Phóng to

Ao Bà Om có hình vuông

Thành phố Trà Vinh vốn yên bình nằm bên bờ sông Cổ Chiên, một nhánh lớn của dòng Cửu Long đổ ra biển Đông. Trà Vinh thanh bình, đến nỗi nhiều du khách cảm thấy hoang vắng nếu đi dạo vào buổi tối. Nhắc đến Trà Vinh không thể không nghĩ đến những mái chùa Khmer cổ kính, những con đường rợp bóng cây dầu, cây me, cây sao... cổ thụ. Nhiều cây cối xanh mát, nên nhiều người ví von thành phố Trà Vinh như một “thành phố xanh”.

Những đặc điểm ấy của Trà Vinh đều xuất hiện ở ao Bà Om. Nằm ngay cửa ngõ vào thành phố, ao Bà Om tựa như “cô gái lễ tân” giới thiệu cho du khách những nét đẹp đặc trưng của thành phố Trà Vinh. Ao Bà Om cách trung tâm thành phố Trà Vinh khoảng 7km dọc theo quốc lộ 53 về phía Tây Nam, thuộc khóm 3, phường 8, thành phố Trà Vinh (trước đây là ấp Tà Cụ, xã Nguyệt Hóa, huyện Châu Thành).

Ao Bà Om còn gọi là ao Vuông, vì có hình vuông vức với mỗi chiều khoảng 500m. Ao rộng lắm, như một cái hồ thì đúng hơn. Quang cảnh quanh ao khoáng đãng, thơ mộng và yên tĩnh suốt cả ngày. Nước trong ao trong vắt, phẳng lặng được tô điểm bằng những đóa sen, bông súng. Bao quanh ao là những hàng cây dầu, cây sao cổ thụ cao vút vươn lên trời xanh; còn ở dưới đất thì trồi lên những rễ cây đủ hình thù lạ mắt, đặc sắc.

Phóng to

Rễ cây dầu ở ao Bà Om

Hồ nước, hàng cây đã làm cho ao Bà Om tựa như một khu vườn rộng lớn, xanh ngát và mát rượi. Vì thế những đôi tình nhân, nhóm bạn trẻ hay gia đình đến đây hóng mát, vãn cảnh để tìm cảm giác thanh bình.

Quanh ao Bà Om, các cô gái Khmer, nước da ngăm đen đôi mắt sáng ngời, bán đậu phộng luộc, kem, cá viên chiên... Bên cạnh ao là Bảo tàng Văn hóa Khmer, nơi trưng bày những hiện vật trong cuộc sống người Khmer. Đối diện nhà bảo tàng là ngôi chùa Âng, một trong những ngôi chùa Khmer cổ nhất Trà Vinh. Và ngay như cái tên ao Bà Om cũng từ một tích truyện của dân tộc Khmer mà ra.

Chuyện kể rằng: Vị quan của xứ Thủy Chân Lạp cai quản ở đây muốn có một hồ nước để dùng trong mùa khô nên mới tổ chức cuộc thi đào ao chống khô hạn giữa hai bên nam, nữ. Trong một đêm bên nào đào ao nhanh, sâu và rộng hơn sẽ thắng. Bên nam ỷ sức mạnh trai tráng nên làm chểnh mảng, lo vui chơi ca hát. Còn bên nữ dưới sự chỉ huy của Bà Om, đã chăm chỉ đào xong ao trước khi mặt trời thức giấc. Và để trì hoãn quá trình đào ao của đối phương, Bà Om còn cho người đốt đèn treo cành cây để bên nam cứ tưởng là sao Hôm chưa lặn nên vô tư vui chơi, quên đào ao. Và ao do bên phái nữ đào vẫn còn đến ngày nay chính là ao Bà Om, trong khi ao của bên nam nằm kế bên quá nông, cạn nên sớm bị lấp mất.

Vào những ngày lễ tết hằng năm của dân tộc Khmer như lễ hội Ok Om Bok (rằm tháng mười âm lịch), nơi đây trở thành địa điểm sinh hoạt văn hóa náo nhiệt của cả một cộng đồng.

Từ câu chuyện truyền thuyết cho đến giá trị vật thể, văn hóa tinh thần của ao Bà Om đều có nét đặc trưng xứ Trà Vinh. Đến thăm ao Bà Om, không chỉ đơn thuần hóng cơn gió mát, ngắm vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên mà còn hiểu thêm một nền văn hóa đặc sắc của xứ Trà Vinh.

Phóng to Áo Trắng số 19 ra ngày 15/10/2012 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.