Từ dâm bụt, lưu ly đến violet, những bông hoa đang trở thành một phần không thể thiếu của nhiều loại đồ uống, mang lại vẻ đẹp và hương vị riêng.

Xu hướng ăn hoa nổi lên trong những năm gần đây. Những món ăn này không chỉ đẹp mắt mà còn đi kèm nhiều lợi ích về sức khỏe đến từ hoa như dinh dưỡng, chất chống oxy hóa, cả niềm hạnh phúc khi ta được ăn thứ gì đó đẹp đẽ.

Granola, yogurt chanh ăn kèm hoa - Ảnh: What Should I Eat For Breakfast Today

"Tôi nhấm nháp ly cocktail, nếm thử hương chanh và mật ong. Sau đó, theo hướng dẫn, tôi ăn nụ hoa bé nhỏ và điều kỳ lạ xảy ra: 

Tôi rùng mình, gần như tê dại. Khi tôi uống ngụm tiếp theo, hương vị ly cocktail đã thay đổi, trở nên đậm đà và trong trẻo hơn. Chanh vàng. Mật ong. Tất cả tan vào nhau như bơ" - trong một bài viết trên The New York Times, tác giả người Mỹ và là giáo sư đại học miêu tả trải nghiệm khi được thưởng thức một ly cocktail kết hợp với nụ áo vàng, còn được gọi là hoa cúc áo.

Chevy Farrell, 36 tuổi, giám đốc đồ uống tại quán No Man’s Land ở thành phố Fort Lauderdale (bang Florida, Mỹ), cho biết trước khi quầy bar đầu tiên thả một bông hoa lan trên miệng ly cocktail Daiquiri, những cánh hoa đã được sử dụng để viền vòng quanh ly nhằm thu hút thị giác.

Nhưng giờ đây, những bông hoa còn mang lại hương vị. Chúng có thể ngọt ngào, mang mùi đất, thậm chí mang cảm giác vui nhộn. Như hoa dâm bụt không chỉ xuất hiện trong bia gừng, mà còn được làm trà, kết hợp với đường, chanh và hạt thông nướng để hỗ trợ tiêu hóa.

Trên TikTok, những người trẻ tuổi đông lạnh hoa sen cạn, hoa păng xê và hoa phong lữ thành đá viên, sau đó cho vào những ly cocktail và ngắm nhìn chúng tan chảy thành muôn sắc màu.

Những người khác tìm cách hồi sinh truyền thống cổ xưa của Trung Quốc - cuộn lá trà xanh thành những viên ngọc thoang thoảng hương hoa nhài, sau đó thả vào nước nóng để chúng nở ra. Trong nhiều thế kỷ, nước hoa hồng và nước hoa cam đã được chiết xuất để dùng trong syrup, kẹo và bánh ngọt, trải dài từ Anh đến Iran.

Sự kết hợp phổ biến nhất là dùng hoa trong các loại salad. Ảnh: Garden Gate Magazine

Hoa có thể không bao giờ trở nên phổ biến trong đồ uống bằng trái cây hoặc thảo mộc, nhưng chúng có sức hấp dẫn rất riêng. Teri Gelber, 59 tuổi, chủ sở hữu T Project, một studio trà hữu cơ ở Portland (bang Oregon, Mỹ), thường kết hợp pha chế hoa oải hương, cây bồ đề và hoa anh đào trong ly rượu của mình.

Pasta chay - Ảnh: Sevenroses

Tuy nhiên, cô khuyên người pha chế nên biết cách cân bằng hợp lý giữa các nguyên liệu để "không lấn át các hương vị khác". Sử dụng hoa để pha chế nước uống cần sự cẩn thận và may mắn. Các đầu bếp cần tôn trọng "yếu tố bất ngờ", như cách Gelber gọi, bởi sự khác biệt từ hương vị của mỗi loài hoa.

Ở Pháp, Marius Auda là một trang trại gia đình, chuyên trồng 25 loại hoa tại Gattières, gần Nice trên Bờ Biển Xanh. Tại quốc gia này, hoa ngày càng trở nên phổ biến như một món ăn vừa hấp dẫn vừa bổ sung vào công thức nấu ăn ngon.

Marius Auda được ông Gilbert Auda và hai người con của ông, Bernard và Mireille, điều hành. Họ trồng hoa từ năm 2004 để đáp ứng nhu cầu từ các nhà hàng cao cấp ở địa phương.

Mireille Auda cho biết hiện nhu cầu sử dụng hoa để nấu ăn ngày càng tăng từ các hộ gia đình. "Chúng tôi bán hoa ở một số siêu thị lớn, nơi mọi người có thể đến mua. Tôi đang tìm cách bán thêm trên Internet để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng", cô nói.

Mireille đam mê trồng hoa, khám phá những hương vị và công dụng khác nhau của chúng trong nhà bếp. "Chúng tôi có những cây ra hoa quanh năm. Hoa păng xê nở vào mùa đông nhưng không có vào mùa hè.

Thật sự rất phấn khởi khi phát triển một nền văn hóa đầy màu sắc ngay cả trong những ngày xám xịt nhất". Người ta thường biết rằng một số loài như hoa sen cạn hoặc hoa lưu ly có thể ăn được, nhưng một số khác lại gây bất ngờ hơn như hoa thu hải đường có củ. "Chúng có vị chanh thơm ngon. Bạn cũng có thể ăn lá vì chúng có mùi vị giống nhau", Mireille nói.

Bánh chay; bánh cookies; bánh donut hoa hồng - Ảnh: Sevenroses; Gỏi cuốn hoa dại - Ảnh: Wild Edible; Hummus (một món ăn Trung Đông và Ả Rập) hoa hồng - Ảnh: Marcus Nilsson

Tuy nhiên, Mireille lưu ý rằng không phải tất cả các loài hoa đều có thể ăn được. Có một danh sách những loài nên ăn và những loại độc hại cần tránh được đăng trên trang web của trang trại. Cô cũng khuyên không nên ăn hoa từ các vườn ươm, vì chúng có thể bị phun thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ.

Gia đình Mireille chọn các loại cây theo sở thích và hoa có nhiều loại hương vị để đi kèm các món ăn khác nhau, như vị mạnh, vị cay, chua cay hay nhẹ nhàng. "Hoa ngàn sao ngọt ngào có mùi mật ong nhưng lại có vị cay đáng ngạc nhiên. Hoa lưu ly có hương vị gợi nhớ đến biển. Cả hoa và lá đều xuất hiện trong các ẩm thực truyền thống ở Nice từ nhiều thế kỷ qua, từ món risotto đến trứng tráng và xúp", cô nói.

Hoa có thể ăn sống, nhưng lá phải nấu chín mới có hương vị đậm đà hơn. Các đầu bếp hàng đầu ngày càng thích dùng lá cây để gói sushi thay vì dùng rong biển. Có một loại cây khác thường được sử dụng ở Bờ Biển Xanh là cúc vạn thọ.

Loài hoa này được ví như "hoa nghệ tây của người nghèo" ở vùng này và được sử dụng để tạo hương vị lẫn màu sắc cho các món ăn. Hoa cúc vạn thọ của Pháp, tagetes, cũng có thể được dùng để tạo hương vị. Đây là loài hoa không nên ăn sống mà cần được nấu trong nước sôi nhằm tạo hương vị cho món risotto hoặc xúp bí ngô.

Hoa dùng trang trí và ăn trong món salad

Theo Mireille, hầu hết các loại hoa đều được dùng sống, chỉ một số ít, như lá cây lưu ly, cúc vạn thọ, hoa sen cạn hoặc hoa dã quỳ, thì được nấu chín. Chúng được sử dụng trong cả món mặn và món ngọt, cánh hoa hồng và pansy có thể dễ dàng kết tinh bằng cách nhúng vào lòng trắng trứng, sau đó cho đường mịn và để khô để dùng làm đồ trang trí trên bánh.

Cần rất nhiều sự chú ý đến từng chi tiết và kiến thức về từng loại cây khi trồng. Gia đình Auda trồng từ hạt hoặc mua cây giống, mỗi cây có mùa phát triển khác nhau. Họ thu hoạch bằng tay, cắt riêng từng bông hoa.

Đối với những loài như cây lưu ly có hoa rất nhỏ, kỹ thuật cắt phải rất khéo léo để hoa không bị hỏng, mỗi bông phải ở tình trạng hoàn hảo. Việc thu hoạch hoa đòi hỏi lượng nhân lực lớn và đó là lý do vì sao chúng đắt hàng.

Sau khi cắt, hoa được đóng gói và gửi cho khách hàng càng sớm càng tốt. Hoa có thể được giữ trong tủ lạnh đến hai giờ, nhưng tốt nhất nên ăn càng tươi càng tốt. Không nên rửa vì nước có thể làm hỏng hoa và làm hỏng hương vị của chúng.

Ngũ cốc hoa - Ảnh: Sevenroses

Hoa đã được ghi lại trong nhật ký ẩm thực từ nhiều thế kỷ và là một phần của nhiều nền văn hóa. Từ thời kỳ săn bắn hái lượm, con người đã có thể tìm cách để ăn hoa trong hành trình tìm kiếm các loại thức ăn của mình.

Smoothie xoài - Ảnh: Sevenroses

Hạn hán, lũ lụt và thiếu nguồn cung cấp thực phẩm thông thường cũng thúc đẩy loài người tìm kiếm các loại thực phẩm mới trong môi trường xung quanh.

Việc sử dụng hoa trong thực phẩm đã có từ hàng nghìn năm trước ở người Trung Quốc, Hy Lạp và La Mã. Ayurveda, hệ thống y học cổ của Ấn Độ, cũng giải thích về Pushpa Vargas (hoa) và Pushpa Shaka Vargas (hoa ăn được).

Alexander III của Macedonia, thường được gọi là Alexander Đại đế, bắt đầu sử dụng nghệ tây trong thực phẩm. Loài hoa này ban đầu được người Ba Tư dùng làm thuốc. Hoa cũng được coi là thực phẩm có đặc tính chữa bệnh. Nước hoa hồng, nước hoa cam, hoa cúc kim tiền… đã được sử dụng ở các nước Trung Đông và Nam Á trong hàng nghìn năm.

Người Aztec đã sử dụng cúc vạn thọ để tạo hương vị cho cacao. Củ hoa tulip được dùng làm thức ăn cho nạn đói trong Thế chiến thứ II, mặc dù phải chế biến đặc biệt để tránh khó tiêu. Cánh hoa tulip cũng có thể ăn được và làm cốc đựng nước chấm đẹp mắt.

Hoa được dùng kèm cùng bánh mì. Ảnh: Gardening Know How

Nhiều loài hoa nổi tiếng là có giá trị dinh dưỡng cao chứa nhiều khoáng chất và vitamin. Như cây sen cạn chứa vitamin C. 

Trà - Ảnh: Sevenroses

Người trồng các loài hoa ăn được thường thu hoạch hoa vào sáng sớm, đặc biệt là vào mùa hè, bởi nắng nóng trong ngày có thể khiến một số loài hoa bị rũ và héo.

Chiều muộn hoặc đầu giờ tối cũng là thời điểm tốt để thu hoạch. Để có vẻ đẹp và hương vị tối ưu, hoa thường được thu hoạch khi đang ở thời kỳ đẹp nhất. 

Đối với các loại hoa có kích thước lớn, đặc biệt là hoa bí, người trồng còn phải kiểm tra bên trong hoa để đảm bảo không có sâu bọ ẩn nấp.

Sự kết hợp phổ biến nhất là dùng hoa trong các loại salad. Cánh hoa cúc vạn thọ, hoa thảo mộc, hoa bí cắt nhỏ, cánh hoa hồng và hoa păng xê trông đẹp mắt và có hương vị thơm ngon khi thêm vào rau xanh. 

Tuy nhiên, hoa cần phải được thêm vào sau khi đã trộn salad bởi chúng rất mỏng manh nên có xu hướng héo dưới sức nặng của ngay cả loại nước xốt salad nhẹ nhất.

Kem hoa cơm cháy (elderflower) - Ảnh: Chew Town; Mì Ý xốt cà - Ảnh: Shiny Happy Bright; Kem semifreddo (một loại món tráng miệng) hoa hồng - Ảnh: Kitchen Vignettes; Nước hoa tử đinh hương - Ảnh: Fare Isle