Trong đó nồng độ PM 2.5 - loại bụi mịn độc hại với sức khỏe - tại Hà Nội là 50,5 mcg/m³, gấp đôi so với ngưỡng khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới. Ở Hà Nội, năm 2016 có 123 ngày không khí bị ô nhiễm vượt tiêu chuẩn quốc gia, 282 ngày vượt quá tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới.

Tại TP.HCM, nồng độ PM 2.5 trung bình năm 2016 là 28,3, có vượt tí chút so với tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới, nhưng so với Hà Nội thì chất lượng không khí còn tốt hơn, cả năm chỉ có 14 ngày vượt tiêu chuẩn quốc gia và 175 ngày vượt tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới.

Theo ông Đỗ Mạnh Cường - phó trưởng phòng sức khỏe môi trường Cục Quản lý môi trường y tế, ngoài PM 2.5, trong không khí đang còn nhiều chất độc hại khác như PM 10, SO2… Trong đó PM 2.5 nhỏ bằng 1/30 sợi tóc, có thể thẩm thấu và di chuyển trong nhu mô và mao mạch phổi, ảnh hưởng tới sức khỏe tùy theo thành phần của bụi mà dẫn tới ung thư hay hen.

Cũng theo khảo sát của nhóm tác giả thuộc Green ID, các nguồn gây ô nhiễm chính hiện nay là các nhà máy nhiệt điện than, khí thải từ phương tiện giao thông, từ đốt chất thải, các phụ phẩm nông nghiệp, từ đun nấu trong nhà, từ công nghiệp và xây dựng.

Trong đó các nhà máy nhiệt điện than và công nghiệp ở phía đông Hà Nội trong vòng bán kính khoảng 200km đang ảnh hưởng mạnh đến chất lượng không khí ở thành phố này.

Bà Ngụy Thị Khanh, giám đốc Green ID, cho hay hiện Hà Nội đã có một số động thái làm sạch không khí như tổ chức hệ thống xe hút bụi, tổ chức tuyến phố đi bộ vào các ngày cuối tuần… Tuy nhiên, bà Khanh cho rằng những động thái như vậy còn ít ỏi.

Theo khảo sát bỏ túi của ông Cường và các đồng nghiệp, người dân hiện đang đeo khẩu trang khi tham gia giao thông, ngồi chơi ngoài công viên, đi học đi làm và thậm chí cả trời mưa cũng đeo, nhưng nên đeo khẩu trang loại chuyên dụng như N95 thì tác dụng ngăn bụi mịn PM 2.5 tốt hơn.

Qua khảo sát năm 2016, nhiều thời điểm chất lượng không khí ở Hà Nội còn kém hơn Quảng Châu, Trung Quốc về nồng độ PM 2.5.