Phóng to

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy - Ảnh: Reuters

Ngày 19-4, trong một chuyến làm việc ở tỉnh, Tổng thống Nicolas Sarkozy tuyên bố Chính phủ Pháp đang ráo riết chuẩn bị dự luật “chia sẻ công bằng của cải giữa người lao động và cổ đông” sau nhiều năm tháng khó khăn kể từ thời kỳ khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

Ông nói rõ: “Tôi quyết tâm thực hiện chuyện chia sẻ của cải vì đây là vấn đề công bằng. Nay kinh tế hồi phục, tôi khẳng định việc người lao động và công nhân được hưởng thành quả sau khi người ta đã đòi hỏi họ phải nỗ lực trong thời gian khủng hoảng là điều bình thường. Đó là nguyên tắc mà tôi sẽ bảo vệ bằng mọi giá”. Ông Sarkozy nêu rõ quyết tâm của mình khi nhìn nhận các cuộc thương lượng về lương bổng với các đối tác liên quan từ năm 2009 đã chẳng đạt kết quả nào.

Nói là làm, ngày 21-4, chính phủ của ông đã trình dự luật này lên quốc hội.

Thật là một chuyện động trời vì đây là một đề nghị mang đầy tính chất “vì dân” của một tổng thống thuộc cánh hữu. Người phát ngôn chính phủ, ông François Baroin giải thích: “Ở tất cả các doanh nghiệp có hơn 50 nhân viên và hoạt động theo luật về cổ phần hóa, nếu lợi tức năm sau cao hơn năm trước thì buộc phải chi một khoản thưởng sau khi thương lượng với các đối tác liên quan. Chính phủ mong muốn áp dụng điều khoản này ngay trong năm nay. Số tiền thưởng thêm này ít nhất sẽ lên đến 1.000 euro/nhân viên. Với những doanh nghiệp có ít hơn 50 nhân viên cũng được khuyến khích chi mức thưởng tương tự, bù lại họ sẽ được miễn giảm thuế”.

Nghe như một món quà Noel sớm của chính phủ nhằm tăng sức mua cho người dân trước sức mua của người dân giảm sút do giá xăng dầu tăng và khủng hoảng việc làm. Thế nhưng, các đối tác liên quan lại có những phân tích khác. Ông François Chérèque, tổng thư ký Liên đoàn Lao động dân chủ Pháp - một trong những nghiệp đoàn lớn, chỉ rõ: “Không hề có chuyện lợi hơn cho người lao động! Người bị mất mát lại chính là người làm công ăn lương vì sẽ không có chuyện tăng lương theo niên hạn nữa. Trái lại, các doanh nghiệp sẽ được miễn giảm thuế và như thế giới chủ còn khỏe hơn”.

Nghiệp đoàn giới quan chức điều hành (CFE-CGC) cũng tỏ ra bi quan. Một thông cáo của nghiệp đoàn này nêu rõ: “Trong một năm mà tỉ lệ lạm phát tăng đáng kể, sức mua của các hộ gia đình bị đứng chững, lại chẳng có giải pháp nào hay hơn chuyện tăng lương theo niên hạn vốn sẽ giúp tăng tiền bảo hiểm xã hội”. Trước giải pháp của chính phủ, CFE-CGC cho rằng nên tăng lương theo chỉ số giá hoặc giá năng lượng, tốt hơn là tặng thưởng đột xuất và hậu hĩnh như vậy.

Đương nhiên, Tổ chức giới chủ Pháp (Medef) khăng khăng chống lại dự luật của chính phủ. Bà Laurence Parisot, chủ tịch Medef, thắc mắc: “Tại sao chỉ có người làm công ăn lương được thưởng, giới công chức nhà nước thì lại không? Còn người làm lao động tự do cũng không nữa?”. Bà cũng không quên nhắc chính quyền nhớ rằng “70% doanh nghiệp Pháp không có chia cổ tức”. Tuy vậy vào ngày 26-4, Medef đã có dấu hiệu nhượng bộ khi kêu gọi chính phủ nên nâng mức 50 nhân viên lên mức 500 nhân viên.

Trước những phản ứng mạnh mẽ như thế, không ít người cho rằng chính phủ tung ra món quà thưởng vào lúc này chỉ nhằm kiếm phiếu cho cuộc bầu cử năm sau hơn là đấu tranh “công bằng” cho người lao động.

Và chính phủ vội vã lên tiếng bác bỏ các cáo buộc này. Bộ trưởng Lao động Xavier Bertrand giải thích trong một cuộc họp báo: “Chúng tôi đã bàn chuyện lương thưởng suốt hai năm qua. Theo yêu cầu của tổng thống từ hai năm qua, chúng tôi đã làm báo cáo về chuyện chia sẻ lợi tức. Như thường lệ, quả bóng lại nằm về phía các đối tác doanh nghiệp và nghiệp đoàn, và mọi chuyện chẳng nhúc nhích tí nào. Thế là giờ đây chính phủ phải xắn tay áo vào làm”. Ông cam đoan dự luật của chính phủ không phải là thủ đoạn kiếm phiếu và nhấn mạnh “đây không chỉ đơn giản là vấn đề sức mua của người dân, đây là một vấn đề nguyên tắc”.

Nhưng ngay trong giới chính trị gia thậm chí đang cầm quyền cũng có những người không hài lòng với dự luật mang tính áp đặt. Bộ trưởng Kinh tế Christine Lagarde tuyên bố thích để cho giới chủ và nhân viên tự thương lượng về tiền thưởng hơn là áp đặt phải thưởng cụ thể bao nhiêu.

Một số người còn kích động cho rằng chính phủ thì đòi giới doanh nghiệp tăng thưởng, trong khi chính phủ lại “án binh bất động” đến năm 2012 đối với phương án tăng lương cho công chức nhà nước.

Nhưng đến nay Chính phủ Pháp xem ra không chùn bước trước những phản ứng của dư luận. Hôm 27-4, trên đài Canal +, Bộ trưởng Xavier Bertrand tuyên bố dự luật tăng thưởng chắc chắn sẽ được áp dụng trong năm nay. Do giới chủ không chủ động tăng lương, tăng thưởng nên chính phủ phải dùng luật. “Số tiền thưởng và cách thức chia thưởng thì doanh nghiệp tự thương lượng” - ông Xavier Bertrand nhấn mạnh.