Cảm nhận thơ:

Không phải tơ trời, không phải sương mai

Phóng to

TTO - Không phải là một nhà phê bình chuyên nghiệp, cũng chẳng hẳn “thông thái” trước thơ ca, bạn có thể có những lý giải riêng của mình, sau khi đọc một bài thơ nào đó mà bạn rung động. Ấy là bạn đã bước vào thơ, dắt thêm người khác bước vào thơ.

Không phải tơ trời, không phải sương mai Mong manh nhất không phải là tơ trời Không phải nụ hồng Không phải sương mai Không phải là cơn mơ vừa chập chờn đã thức Anh đã biết một điều mong manh nhất Là tình yêu Là tình yêu đấy em! Tình yêu, Vừa buổi sáng nắng lên, Đã u ám cơn mưa chiều dữ dội Ta vừa chạy tìm nhau... Em vừa ập vào anh... ... Như cơn giông ập tới Đã như sóng xô bờ, sóng lại ngược ra khơi. Không phải đâu em - không phải tơ trời Không phải mây hoàng hôn Chợt hồng ... chợt tím ... Ta cầm tình yêu như đứa trẻ cầm chiếc cốc pha lê Khẽ vụng dại là... thế thôi ... tan biến Anh cầu mong - không phải bây giờ Mà khi tóc đã hoa râm Khi mái đầu đã bạc Khi ta đã đi qua những giông - bão - biển - bờ Còn thấy tựa bên vai mình Một tình yêu không thất lạc ... ĐỖ TRUNG QUÂN

Có những bài thơ đọc lên không biết hay như thế nào, chỉ thấy lòng bỗng rưng rưng. Không phải tơ trời, không phải sương mai của Đỗ Trung Quân là một trường hợp như thế.

Bài thơ chắc hẳn là lời của một người từng trải, một người đã không chỉ được hưởng hương vị ngọt ngào của một tình yêu đẹp mà còn nếm trải cả những đắng cay, những “u ám cơn mưa chiều dữ dội”. Có vậy, giọng thơ mới trầm tĩnh, cách nhìn mới bao dung mà xót xa đến thế. Ai đó đã bảo rằng chỉ những người từng đi qua nỗi đau mới có thể nhìn nó bằng con mắt bình thản nhất. Chủ thể xưng anh ấy đã coi sự mong manh của tình yêu, coi những cay đắng trong tình yêu như một quy luật, như một điều tất yếu, không thể khác.

Mong manh nhất không phải là tơ trời Không phải nụ hồng Không phải sương mai Không phải là cơn mơ vừa chập chờn đã thức Anh đã biết một điều mong manh nhất Là tình yêu Là tình yêu đấy em !

Tình yêu, cái thứ tình cảm dữ dội và cuồng nhiệt có thể chi phối tất cả, làm lu mờ tất cả theo quy luật riêng của nó có ai ngờ lại là thứ mong manh nhất. Trớ trêu hơn, chính sự cuồng nhiệt lại là nguyên nhân khiến nó mong manh.

Tình yêu, Vừa buổi sáng nắng lên, Đã u ám cơn mưa chiều dữ dội Ta vừa chạy tìm nhau... Em vừa ập vào anh... ... Như cơn giông ập tới Đã như sóng xô bờ, sóng lại ngược ra khơi.

Trong tình yêu, khi người ta để con tim thay vì lý trí lên tiếng, đôi khi người ta làm thương người mình yêu rồi tự làm đau trái tim mình. Nhưng những lỗi lầm ấy, dù lớn đến mức nào cũng không bao giờ đáng trách. Nhà thơ gọi đó là sự vụng dại:

Ta cầm tình yêu như đứa trẻ cầm chiếc cốc pha lê Khẽ vụng dại là... thế thôi ... tan biến

Số đông chúng ta không phải ai cũng biết cách nhìn ra đâu là tình yêu và đâu là cái tương tự, na ná. Người ta dễ lầm lẫn những biểu hiện cuồng nhiệt bồng bột là tình yêu và vì thế, ngay chính lúc đang sống trong những khoảnh khắc ngọt ngào nhất đôi khi ta cũng không nhận ra hạnh phúc mình đang nắm giữ. Đến khi nó tuột khỏi tay mới nuối tiếc và đau đớn. Trong những dòng cuối bài thơ, Đỗ Trung Quân diễn đạt một ước mong rất thật, rất giản dị:

Anh cầu mong - không phải bây giờ Mà khi tóc đã hoa râm Khi mái đầu đã bạc Khi ta đã đi qua những giông - bão - biển - bờ Còn thấy tựa bên vai mình Một tình yêu không thất lạc ...

Tôi chắc đọc những câu này không ít người chợt nhận ra mình đã bỏ qua những điều giản dị ở ngay bên cạnh để sa vào vòng luẩn quẩn của những tan vỡ và dằn vặt. Nhà thơ gói trọn những điều ấy, cả những mất mát, những day dứt, những tan vỡ trong tình yêu vào một từ “thất lạc”. Cũng như ở trên, khi ông quy những lỗi lầm của tình yêu vào từ “vụng dại”, chúng ta thấm thía cách nhìn nhân ái, bao dung và điềm tĩnh của ông. Khi yêu, không phải ai cũng ý thức hết sự thất thường, mong manh của nó để nâng niu. Có những mối tình mất đi chỉ vì những lý do nhỏ nhặt và để lại một nỗi đau dài.

Với Không phải tơ trời, không phải sương mai, Đỗ Trung Quân không chỉ nhắn gửi những người đang yêu về việc trân trọng, gìn giữ một tình yêu đằm sâu, đích thực mà còn xoa dịu những người mang trong mình nỗi đau tan vỡ: hãy để nỗi đau ngủ yên, hãy coi sự tan vỡ như một điều không thể tránh, hãy giữ gìn kỷ niệm về một tình yêu không thành như một sự thất lạc, một nỗi niềm gửi gió cuốn đi…

Dù những hình ảnh hiện thân cho sự mong manh mà nhà thơ đã nhắc đến rất đẹp: tơ trời, sương mai, chùm mây, chiếc cốc pha lê… nhưng có lẽ bấy nhiêu đó không đủ để làm nên một bài thơ dư âm đến vậy. Chính những chiêm nghiệm của nhà thơ về tình yêu, chính những kỷ niệm của mỗi người nhờ bài thơ mà được gợi lại, chính cách nhìn nhân ái, bình thản và sâu sắc về những mất mát, những lỗi lầm… mới đủ sức khiến người đọc rưng rưng như thế.

Người ta nói rằng tình yêu bắt đầu bằng nụ cười, lớn lên bằng nụ hôn và thường kết thúc bằng nước mắt. Chỉ có những người yêu nhau bằng cả trái tim mới có thể vượt qua được điều thông lệ ấy. Nhưng trong tình yêu, chỉ có trái tim chưa đủ. Ở một chừng mực nào đó, người ta phải học cách dùng lý trí để giữ cho mình tỉnh táo mà suy xét, phải học cách nhìn bao dung và bình thản để biết gìn giữ những điều giản dị và quý giá mà mình đang có. Đó mới thật là YÊU!