Phóng to

Uống cà phê cũng có thể nâng huyết áp lên - Ảnh: N.C.T.

Huyết áp là chỉ số dùng đo áp lực trong lòng động mạch vào kỳ tim bóp (huyết áp tâm thu) và vào kỳ tim nghỉ (huyết áp tâm trương). Trị số huyết áp bình thường của người lớn là 120/80 mmHg (tâm thu/tâm trương) hoặc thấp hơn. Huyết áp của một người không phải luôn cố định, nó có thể thay đổi theo vị trí cơ thể, nhịp thở, mức độ stress, hoạt động thể lực, chế độ ăn, thời điểm trong ngày... Huyết áp được coi là thấp khi thấp hơn mức 90/60 mmHg (chỉ cần một trong hai giá trị huyết áp thấp hơn mức trên). Tuy nhiên, một trị số huyết áp bị coi là thấp vẫn có thể là bình thường với một số người, chẳng hạn như các vận động viên và người thường xuyên vận động nặng có huyết áp thấp hơn và nhịp tim chậm hơn mức bình thường.

Phần lớn người bị huyết áp thấp thường không cảm thấy triệu chứng gì khác lạ. Tuy nhiên, huyết áp thấp có thể là dấu hiệu của một vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là khi huyết áp giảm đột ngột hoặc gây ra những triệu chứng như: hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, ngất, lơ mơ, mất tập trung, nhìn mờ, nôn ói, da niêm lạnh, tái nhợt, thở nhanh, nông, mệt mỏi, khát nước...

Một số tình trạng và bệnh lý gây ra huyết áp thấp là: phụ nữ có thai; bệnh tim mạch (nhịp chậm, bệnh van tim, suy tim, nhồi máu cơ tim...); bệnh nội tiết (cường giáp, nhược giáp, suy tuyến thượng thận, hạ đường huyết...); mất nước; mất máu; nhiễm trùng huyết; sốc phản vệ; dùng thuốc (lợi tiểu, ức chế thụ thể alpha, beta, thuốc điều trị Parkinson, thuốc chống trầm cảm...).

Nếu bạn bị huyết áp thấp và có một số triệu chứng kể trên thì cần đi khám bệnh để tìm và điều trị nguyên nhân chứ không đơn thuần là nâng huyết áp. Huyết áp thấp mà không kèm triệu chứng hoặc chỉ có triệu chứng ở mức độ nhẹ (chẳng hạn chóng mặt, hoa mắt thoáng qua) thường chỉ cần áp dụng một số biện pháp trong sinh hoạt hằng ngày để nâng huyết áp và phòng tránh triệu chứng:

- Uống nhiều nước.

- Không uống rượu.

- Có chế độ ăn điều độ, đủ dinh dưỡng.

- Ăn nhiều muối hơn: tăng lượng muối ăn sẽ tăng khả năng giữ nước của cơ thể giúp nâng huyết áp. Tuy nhiên với người lớn tuổi, những người bị suy thận hoặc suy tim, ăn nhiều muối không tốt.

- Uống cà phê hoặc trà trong bữa ăn có thể nâng nhẹ huyết áp. Tuy nhiên, cà phê có liên quan đến một số bệnh lý nên nếu muốn tăng lượng cà phê uống vào mỗi ngày cần có ý kiến của bác sĩ.

- Sau khi ăn sẽ có tình trạng tăng lượng máu lưu thông về đường tiêu hóa. Ở những người cơ thể đáp ứng không tốt với thay đổi này sẽ có hiện tượng hạ huyết áp sau khi ăn. Để phòng tránh nên ăn thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày và ăn ít tinh bột.

- Khi thay đổi tư thế từ nằm hoặc ngồi sang đứng sẽ tăng lượng máu ứ lại ở chân. Ở những người cơ thể đáp ứng không tốt với thay đổi này sẽ có hiện tượng hạ huyết áp tư thế. Để phòng tránh, không nên thay đổi tư thế thật nhanh. Nếu bị hoa mắt, nhức đầu khi đứng, nên ngồi gác chân lên ghế và duỗi thẳng chân, hoặc bắt chéo và ép hai chân lại với nhau nhằm tăng lượng máu từ chân về tim.

- Mang vớ bó chân: làm tăng lượng máu tĩnh mạch hồi lưu về tim giúp nâng huyết áp.

- Xem lại các thuốc đang sử dụng: có một số loại thuốc làm hạ huyết áp, vì vậy nếu đang phải sử dụng thuốc thường xuyên, bạn báo BS biết để kiểm tra thuốc và chỉnh liều nếu cần.