du lịch VN trong năm 2011 sẽ tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả và phát triển theo hướng nâng cao dần tính chuyên nghiệp.

Trái ngược với bức tranh khá ảm đạm của thị trường bất động sản (BĐS), dư nợ cho vay đầu tư kinh doanh BĐS năm 2010 vẫn tăng đến 23,5% so với năm 2009, đạt 228.000 tỉ đồng, theo số liệu ước tính của Ngân hàng Nhà nước.

Một số chuyên gia cho rằng thị trường BĐS vẫn đang phát triển theo chiều ngang, hàng loạt dự án mới vẫn tiếp tục được triển khai trong năm 2010. Và do năng lực vốn tự có kém, nhiều chủ đầu tư chủ yếu trông cậy vào nguồn vốn tín dụng để thực hiện dự án.

Thị trường chứng khoán (TTCK), kênh huy động vốn được nhiều doanh nghiệp BĐS kỳ vọng, diễn biến “xập xình” trong năm 2010 cũng khiến kế hoạch huy động vốn bằng cổ phiếu, trái phiếu của nhiều doanh nghiệp bị phá sản. Một số chính sách mới về quản lý thị trường BĐS (nghị định 71CP, thông tư 16 hướng dẫn thực hiện nghị định 71) được đưa vào áp dụng, chỉ cho phép chủ đầu tư huy động không quá 20% vốn của khách hàng trước khi hoàn tất phần móng thay vì tự do huy động vốn của khách hàng dưới hình thức hợp đồng góp vốn như trước.

Nhiều dự án BĐS, đặc biệt là những dự án cao cấp, hiện đang “tồn kho” một lượng hàng khá lớn, các chủ đầu tư buộc phải quay về với kênh vốn truyền thống - vốn tín dụng. Vòng luẩn quẩn vay vốn để triển khai dự án rồi lại vay vốn để nuôi dự án do không huy động được vốn của khách hàng được dự báo tiếp tục kéo dài, trở thành thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp BĐS trong năm 2011.

Kết thúc phiên giao dịch cuối cùng của năm 2010 trên TTCK, báo điện tử VnExpress đã công bố người giàu có nhất trên TTCK VN năm 2010 là ông Phạm Nhật Vượng với tổng tài sản gần 16.000 tỉ đồng. Ông Vượng là chủ tịch Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (Vingroup). Đứng sau ông Vượng là ông Đoàn Nguyên Đức, chủ tịch Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, với trên 11.000 tỉ đồng, tiếp theo là ông Đặng Thành Tâm, chủ tịch Tập đoàn Kinh Bắc...

Theo thống kê tài sản, tổng tài sản của 10 nhân vật giàu nhất TTCK 2010 đã lên tới 48.400 tỉ đồng, tương đương hơn 2 tỉ USD.

Trong khi đó, chứng khoán VN khép lại năm 2010 bằng một phiên tăng điểm nhẹ, VN-Index đóng cửa trong phiên giao dịch cuối cùng của năm ngày 31-12-2010 ở mức 484,66 điểm, nhưng giảm 6,26% so với phiên đầu tiên của năm vào ngày 4-1-2010. Nếu chỉ nhìn vào VN-Index, chứng khoán VN năm 2010 dường như không biến động nhiều. Nhiều chuyên gia kỳ vọng VN-Index trong năm 2011 sẽ khởi sắc khi những khó khăn của kinh tế vĩ mô từng bước được giải quyết, kết quả sản xuất kinh doanh trong năm 2010 được các doanh nghiệp công bố và niềm tin của nhà đầu tư được phục hồi...

Con số này của năm 2010 được Cục Đầu tư nước ngoài cho biết tăng 10% so với năm 2009. Trong đó phần vốn thật sự của nhà đầu tư chuyển vào là 8 tỉ USD, phần còn lại do các bên trong nước góp vào dự án.

Mặc dù về thống kê số vốn giải ngân để thực hiện dự án tăng, nhưng trên thực tế rất nhiều dự án lớn được cấp phép cách nay 2-3 năm chưa triển khai được, trong đó có nhiều dự án có số vốn đăng ký trên 1 tỉ USD. Theo một cán bộ quản lý dự án của Bộ Kế hoạch và đầu tư, trong số 10 dự án lớn nhất về vốn đăng ký, chỉ một, hai dự án đã có triển khai trên thực địa. Năm 2010 cũng là năm có nhiều dự án lớn bị rút giấy phép do không triển khai hoặc chậm triển khai như dự án bãi biển Rồng 4 tỉ USD ở Quảng Nam. Một số tỉnh, thành phố cho biết sẽ tiếp tục mạnh tay rút giấy phép những dự án chiếm đất lớn nhưng chần chừ triển khai.