Mở đầu cho chuyên mục mới này, chúng tôi xin giới thiệu bài viết "Nhớ tranh quê ngày Tết" của bạn đọc Tú Nguyên.

"Tôi nhớ như in thuở mới lên 4 lên 5, cứ mỗi dịp xuân về Tết đến là cứ lẽo đẽo theo chân mẹ đi chợ quê ngày Tết. Cái thú vui của tôi là không theo chân mẹ mà cứ lân la vào những quầy bán tranh Tết.

Mùi tết xưa

TT - Nhớ! Cứ vừa bước qua tháng chạp âm lịch, ba tôi lại nhắc chùi lư hương, chân đèn và quét vôi lại nhà cửa. Bận rộn với công việc, về đến nhà mệt mỏi, tôi cứ trả lời ba là từ từ.

Những bộ tranh truyện bán trong dịp xuân về Tết đến có diện tích khoảng 1,2x0,3 m. Mỗi bộ chỉ trong bốn bức vẽ là đủ. Thường những bộ tranh bán ở quầy dựng tạm năm ba bữa ở chợ Tết làm bằng loại giấy cứng, giá rẻ phù hợp với túi tiền của nông dân.

Trong các cửa hàng cố định ở hai bên hông chợ thì sang trọng hơn, khung làm bằng gỗ, tranh vẽ trên mặt kính trông rất đẹp, dành cho những nhà có hoàn cảnh kinh tế kha khá.

Tranh truyện có vô số, nào là Phạm Công Cúc Hoa, Lâm Sanh Xuân Nương, cùng với những bộ tranh tứ thời Xuân Hạ Thu Đông, Mai Lan Cúc Trúc…

Tôi cũng không quên đòi mẹ sắm một bộ quần áo thật " kẻng" chuẩn bị theo  cha, mẹ, anh , chị đi chúc Tết bà con nội ngoại kiếm chút đỉnh tiền lì xì.

Người ở quê hầu như chỉ sống bằng hai mùa lúa. Năm nào trúng mùa thì đủng đỉnh tiêu xài  nới tay, năm nào thất mùa thì tằn tiện lại. 

Nhà giàu nhiều lắm chỉ đếm được trên đầu ngón tay nên các bộ tranh bằng giấy được mua nhiều nhất, chúng sẽ thay những bộ tranh cũ năm rồi trên những tấm vách "bổ kho" để cùng với cả nhà ăn Tết.

Một nét văn hóa thắm đậm tính nhân văn thường diễn ra trong dịp Tết ta ở nông thôn cách nay hàng nửa thế kỷ.

Xã hội ngày càng văn minh tiến bộ, nhu cầu hưởng thụ con người ngày càng được nâng cao. Những bộ tranh bây giờ có giá hàng chục triệu trở lên được trịnh trọng treo trên tường những căn biệt thự có giá trị nhiều tỷ đồng.

Những đứa trẻ bây giờ bằng tuổi tôi ngày ấy, chắc sẽ không còn cơ hội nhìn thấy những bộ tranh truyện bằng giấy mang giá trị đạo đức như đề cao trung can, nghĩa khí, tình nghĩa chung thủy vợ chồng, tình bằng hữu, đạo hiếu, đạo làm con trong các tác phẩm xưa hoặc giá trị nghệ thuật như các bộ tranh thủy mạc tứ thời.

Từng mùa xuân đến, từng cái Tết đã qua đi trong đời nhưng năm nào mỗi khi xuân về Tết đến, tôi vẫn nhớ đau đáu cái tuổi hồn nhiên vô tư lự, trong đó vô hình trung đã được ươm mầm đạo đức qua các bộ tranh giấy.

Nhớ mà tiếc nuối cái hồn văn hóa Việt ngày xưa, mà nghe  tiếc nuối tâm hồn thế hệ của tôi, khi chưa đặt bước chân vào lớp học đã được giáo dục đạo đức bằng mấy bộ tranh Tết rồi".