Vỉa hè bị một quán nhậu trên đường Phạm Văn Đồng, Q.Gò Vấp, TP.HCM chiếm dụng đặt bàn cho khách - Ảnh: Quang Định

Điều đáng nói là hiện nay vỉa hè trên nhiều tuyến đường tại TP.HCM khá rộng vốn phục vụ cho người đi bộ nhưng đã bị chiếm dụng để kinh doanh buôn bán, mặc nhiên xem như sở hữu riêng.

Tệ hơn nữa, vỉa hè bị lấn chiếm đã làm mất đi thói quen đi bộ. Người dân phải sử dụng xe máy dù đi với quãng đường gần vì lo ngại an toàn do vỉa hè bị lấn chiếm - nếu đi bộ phải xuống lòng đường xe chạy.

Rõ ràng tình trạng lấn chiếm vỉa hè đã tồn tại nhiều năm.

Nhiều khu vực vỉa hè vừa mới đưa vào sử dụng đã bị cơi nới mái hiên, dựng bảng hiệu, che bạt. Vỉa hè cả ngày được tận dụng để bán đồ điện tử, giày dép, khẩu trang, quần áo… Buổi sáng bán quán ăn, cà phê, nước giải khát… Buổi tối tại nhiều quán nhậu thì đậu xe, kê bàn ghế chật kín.

Rồi vỉa hè lại hứng chịu nước thải ra từ việc rửa bàn ghế, ly, nồi, chảo… Đó là chưa kể tại các khu vực sửa xe máy, vỉa hè bị đen đúa và nhớp nhúa.

Ngoài ra, vỉa hè trên một số tuyến đường có quá nhiều bảng quảng cáo không phù hợp, với đủ loại màu sắc, có hàng loạt trụ điện treo cáp viễn thông và cáp truyền hình, ảnh hưởng mỹ quan đô thị... 

Đã đến lúc giải quyết dứt điểm tình trạng chiếm dụng vỉa hè, trả lại chức năng phục vụ đi bộ cho vỉa hè.

Cần quy hoạch riêng cho các cơ sở kinh doanh buôn bán, chỉ cấp phép khi đủ điều kiện về mặt bằng, hoạt động trong phạm vi cho phép.

Vận động chủ hộ có nhà mặt tiền cam kết không lấn chiếm và không cho thuê mặt bằng có sử dụng vỉa hè, kinh doanh buôn bán thì lùi sâu vào bên trong và có chỗ để xe.

Cần giao trách nhiệm cụ thể cho công an phường, trật tự đô thị địa phương kiểm tra xử phạt nặng nếu lấn chiếm vỉa hè.

Gắn camera quan sát làm căn cứ xử phạt kinh doanh buôn bán sai quy định, giám sát tình trạng lấn chiếm vỉa hè, giám sát cả lực lượng thực thi nhiệm vụ.

Cải tạo và nâng cấp vỉa hè trên một số tuyến đường để tạo thêm nhiều phố đi bộ phục vụ nhu cầu người dân, cải tạo cảnh quan đô thị, góp phần hạn chế kẹt xe…

Trước mắt, có thể thí điểm trong phạm vi gần phố đi bộ Nguyễn Huệ hoặc trong phạm vi trên một số tuyến đường khu vực trung tâm TP.HCM như Lê Lợi, Đồng Khởi, Hàm Nghi, Nguyễn Thị Minh Khai...

Theo đó, phát triển xe buýt thuận tiện và an toàn, sạch sẽ. Trên làn đường rộng, sử dụng xe hai tầng chở từ 70 đến 80 người. Làn đường hẹp, sử dụng xe cỡ vừa chở từ 40 đến 70 người.

Tạo kết nối thuận tiện để khi lên xuống xe buýt không phải đi bộ quá xa mới tới nơi làm việc, học tập, mua sắm…

Phân luồng phân tuyến hợp lý để rút ngắn thời gian đi xe buýt, không mất nhiều thời gian so với xe cá nhân.

Việc cải tạo và nâng cấp vỉa hè vừa tạo thêm nhiều khu vực đi bộ, phục vụ nhu cầu nhiều người, góp phần giải quyết ùn tắc giao thông. 

Ngoài ra, việc này còn nhằm kết hợp với việc cải tạo mỹ quan đô thị, hướng đến thành phố văn minh hiện đại.