Khác với hình ảnh "đầu to, mắt cận, chân tay lẻo khoẻo" mà người ta thường nghĩ về các cậu học trò giỏi Toán, 3 HS đạt HCV của VN không những thông minh, học giỏi mà còn rất yêu thể thao, thích giao lưu, trò chuyện với các bạn đến từ những đội tuyển khác. 2 trong số 3 thí sinh này còn giành giải 3 trong cuộc thi đấu cầu lông bên lề IMO 48.

Phóng to

Mỗi ngày Phạm Duy Tùng dành 3 tiếng để tự học Toán, 1 tiếng chơi thể thao

Khác với hình ảnh "những em HSG mảnh khảnh, khi bắt tay thì ướt rượt mồ hôi" mà Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân từng nhắc tới, Phạm Duy Tùng, tuy không thực sự cao to nhưng trông rất nhanh nhẹn và có dáng của một vận động viên thể thao.

Cùng với người đồng đội Phạm Thành Thái, Tùng chỉ chịu gác vợt trước các bạn Đan Mạch có lợi thế hơn hẳn về chiều cao để giành giải 3 môn Cầu lông trong khuôn khổ các môn thi đấu thể thao bên lề IMO 48.

Mỗi ngày Tùng đều dành 2 đến 3 tiếng tự học Toán và khoảng 1 tiếng buổi chiều chơi cầu lông và bóng đá. Thể dục cũng là môn học yêu thích thứ hai của Tùng, chỉ sau mỗi Toán.

Bắt đầu mê Toán từ năm lớp 6, khi đỗ vào lớp Chuyên Toán của Trường Hà Nội - Amsterdam. Với Tùng, bí quyết duy nhất để học tốt Toán là phải quyết tâm. Tùng chia sẻ: "Em thích Toán vì Toán học là nền tảng cơ bản để phát triển những khả năng khác".

Là "em út" trong đội vì năm nay mới lên lớp 12, Khối Chuyên Toán, ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG Hà Nội) nhưng Tùng cũng có bề dày thành tích không kém các anh trong đội. Tùng từng đoạt giải II HSG Thành phố Hà Nội năm lớp 5 và lớp 9. Đến lớp 11, Tùng dành "cú đúp": Giải Nhất Olympic Toán do Trường THPT Hà Nội - Amsterdam tổ chức và giải Nhì HSG Quốc gia.

Thời gian rảnh, Tùng thích tìm hiểu về địa lý, khám phá những vùng đất mới lạ khắp thế giới qua... màn ảnh nhỏ. Tùng đặc biệt mê chương trình Discovery dù nhiều lúc xem... chẳng hiểu người ta nói gì.

Dự định sắp tới của Tùng là được đi du học tại một trường ĐH tốt ở những nước phát triển như Anh hoặc Mỹ. Nhưng mơ ước giản dị ngay lúc này là sau khi kết thúc kỳ thi IMO sẽ về nhà nằm ngủ thỏa thích, bù lại những ngày miệt mài ôn luyện và thi cử.

Phóng to

Đỗ Xuân Bách xác định HCV chỉ là bước khởi đầu. Ảnh: Lan Hương

Không như những bạn khác trong đội tuyển hồi hộp tới tận nửa đêm ngày 28/7 mới biết kết quả chính thức, ngay từ chiều, Đỗ Xuân Bách (Lớp 12, Khối Chuyên Toán, ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQG Hà Nội) đã biết được mình gần như chắc chắn đạt Huy chương Vàng IMO lần này.

Trước đó, ngay sau khi kết thúc 2 buổi thi, thầy Nguyễn Đức Hoàng, Phó đoàn IMO VN đã nhận xét Bách là thí sinh làm bài tốt nhất và có khả năng đạt HCV cao nhất trong đội VN.

Kết quả, Bách đạt điểm cao nhất trong đội: 31 điểm.

Năm học lớp 8, lần đầu Bách gặp phải một bài toán khá "xương", mất rất nhiều thời gian mới giải được. Ngay khi hoàn thành bài toán khó đó, Bách có một cảm giác rất kỳ lạ, cảm giác chinh phục được một đỉnh cao, như người ta lần đầu leo lên đỉnh núi. Từ đó Bách đam mê những con số, những chuỗi suy luận logic và thích thú với cảm giác vượt qua các thử thách mang tên Toán học.

Cũng năm đó, cô giáo dạy Toán đã phát hiện ra năng khiếu và sự đam mê của Bách nên đã dìu dắt em vào đội tuyển thi Học sinh giỏi (HSG) Toán lớp 8 tỉnh Nam Định. Bách trở thành "hiện tượng" khi lần đầu "ra quân" đã giành ngay giải Nhì Toán tỉnh, không phụ lòng tin tưởng của cô giáo.

Năm lớp 11, Bách đoạt giải Ba kỳ thi HSG Quốc gia môn Toán và giải Nhất Olympic Toán do Trường THPT Hà Nội-Amsterdam tổ chức. Năm lớp 12, Bách tiếp tục đoạt giải Nhì HSG Quốc gia.

Mỗi ngày, Bách dành khoảng 3 tiếng tự học Toán ở nhà. Em thường chọn những bài toán suy luận nhiều để mình phải tìm tòi suy nghĩ, tìm đột phá tư duy trong toán học, tìm ra những cách giải hay, mới lạ. Có những bài toán phải mất hàng tháng trời Bách mới giải xong. Kỷ lục nhất là một bài giải ròng rã suốt 1 năm liền, nhưng Bách không bao giờ thấy chán nản.

Ngoài kiến thức trong sách vở và do thầy cô truyền đạt, Bách còn tiếp thu được rất nhiều tri thức từ những cuốn sổ chép tay do các thế hệ HS trước của Khối Chuyên Toán, ĐH Khoa học Tự nhiên, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một cẩm nang quý báu. Trong đó, ấn tượng nhất với Bách là cuốn sổ của anh Lê Anh Vinh, người đã hoàn thành luận án thạc sỹ tại Úc và được 10 trường danh tiếng hàng đầu thế giới cấp học bổng tiến sỹ. Hiện nay Vinh đang làm tiến sỹ ở ĐH Harvard (Mỹ) và cũng vừa VN để tham gia công tác tổ chức IMO 48.

Bách tâm sự: "Đạt HCV với em là niềm hạnh phúc nhưng em xác định đây chỉ là kỳ thi chạy 100 mét thôi, nó là bước khởi đầu để em tiếp tục phấn đấu trong quãng đường chạy maraton suốt cuộc đời".

Học giỏi Toán, nhưng lại rất thích Lịch sử. Bách đọc rất nhiều sách Sử, có thể nhiều ngang với sách Toán.

Phóng to

Da trắng, mắt 1 mí khiến Thái thường bị nhầm thành thí sinh Hàn Quốc. Ảnh: Lan Hương

Lần đầu lỡ "va chạm " với Thái tại sảnh khách sạn La Thành, tôi vôi nói: "Sorry!" (Xin lỗi!), Thái cũng trả lời tỉnh bơ: "No problem!".

Kết thúc trận thi đấu bán kết cầu lông với đội Đan Mạch, Thái khoác vai đồng đội Duy Tùng hỏi: "Do you like a drink?" (Bạn có muốn uống nước không?) làm tôi cứ ngỡ đây là đội "liên quân" VN-Hàn Quốc. Chỉ đến khi nhìn thấy biển đeo trước ngực đề chữ "Vietnam", tôi mới vỡ lẽ ra Thái là thí sinh của đoàn VN.

Không chỉ riêng tôi, "có tới 90% người gặp em đều nghĩ em là người Hàn Quốc", Thái tâm sự.Nước da trắng và đôi mắt 1 mí rất đặc trưng chính là đặc điểm khiến Thái dễ bị nhầm thành người Hàn. Thái chia sẻ: "1 tuần ở đây bằng cả 12 năm em học tiếng Anh ở nhà vì em có cơ hội được sử dụng tiếng Anh một cách thực sự. Với em, giải thưởng không quan trọng bằng việc được giao lưu và học hỏi từ các bạn nước ngoài."

Dù bố là giáo viên dạy Toán nhưng đến tận năm lớp 9, Thái mới bắt đầu thích môn học này và cố gắng thi đỗ vào trường chuyên của tỉnh. Có thể coi đây là bước ngoặt lớn đối với Thái vì khi học trường chuyên, thấy mình thua kém các bạn trong lớp quá nhiều, Thái quyết tâm học tập để đuổi kịp bạn bè. Nỗ lực của cậu học trò suýt bị... tụt hậu này đã được khẳng định khi Thái giành giải Ba trong kỳ thi HSG Quốc gia môn Toán lớp 11 và giải Khuyến khích năm lớp 12.

Thái quan niệm muốn học Toán giỏi là phải làm bài tập thật nhiều, làm để rèn luyện tư duy. Trước tiên phải nắm vững kiến thức cơ bản rồi suy nghĩ và định hướng vào dạng bài cụ thể để tìm cách giải quyết.

Với Thái, làm toán là cách để giải trí, cũng như các bạn khác nghe nhạc hoặc đọc Harry Potter. Khi buồn Thái cũng lôi toán ra làm, chơi vài ngày thấy... mệt cũng phải làm toán, đầu óc căng thẳng cũng phải làm toán.

Thái tin rằng Toán logic còn phức tạp và rối ren hơn cuộc sống nên nếu giỏi Toán sẽ có thể giải quyết được mọi vấn đề. "Thậm chí, đứng trước một bạn gái dễ thương, em cũng dùng Toán logic để phân tích" - Thái nói đùa.