Binh sĩ Pháp tuần tra gần viện bảo tàng Louvre ở Paris sau vụ thảm sát ở tòa soạn tạp chí Charlie Hebdo Ảnh: Reuters

Theo hãng tin ABC News, cựu cố vấn chống khủng bố Nhà Trắng Richard Clarke đánh giá cuộc thảm sát ở tòa soạn tạp chí Charlie Hebdo hôm 7-1 là một vụ hành quyết được lên kế hoạch kỹ càng chứ không phải là đòn tấn công bộc phát theo kiểu khủng bố “sói cô độc” như vụ bắt con tin ở Sydney (Úc).

“Chúng thực hiện cuộc tấn công một cách bình tĩnh và tỉnh táo - chuyên gia Clarke cho biết - Chúng không xả súng bắn lung tung mà nhắm vào những mục tiêu cụ thể. Đây không phải là những kẻ cuồng sát điên loạn mà sát thủ chuyên nghiệp thực hiện một chiến dịch quân sự”.

Được huấn luyện kỹ càng

Một cựu quan chức chống khủng bố Mỹ cũng đánh giá hai anh em Cherif và Said Kouachi rõ ràng đã được huấn luyện quân sự và đã do thám trước mục tiêu để tấn công một cách hiệu quả và rút đi êm thấm.

Ngoài việc sử dụng các loại vũ khí quân sự, chúng còn tỏ ra cực kỳ cẩn trọng. Máy quay an ninh cho thấy chúng bắn chết một cảnh sát ngoài đường và còn nhặt chiếc giày đánh rơi trước khi trốn thoát bằng xe ô tô.

“Chúng đảm bảo giết cho bằng được viên cảnh sát đó. Chúng được trang bị đầy đủ và di chuyển nhanh chóng. Đây không phải là một nhóm những kẻ tâm thần cuồng loạn” - chuyên gia này nhấn mạnh.

Nhà phân tích Steve Gomez, cựu lãnh đạo Đơn vị chống khủng bố của Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) ở Los Angeles cũng khẳng định vụ thảm sát này hoàn toàn khác các vụ tấn công “sói cô độc” như các vụ ở Ottawa (Canada) và Sydney.

“Những con sói cô độc thường tấn công tự sát. Vụ thảm sát ở Paris không như vậy. Chúng hành động và trốn thoát nhanh chóng do đã chuẩn bị trước đường thoát. Có thể chúng có liên hệ với khủng bố, những kẻ biết rõ hệ thống hỗ trợ để giúp hành động” - chuyên gia Gomez nhận định.

Ảnh hai nghi can Cherif Kouachi và Said Kouachi - Ảnh: Reuters

Nhà phân tích Matthew Henman của Trung tâm Nghiên cứu khủng bố thuộc hãng IHS Jane’s cho rằng hai tên hung thủ rõ ràng được huấn luyện sử dụng vũ khí một cách thành thục.

Chuyên gia Alisa Lockwood (cũng của IHS Jane’s) nhận định chúng đã được đào tạo một cách chuyên nghiệp, bài bản, có tính tổ chức cao rất khác các vụ tấn công gần đây ở Pháp.

Hiện chưa nhóm nào lên tiếng nhận trách nhiệm vụ tấn công tạp chí Charlie Hebdo. Nhưng tạp chí này là mục tiêu bị cực đoan Hồi giáo đe dọa từ nhiều năm nay.

Ba giả thuyết

Câu hỏi đặt ra là hai tên hung thủ này đã được đào tạo ở đâu?

Theo truyền thông Pháp, một nhân chứng khẳng định một tên hung thủ khi tẩu thoát đã hô lên rằng: “Hãy nói với mọi người rằng đây là tác phẩm của Al-Qaeda từ Yemen”.

Chuyên gia Matthew Henman cho biết có thể tổ chức Al-Qaeda trên bán đảo Ả Rập (AQAP) đóng ở Yemen đứng sau vụ tấn công.

Tuy nhiên thông tin về nhân chứng trên chưa được kiểm chứng.

Trên thực tế, trong thời gian qua Al-Qaeda đã bị lép vế trước IS. Do đó giới chuyên gia cho rằng nhiều khả năng Al-Qaeda muốn lấy lại uy tín.

“Đánh giá đầu tiên của tôi là Al-Qaeda muốn cất tiếng nói bằng một vụ tấn công. Các vụ khủng bố do IS khuyến khích thường phản ánh phong cách của chúng. Đó là chọn bạo lực để gây sốc. Còn Al-Qaeda có sự tính toán đâu ra đó” - báo Financial Times dẫn lời cựu điệp viên Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Patrick Skinner cho biết.

Tuy nhiên nhà phân tích Raffaello Pantucci của tổ chức nghiên cứu RUSI khẳng định AQAP thường thích sử dụng chất nổ để tấn công khủng bố. Nhóm này cũng đang bận rộn đối phó với bạo loạn ở Yemen.

Một số quan chức an ninh Anh cho biết đây cũng có thể là tác phẩm của nhóm Al-Nusra - chi nhánh của Al-Qaeda ở Syria. Nhóm này có thành viên là công dân châu Âu, từng được đào tạo tại Syria.

IS cũng là một khả năng. Trước đó nhóm này từng nhiều lần kêu gọi tấn công Pháp. Tuy nhiên giới phân tích cho biết ưu tiên hàng đầu của IS vẫn là Iraq và Syria chứ chưa có tham vọng toàn cầu.

Nhóm này cũng chỉ kêu gọi các cuộc tấn công kiểu “sói cô độc”. Ít có bằng chứng cho thấy IS nhúng tay vào cuộc thảm sát này.