Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Shinzo Abe trong cuộc hội đàm ngày 3-12-2013 - Ảnh: Reuters

Tuyên bố trên được đưa ra trong cuộc điện đàm hôm nay, ngày 5-8 giữa Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Ông Abe tuyên bố nếu cáo buộc do thám này là đúng, nó sẽ làm tổn hại nghiêm trọng quan hệ đồng minh giữa hai nước.

Trước đó, trong cuộc họp Quốc hội Nhật Bản vào ngày 4-8, ông Abe cho biết sẽ gởi công hàm phản đối cho Mỹ nếu các tài liệu của Wikileaks được xác định là đúng sự thật.

Phát biểu trước báo giới tại thủ đô Tokyo, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nhấn mạnh rằng sẽ đáng tiếc nếu phía Mỹ thực sự đang tiến hành các hoạt động theo dõi Nhật Bản trong bối cảnh hai nước đang là đồng minh thân thiết của nhau.

Vụ việc trên bắt nguồn từ loạt tài liệu mà Wikileaks công bố vào ngày 31-7 vừa qua. Loạt tài liệu cho thấy Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) đã bí mật theo dõi hoạt động của các quan chức và doanh nghiệp Nhật Bản trong nhiều năm. Trong số những tài liệu mà Wikileaks công bố có 4 tài liệu tối mật liên quan tới các cuộc trao đổi nội bộ về thương mại quốc tế và chính sách ứng phó biến đổi khí hậu của Nhật Bản.

Ngoài ra, Wikileaks còn công bố một danh sách gồm 35 mục tiêu Nhật Bản bị Mỹ nghe lén điện thoại, trong đó có Văn phòng Nội các, Ngân hàng Trung ương, các bộ tài chính và thương mại cùng một số doanh nghiệp hàng đầu của nước này.

Trước cáo buộc trên, phía Mỹ đã chính thức gửi lời xin lỗi đến chính phủ Nhật Bản. Nhà Trắng tái xác nhận cam kết của Tổng thống Obama trong tuyên bố năm 2014 rằng họ sẽ không giám sát bất cứ hoạt động nào của “bạn bè và đồng minh” mà không có lý do thuyết phục.

Nhà Trắng cũng khẳng định họ chỉ tập trung thu thập những thông tin tình báo liên quan đến an ninh quốc gia chứ không phải để đạt được mục tiêu kinh tế.

Đây được cho là một nỗ lực xoa dịu từ Mỹ để tiếp tục gia tăng ảnh hưởng tại châu Á sau khi thoả thuận về TPP không đạt được thành công như mong đợi.