Sáng 17-5 tại Hà Nội, Viện Lịch sử Quân sự, Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam chủ trì, phối hợp với Binh đoàn 12 và Hội truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề "Vai trò Bộ đội Trường Sơn trong các chiến dịch của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước từ năm 1971 đến 1975".

Hội thảo hướng đến kỷ niệm 65 năm ngày mở đường Hồ Chí Minh - ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn (19-5-1959 - 19-5-2024).

Vượt gian khổ, hoàn thành vai trò chiến trường tổng hợp

Chỉ đạo hội thảo, thượng tướng Phùng Sĩ Tấn - phó tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam - khẳng định đây là dịp để chúng ta nhìn nhận, đánh giá toàn diện hơn, sâu sắc hơn vị trí, vai trò, những đóng góp quan trọng của thế hệ "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, mà lòng phơi phới dậy tương lai" với thắng lợi cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà.

Đồng thời để tưởng nhớ, tri ân các anh hùng liệt sĩ, cán bộ, chiến sĩ bộ đội Trường Sơn và các lực lượng, nhân dân trên các địa bàn tuyến vận tải chi viện chiến lược đã cống hiến, hy sinh xương máu làm nên kỳ tích trên đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh huyền thoại.

Tháng 5-1959, đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh ra đời, đáp ứng yêu cầu chi viện cho cách mạng miền Nam nói riêng và cách mạng ba nước Đông Dương nói chung trong cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Tổng Quân ủy (sau là Quân ủy Trung ương), Bộ Quốc phòng - Tổng tư lệnh, suốt 16 năm thực hiện nhiệm vụ mở đường, vận tải, chiến đấu, làm nhiệm vụ quốc tế trong điều kiện địa hình phức tạp, thời tiết, khí hậu khắc nghiệt, địch sử dụng các loại vũ khí trang bị hiện đại, tối tân nhất để phát hiện, đánh phá, ngăn chặn.

Bộ đội Trường Sơn đã vượt lên mọi hy sinh, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của tuyến chi viện chiến lược cho cách mạng miền Nam, hoàn thành vai trò của một chiến trường tổng hợp, là căn cứ chiến lược vững chắc của ba nước Đông Dương.

Bên cạnh đó bộ đội Trường Sơn còn là lực lượng trực tiếp phục vụ chiến đấu và chiến đấu, lực lượng dự bị chiến lược của bộ, trực tiếp tham gia và phối hợp tác chiến với các lực lượng khác trong các chiến dịch lớn, nhất là các chiến dịch từ năm 1971 đến 1975, góp phần quan trọng vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Tại hội thảo, thượng tướng Phùng Sĩ Tấn đề nghị các đại biểu cần làm rõ quá trình phát triển, hoàn thiện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của tuyến chi viện chiến lược đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh đã đưa sức mạnh của hậu phương lớn miền Bắc, sức mạnh của thời đại vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước trên tiền tuyến lớn miền Nam.

"Đó là quá trình đầy hy sinh gian khổ nhưng hết sức anh dũng, vẻ vang của quân đội ta nói chung và bộ đội Trường Sơn anh hùng nói riêng" - ông nói.

Đặc biệt làm sâu sắc hơn nét đặc sắc của bộ đội Trường Sơn vừa hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của lực lượng bảo đảm, vừa là lực lượng trực tiếp chiến đấu trong các chiến dịch quan trọng từ năm 1971 đến năm 1975, nhất là các chiến dịch trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh, góp phần quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Nhiệm vụ của "Đoàn công tác quân sự đặc biệt"

Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên - viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự - chia sẻ với quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, để kịp thời chi viện sức người, sức của cho chiến trường, ngày 19-5-1959, Tổng Quân ủy (nay là Quân ủy Trung ương) tổ chức "Đoàn công tác quân sự đặc biệt", sau gọi là Đoàn 559.

"Đoàn công tác quân sự đặc biệt" có nhiệm vụ vận chuyển vũ khí, đạn dược, quân trang, quân dụng chi viện cho chiến trường miền Nam, đưa bộ đội, cán bộ cơ quan dân - chính - đảng vào Nam, ra Bắc theo yêu cầu của cuộc kháng chiến.

Trải qua 16 năm (1959 - 1975) liên tục mở đường, vận chuyển, chiến đấu bảo vệ tuyến chi viện chiến lược, phối hợp chiến đấu với lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn 20 tỉnh của ba nước Đông Dương, bộ đội Trường Sơn được quan tâm xây dựng, đã không ngừng lớn mạnh về tổ chức, biên chế, trình độ tổ chức chỉ huy, hiệp đồng, bảo đảm, với địa bàn và phương thức hoạt động ngày càng đa dạng, hiệu quả.

"Vượt lên trên gian khổ, hy sinh, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ bộ đội Trường Sơn đã xây dựng được mạng đường vận tải chiến lược được ví như "trận đồ bát quái xuyên rừng rậm", hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chi viện sức người, sức của cho các chiến trường, trở thành hậu phương chiến lược trực tiếp cho các chiến trường, chiến dịch trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước" - ông Nhiên nói.

Đặc biệt trong 5 năm cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nhiệm vụ của bộ đội Trường Sơn ngày càng phát triển, đáp ứng yêu cầu vận tải chiến lược, chi viện cho các chiến trường, chiến dịch.

Thời gian này, bộ đội Trường Sơn có sự phát triển đến đỉnh cao về tổ chức biên chế và lực lượng, trở thành đơn vị binh chủng hợp thành quy mô lớn với 9 sư đoàn binh chủng, 12 trung đoàn binh chủng cơ động, 1 sư đoàn cao xạ, 1 trung đoàn tên lửa do bộ phối thuộc.

Trong đó, có 2 sư đoàn và 2 trung đoàn xe vận tải với hơn 10.000 xe vận tải các loại, tổng quân số (kể cả lực lượng phối thuộc và thanh niên xung phong) là 120.000 người.

Thiếu tướng Hoàng Anh Tuấn - phó chủ tịch thường trực Hội truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh Việt Nam - cũng nhận định trong quá trình xây dựng và phát triển, đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh trở thành tuyến vận tải chi viện chiến lược, là một chiến trường tổng hợp, nơi đấu trí, đấu lực quyết liệt giữa bộ đội Trường Sơn và đế quốc Mỹ, tay sai.

"Đây là nơi biểu hiện sinh động sự hội tụ sức mạnh, niềm tin, ý chí kiên cường không chịu khuất phục trước kẻ thù, kiên quyết đấu tranh vì độc lập, tự do của Tổ quốc và tình đoàn kết quốc tế của nhân dân ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia" - ông nói.

Phát huy truyền thống Bộ đội Trường Sơn trong thời kỳ mới

Lễ kỷ niệm 65 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh - Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn do Hội Truyền thống Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh Việt Nam tổ chức đã diễn ra ngày 16-5 tại Hà Nội.