CUỘC SỐNG TRONG NHÀ ‘SIÊU CHẬT’, MỌI NGƯỜI NHƯỜNG NHAU KHÔNG GIAN SÁNG, TỐI

TP.HCM hiện có hơn 21.000 căn nhà ven kênh rạch. Rất nhiều trong số đó là những căn nhà tạm bợ, chật chội và nhếch nhác. Người dân gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày và mong muốn có nơi ở mới để an cư.

'BUỔI TỐI THẰNG ÚT CHẠY XE, TRẢ LẠI CHỖ CHO CHỊ NÓ'

Đi sâu vào con hẻm 263 đường Nguyễn Duy, quận 8 là dãy nhà mái tôn xập xệ, được cất dựng trên bờ kênh Đôi. Đã hơn 20 năm qua, gia đình ông Ngô Văn Sơn sinh sống tại đây, trong ngôi nhà hẹp với diện tích 25m².

Căn nhà hiện tại của gia đình ông Sơn được dựng tạm bợ bằng những cây gỗ nhỏ, mái tôn cũ, mục.

Các thành viên trong gia đình ông Sơn phải chen chúc không gian sống 25m2

“Trong căn nhà chật hẹp, các con tôi chia nhau không gian sinh hoạt. Buổi sáng, con gái lớn của tôi đi làm khi đứa em còn chưa dậy. Đến tối, thằng út chạy xe ôm, trả lại không gian sinh hoạt cho chị nó”, ông Sơn tâm sự.

Cách đó không xa, căn nhà tập thể (số 239 Nguyễn Duy, quận 8) của ông Huỳnh Văn Đức từng là nơi sinh sống của hơn 10 người. Căn nhà “siêu chật” của ông chỉ 20m², việc đi lại, sinh hoạt của các thành viên trong gia đình ông gặp nhiều khó khăn.

Khoảng không gian khiêm tốn là nơi sinh hoạt chung của gia đình ông Đức

Ông Đức vẫn chưa hết buồn vì người con trai lớn đã chuyển sang ở trọ vì không chịu được không gian sinh hoạt chật hẹp tại nhà. Rồi những người thân khác trong gia đình ông Đức cũng lần lượt chuyển ra ngoài sống.

Căn nhà tạm bợ 20m2 của gia đình ông Đức

“Các gia đình khác cũng chuyển đi nơi khác sinh sống. Nhiều năm trước, ở đây có hàng chục hộ dân, bây giờ chỉ còn vài hộ. Điều kiện sống khó khăn, xóm nhà này chắc sẽ ngày càng hoang vắng vì không còn nhiều người ở”, ông Đức trầm ngâm nói.

Ông Đức kể những thăng trầm trong cuộc sống gia đình ông khi nhiều năm sống trong căn nhà tạm bợ

Gần đó là khu nhà bà Châu Kim Anh (số 243 Nguyễn Duy, quận 8) có ba hộ ở liền kề, gồm gia đình bà Anh và gia đình hai chị em của bà, tổng cộng 11 người. Gọi là khu nhà nhưng thật sự diện tích chưa đến 100m², nơi cả ba gia đình cùng nhau chia ra để sinh hoạt.

Trong căn nhà như thế này, mọi diện tích đều được gia đình bà Kim Anh tận dụng

“Mọi việc đều rất bất tiện, phải chen chúc nhau khi sinh hoạt. Những căn gác ở đây vừa là nơi ngủ nghỉ của nhiều người, vừa là nơi để vật dụng”, bà Kim Anh nói.

Để đi lại trong khu nhà, các thành viên phải luồn lách qua con hẻm rộng chưa tới 1m, nơi có những mảng tôn cũ kỹ nhô ra, dựng san sát nhau, dễ gây thương tích nếu có chút sơ ý.

Tại con rạch Xuyên Tâm, gia đình bà Dương Thị Mỹ Chi sống trong căn nhà thuê tạm bợ ven rạch, chưa đến 20m². Mới về ở, bà còn chưa kịp làm quen với cuộc sống trong căn nhà trọ mới thì đã phải lo đi tìm nơi ở khác. Chủ nhà thông báo lấy lại để tháo dỡ, trước khi bàn giao lại cho cơ quan chức năng nạo vét, cải tạo kênh.

Bà Chi và đứa cháu 4 tuổi đang xem tivi trong căn nhà thuê chưa đầy 1 tháng

“Khó khăn lắm tôi mới tìm được một căn nhà có giá thuê hợp lý. Cả gia đình dọn vào chưa đầy 1 tháng mà giờ phải tìm nơi ở mới. Bây giờ rất khó để tìm được một nơi ở vừa an toàn, vừa có giá thuê hợp lý, 3 triệu đồng/tháng như vầy”, bà Chi bộc bạch.

Căn nhà trọ chật hẹp của bà Chi cũng là nơi thờ tự những người thân quá cố

BAN NGÀY NHIỀU RUỒI, BAN ĐÊM LẮM MUỖI

Những tháng mùa mưa này, gia đình ông Sơn (quận 8) sống trong cảnh “chạy mưa, tránh triều cường”. Nhiều năm ông chưa sửa nhà nên mái tôn đã thấm dột.

Sàn nhà ông Ngô Văn Sơn lênh láng nước

Mưa lớn hay triều cường dâng cao thì nền nhà ngập nặng, các thành viên trong gia đình gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt. Không ít lần, gia đình ông phải đi ở nhờ nhà người quen lúc mưa to gió lớn.

Căn nhà thường xuyên ngập nước của gia đình ông Sơn

“Mùa mưa thì ngập nặng. Mùa nắng, nước kênh Đôi cạn đi, chúng tôi lại có nỗi lo khác. Đó là mùi hôi thối bốc lên từ dòng nước kênh Đôi đen kịt, ban ngày nhiều ruồi, ban đêm lắm muỗi”, ông Sơn buồn kể.

Mỗi lần triều cường là ông Sơn thấp thỏm, lo nước kênh Đôi dâng lên gây ngập nhà

Vài năm trước, con gái lớn của ông đã rơi xuống kênh vào giữa đêm do trượt ngã. May mắn được phát hiện và cứu kịp thời. 

Lối đi chật hẹp, ngập nước dẫn vào khu nhà của ông Sơn

Chuyển đến nơi ở khác có điều kiện sống tốt và an toàn hơn là niềm mong mỏi của nhiều người dân sống ven kênh rạch ở TP.HCM. 

Tuy nhiên, theo tâm sự của bà Chung Thị Kim Thủy (hẻm 411, đường Nguyễn Duy, phường 9, quận 8), mong muốn là một chuyện nhưng chuyện được đi khỏi nơi này hay không thì không phải là điều dễ dàng, nhất là đối với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn.

Căn nhà 15m2 của gia đình bà Thủy

Căn nhà vỏn vẹn 15m² của gia đình bà Thủy nằm ven kênh Đôi, là nơi sinh sống của bà và ba người con.

Bên trong căn nhà 15m2 của gia đình bà Thủy

Chồng bà đã mất vì bệnh tiểu đường. Bản thân bà Thủy cũng đang điều trị cùng lúc ba căn bệnh khác nhau. 

Bà Thủy phải dùng đến cụm từ “xếp như cá mòi” để miêu tả về chỗ ngủ của bà và ba người con. Mọi vật dụng phải treo chi chít trên vách để dành phần diện tích sàn làm chỗ ngủ.

Vách trong căn nhà nhỏ của bà Thủy dùng để treo đồ

Bà Thủy cho biết căn nhà là tài sản của cha mẹ để lại. Đây cũng là nơi bà Thủy sống từ thời thơ ấu, có quá nhiều kỷ niệm đối với bà.

Bà Thủy trầm ngâm khi nói về việc chuyển sang nơi ở mới

“Nếu căn nhà quá xuống cấp, rất có thể chúng tôi sẽ rời đi để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, vấn đề là đến đâu để có thể an cư, và tốn bao nhiêu tiền cho việc chuyển nhà, rồi làm nghề gì để sống… là điều tôi rất trăn trở”, bà Thủy tâm sự.

Tại con hẻm 43/35A, đường Bùi Đình Túy, phường 12, quận Bình Thạnh, bà Nguyễn Thị Ngọc Lệ đang sửa soạn đồ để lên Bệnh viện Quân y 175 điều trị căn bệnh suy thận giai đoạn cuối. 

Căn bệnh đã đeo bám bà suốt 6 năm qua. Chồng bà - ông Hà Quang Huấn - là thương binh. Cả hai gặp nhau tại chiến trường biên giới Tây Nam và kết hôn vào năm 1982.

Căn nhà của vợ chồng bà Lệ và ông Huấn

Sau nhiều năm dành dụm tích góp, hai vợ chồng mua căn nhà từ một người quen. Căn nhà có diện tích 40m², trong đó có 28m² lấn xuống bờ rạch Xuyên Tâm.

Hơn 20 năm sống ven rạch, ông bà phải thường xuyên đóng kín cửa vì mùi hôi  bốc lên từ con kênh đầy rác. Ông bà thường đốt trầm hương trong nhà để khử bớt mùi hôi. 

Hơn 1 tháng trước, gia đình ông Huấn đã ký giấy di dời, sau khi đồng ý phương án bồi thường.

Chiếc cầu thang chật hẹp trong nhà ông Huấn

“Con tôi mất vì ung thư máu năm 16 tuổi. Căn nhà chính là nơi giúp tôi nhớ về những năm tháng con còn sống. Đó là điều luyến tiếc khi chúng tôi phải rời khỏi căn nhà yêu thương này”, ông Huấn ngậm ngùi.

Cũng theo ông Huấn, dù cảm xúc là như vậy, nhưng suy cho cùng đó cũng là những tháng ngày quá khứ. Ông và vợ quyết định di dời đi nơi khác vì mong muốn các con, cháu có nơi sống tốt hơn.

Rất nhiều hộ dân sống ven kênh rạch tại TP.HCM

Đi sâu vào những xóm nhà "siêu chật" ven kênh Đôi hay rạch Xuyên Tâm, chúng tôi chứng kiến nhiều gia đình với những hoàn cảnh khác nhau.

Những căn nhà chậc, nhếc nhác rác thải, đối lập với các dự án nhà ở hiện đại của TP.HCM

Nhiều căn nhà lụp xụp, ven kênh rạch ở TP.HCM

Trò chuyện với chúng tôi, họ mong ước được bố trí tái định cư ở chỗ mới, có không gian sống tốt hơn, đảm bảo điều kiện sinh kế…, ổn định cuộc sống lâu dài.

Những căn nhà tạm bợ hướng ra dòng kênh Đôi là nơi sinh sống của nhiều cư dân TP.HCM