Các bị cáo được đưa đi sau phiên tòa - Ảnh: HOÀNG ĐIỆP

Ngày 27-6, TAND TP.HCM đã quyết định trả hồ sơ vụ án buôn lậu, lừa đảo, đưa hối lộ… xảy ra tại Công ty cổ phần thực phẩm công nghệ Sài Gòn và Chi cục Hải quan An Giang cho VKSND TP.HCM. Lý do, còn nhiều chi tiết quan trọng liên quan đến các bị cáo trong vụ án, không thể làm rõ tại tòa sau khi kết thúc phần xét hỏi diễn ra từ ngày 8-6.

Cáo trạng xác định hành vi của các bị cáo đã làm thất thoát của Nhà nước hàng trăm tỉ đồng, trong đó có sự tham gia của 31 cán bộ, công chức hải quan.

Một trong những vấn đề mâu thuẫn chính là việc Công ty cổ phần công nghệ SG có được phép xuất khẩu thuốc lá hay chưa?

Theo hồ sơ vụ án, từ tháng 5-2011 đến 31-8-2011, Công ty cổ phần thực phẩm công nghệ Sài Gòn (do Lê Dũng làm giám đốc) chưa được Bộ Công thương cấp giấy phép kinh doanh thuốc lá, nhưng các cán bộ Hải quan An Giang vẫn tiếp nhận hồ sơ, ký duyệt cho hàng hóa xuất khẩu.

Tuy nhiên, trong phần xét hỏi tại tòa, một số bị cáo là cán bộ Hải quan An Giang khai rằng vào thời điểm xảy ra vụ án, hải quan chỉ quản lý đối với các mặt hàng nhập khẩu, còn xuất khẩu thuốc lá cần phải có giấy phép của Bộ Công thương.

Vì cách nhận thức và hiểu biết khác nhau giữa cáo trạng cáo buộc và nhận thức hải quan về nội dung các công văn hướng dẫn, nên trước đó HĐXX đã tạm dừng phiên tòa để triệu tập đại diện Bộ Công thương yêu cầu giải thích về các văn bản quy định về điều kiện sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu thuốc lá.

Giải thích về các quy định này, đại diện Bộ Công thương, ông Hoàng Anh Tuấn (phó vụ trưởng Vụ Kinh tế trong nước) cho biết hoạt động xuất khẩu sản phẩm thuốc lá thực hiện theo quy định của nghị định số 12/2006/NĐ-CP ngày 23-1-2006. Nghị định này quy định mặt hàng thuốc lá điếu không thuộc danh mục hàng hóa xuất khẩu theo giấy phép nên thương nhân có nhu cầu xuất khẩu sản phẩm thuốc lá chỉ cần làm thủ tục xuất khẩu tại cơ quan hải quan.

Sau đó, nghị định 187/2013/NĐ-CP ngày 20-11-2013 (thay thế cho nghị định 12/2006/NĐ-CP) quy định thương nhân muốn xuất khẩu sản phẩm thuốc lá phải có giấy phép bán buôn sản phẩm thuốc lá để làm thủ tục xuất khẩu tại chi cục hải quan cửa khẩu.

Như vậy, căn cứ vào phần trả lời của đại diện Bộ Công thương tại tòa thì vào thời điểm diễn ra vụ việc buôn lậu thuốc lá (năm 2011) của Công ty cổ phần thực phẩm công nghệ Sài Gòn thì nghị định 187 chưa có hiệu lực pháp luật.

Trong thời gian diễn ra phiên tòa (bắt đầu từ ngày 8-6), bị cáo Lê Dũng cho rằng mình không phạm tội buôn lậu, các bị cáo nguyên là công chức hải quan kêu oan, khẳng định không nhận tiền như cáo trạng quy buộc; bị cáo Hứa Châu (doanh nghiệp tư nhân) cũng khẳng định cáo trạng truy tố bị cáo không đúng.