Cân nhắc khi duyệt cảnh nhạy cảm

Là thành viên hội đồng duyệt phim của Ðài truyền hình VN, nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ trao đổi với Tuổi Trẻ:

- Cảnh nhạy cảm nếu cần để phục vụ nội dung cho các tập tiếp theo cũng thường làm chúng tôi phải cân nhắc. Khi duyệt Những đứa con của biệt động Sài Gòn có những cảnh Phượng đê và người tình rất nóng bỏng (phim đã phát sóng ở các đài phía Nam), nhưng khi phát sóng trên VTV chúng tôi vẫn cắt bớt để làm sao vừa giữ được hình ảnh một "cặp" đồng giới, vừa không gây phản cảm quá vì nếu cắt hết sẽ không ra tính cách Phượng đê.

Trong tập hai của Hoa nắng, cảnh "liếm ngực" nhằm cảnh báo sự băng hoại đạo đức của một số bạn trẻ đã đi quá xa và sau này bị trả giá bởi chính những hành động đó. Phim dài 36 tập, mới tập 2, coi như vào đề, cảnh nhậu nhẹt hư hỏng phần nào vẽ ra chân dung của Phúc, Linh và đám bạn hư...

Nếu hình ảnh Phúc - Linh được xử lý khéo hơn như cắt nhỏ, dựng kỹ xảo để minh họa sự hư hỏng của hai người, mặt trái của blog thì hợp lý hơn là để cả cảnh hơn nửa phút như vậy. Ðây là sự cố đáng tiếc với Hoa nắng bởi đây là câu chuyện hay về các bạn trẻ, mỗi người một hoàn cảnh khó khăn nhưng họ đã vững vàng vượt qua để trở thành người có ích, kể cả nhân vật Phúc. Phim cũng đặt vấn đề về cách ứng xử với công nghệ thông tin, nếu sử dụng với mục đích tốt, nhận ra mặt sáng tốt đẹp của cộng đồng mạng...

Sau sự cố này, chúng tôi thấy cần phải rút kinh nghiệm khi nghiệm thu những bộ phim sắp tới nếu có cảnh nhạy cảm phải xử lý sao cho phù hợp với nội dung và người xem chấp nhận được.

Cẩn thận! Có trẻ em

Ở các nước phương Tây, cha mẹ rất cẩn thận khi để trẻ em tiếp xúc với bất cứ những gì liên quan đến bạo lực hay các yếu tố nhạy cảm không phù hợp lứa tuổi. Thậm chí họ còn cài chip vào tivi, máy tính để ngăn chặn việc trẻ em vô tình hay cố ý muốn tiếp xúc với các yếu tố này. Tôi thấy ở VN gần đây rất hay chiếu phim có cảnh bạo lực hoặc cảnh nhạy cảm trên sóng truyền hình. Mà người VN mình có thói quen cả nhà ngồi xem truyền hình vào giờ cơm, ít ai hiểu những yếu tố này sẽ ảnh hưởng nguy hại đến trẻ em như thế nào.

Các cuốn sách nghiên cứu về vấn đề này ở nước ngoài mà tôi đọc cho thấy trẻ em dưới 7 tuổi rất khó phân biệt cảnh ngoài đời thật và cảnh trong phim ảnh, chúng sẽ có xu hướng bị ô nhiễm. Mà trẻ em nước ta chỉ 4-5 tuổi đã ngồi xem phim với người lớn rất nhiều. Sách cũng nói từ 7, 8 đến 10 tuổi trẻ em cần phát triển trung tâm đạo đức hướng thiện, nếu không sẽ khó miễn nhiễm với bạo lực, cái xấu... Trẻ em có xu hướng học về lý tưởng sống, giá trị đạo đức từ phim ảnh. Truyền hình là ảnh hưởng nhiều nhất mà truyền hình ở VN rất rộng rãi, đa dạng, báo chí cũng vậy.

Nếu như ở nước ngoài báo nhạy cảm, truyền hình nhạy cảm dành cho người lớn riêng biệt thì ở VN lại khác, trên một kênh truyền hình vừa có chương trình cho trẻ em vừa có chương trình cho người lớn, và nhiều khi không có sự cảnh báo trước mỗi phim (điều này các kênh phim truyện HBO, Cinemax, StarMovies đều có trước mỗi phim chiếu và phụ đề tiếng Việt khi phát ở VN). Những sự suy đồi về đạo đức ở VN hiện tại, đối tượng phạm pháp trẻ hóa vẫn chưa có các nghiên cứu cụ thể để tìm ra nguyên nhân. Nhưng nên chăng nội dung bạo lực và nhạy cảm trên các kênh truyền thông quốc gia, truyền thông công cộng cần có sự kiểm soát chặt chẽ và cần có một chế tài nghiêm khắc cho việc này. Ở nước ngoài chính phủ cũng không thể kiểm soát hết nhưng họ có cơ chế tương tác giữa cơ quan giám sát truyền thông và công chúng. Công chúng có quyền phản ứng, có quyền kiện, quyền khiếu nại và cơ quan giám sát giải quyết ngay lập tức.