Tô “phở tái chín" của Trần Gia!

MINH TRANG

TTO - Đúng như tên gọi Trần gia nhã nhạc, đêm nhạc diễn ra tối 3-10 của gia đình NSND Trần Hiếu với nhiều thế hệ gắn liền với nghệ thuật đã diễn ra thật ấm áp, ngẫu hứng đậm chất “gia đình”.

Ca sĩ Hà Trần, NSND Trần Hiếu, ca sĩ Uyên Linh và nhạc sĩ Trần Tiến họp ca bài Thành phố trẻ - Ảnh: T.T.D.

Chỉ khác chăng là gia đình ấy có quá đông khán giả hâm mộ!

Nhạc sĩ Trần Tiến gọi đêm nhạc lần này là một “tô phở tái chín” dành tặng khán giả thủ đô. “Nói thế là vì khán giả nghe nhạc mua đĩa của tôi nghe sẽ thấy ngon như ăn phở chín. Còn hát ở đây chỉ dám nhận là tô phở… tái chín thôi. Cũng xin mời đồng bào ăn thử xem thế nào!”.

Đã rất lâu rồi Trần Tiến hầu như không hát, ông dành phần lớn thời gian sáng tác, viết lách nhiều hơn… Có lẽ vì thế, cái duyên của câu chữ, của những chuyện (tưởng chừng) chẳng đầu chẳng đuôi ông kể lại nghiễm nhiên trở thành chất keo kỳ diệu, liên kết những câu chuyện đôi lúc còn lủng củng của Trần gia nhã nhạc trở nên trơn tru hơn, mượt mà hơn một cách đầy hóm hỉnh.

Chuyện phố bên sông là một câu chuyện được kể bằng âm nhạc của nhạc sĩ Trần Tiến, về một gia đình tiêu biểu, sinh ra và lớn lên tại Hà Nội.

Và có lẽ vì thế, câu chuyện ấy nhất định phải được kể giữa lòng thủ đô, trong không gian sực nức mùi hồng chín tháng 10 của Hà Nội, trong khoảnh khắc giao mùa đang lan dần trên những tán lá xanh, dù rằng gia đình Trần gia nay đã không còn “định cư” ở Hà Nội nữa…

Thế nhưng, trong câu chuyện “to to”, bảng lảng mùi hoài niệm ấy, người ta lại thấy những câu chuyện “nho nhỏ” về mỗi cá nhân, những nhân tố đặc biệt tạo nên một Trần gia bề thế, ngồn ngộn dấu ấn trong âm nhạc đương thời!

Ở đó Trần Hiếu kiên định, vững chãi như một hòn đá tảng, 66 năm ròng cương quyết bám trụ đất thủ đô. Được học nhạc bài bản, mỗi ngày đều luyện thanh, đến trường, dìu dắt những thế hệ trẻ (ca sĩ Tấn Minh, một trong hai khách mời duy nhất của chương trình cũng chính là học trò ruột của Trần Hiếu) đã giúp ông sở hữu một chất giọng đứng đắn, chuẩn mực, sống một cuộc đời vui vẻ và hiền lành như một ông… Di Lạc (theo cách gọi của em trai Trần Tiến).

Người nghe đã đỏ hoe mắt (và hình như) Trần Hiếu cũng đã nghẹn ngào khi hát Ngẫu hứng phố: thật chậm, thật buồn và day dứt. Nhưng rồi khi nghe một lão nghệ sĩ 79 tuổi hồn nhiên hát Cô bé vô tư với cái lắc đầu kiểu Ấn Độ “đặc trưng” của Trần Hiếu, với đôi mắt lúng liếng, dạt dào tình cảm, người ta thầm hiểu ông đã có một cuộc đời viên mãn với nghệ thuật!

Trần Tiến thì vẫn cứ là gã “cao bồi phố cổ” mê rock and roll, quen hát bằng chất giọng “thuốc lá thuốc lào” bụi bặm, nhưng bên trong vẻ xù xì ấy lại là một trái tim nhạy cảm, chân thành.

Trong suốt câu chuyện về hành trình chinh phục âm nhạc của mình, Trần Tiến có đôi lúc chững lại vì ký ức của một thời khốn khó ùa về. Đó là ngày nhảy tàu vào Nam bằng chiếc vé cho đi nhờ của một người bạn, phải đi bán từng củ hành, củ tỏi, cân gạo để có tiền về được đến ga cuối cùng.

Những ngày không tiền, khán giả Sài Gòn kinh ngạc hỏi nhau “Trần Tiến là ai?”, những ngày chỉ muốn bỏ về thủ đô nhưng cái sĩ của một người đầy chất “nghệ” trong người không cho phép… Ôm cây guitar vàng, đội chiếc mũ bêrê đen “huyền thoại”, Trần Tiến rủ rỉ rù rì kể chuyện Xúy Vân giả dại, chuyện Sò Dừa, chuyện Trương Chi và say sưa những khúc Ra ngõ ông đã viết “trường kỳ” 16 năm qua.

Và, ở giữa sự “thiên thần” của Trần Hiếu, “ác quỷ” của Trần Tiến, không ai khác chính là Trần Thu Hà - con gái của NSND Trần Hiếu. Dù hát khá nhiều ca khúc cũ - mới trong chương trình, nhưng có lẽ phải đến khi cô hát Sắc màu với phần bè của…. tất cả khán giả trong khán phòng cung Hữu nghị, hát thêm ca khúc Chị tôi theo yêu cầu mà không hề có trong kịch bản, không khí của đêm nhạc mới được đẩy lên đỉnh điểm, đã xóa nhòa ranh giới giữa người hát và người nghe. Ở đó chỉ còn lại những tâm hồn đồng điệu và say mê trong âm nhạc!

Trần Tiến bảo có người bạn nghiên cứu sử cắc cớ hỏi ông: Sao lại lấy tên là Trần gia nhã nhạc? Nhã nhạc là chỉ loại nhạc hát cung đình dâng vua chúa thôi chứ! Ông cười nói: “Thời này làm gì còn vua, chỉ có nhân dân làm chủ thôi. Mà nhân dân làm chủ thì họ không phải là vua à? Thậm chí họ còn là… Thượng đế! Vậy chúng tôi là dàn nhạc hát cho vua, tức hát cho nhân dân nghe chứ gì, thế thì sao mà không được.” Cái tên “Trần gia nhã nhạc” cũng chỉ là buột miệng gọi cho vui nhưng bất ngờ lại được nhiều người yêu quý!

Ba giờ của đêm nhạc trôi qua khi êm đềm, lúc hừng hực, cảm xúc lên xuống hệt như một cơn huyết áp cao! Những dãy ghế xúp kê đặc lối đi, một khán phòng hơn 1.000 chỗ ngồi không còn ghế trống, những tràng pháo tay không chỉ giòn, vang mà còn chứa đựng cả lòng nhiệt thành, lẫn kính nể từ khán giả cứ nối dài không có điểm dừng, có lẽ đã là sự bảo chứng quý giá để Trần gia nhã nhạc giữ đúng lời hẹn “mỗi năm một lần” sẽ lại gặp khán giả!

Dẫu còn ít nhiều sạn bởi kịch bản chương trình còn khá lỏng lẻo theo kiểu “thủ công”, đôi lúc không khí bị loãng vì thiếu dẫn dắt, nhưng có thể tin chắc rằng đây là một trong những chương trình ca nhạc hiếm hoi mang đến cho người nghe những rung rinh, thụ hưởng thực thụ với âm nhạc! Những thế hệ tiếp theo của gia đình Trần gia vẫn đang tiếp tục đâm chồi (bé Trần My Anh, Trần Hoàng Hà) và như thế cũng có nghĩa là khán giả có quyền mong đợi vào sự trở lại không xa và đầy hứa hẹn của thương hiệu âm nhạc gia đình chất lượng này.