- Trên thế giới, phẫu thuật nội soi bằng robot được thực hiện từ năm 1999 ở Mỹ, đến nay đã phát triển đến thế hệ robot phẫu thuật thứ tư với bốn cánh tay phẫu thuật, đầu camera thông minh, góc phẫu thuật rộng 580 độ (trên hình ảnh 3D). Với góc phẫu thuật này, không cánh tay người nào có thể thực hiện được, nhờ đó có khả năng phẫu thuật ở những vị trí khó.

* Phẫu thuật nội soi bằng robot có thể ứng dụng vào những phẫu thuật gì, thưa ông?

Ngày 25-10, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu đã trao quyết định công nhận Bệnh viện 108 là bệnh viện hạng đặc biệt. Đây là bệnh viện hạng đặc biệt thứ tư ở VN, sau Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM).

- Có rất nhiều loại phẫu thuật có thể ứng dụng hệ thống này, như phẫu thuật tiêu hóa (cắt mật, dạ dày), sản phụ khoa, tiết niệu, điều trị ung thư, lồng ngực, tim mạch. Đặc biệt, hệ thống phẫu thuật nội soi bằng robot có thể rất hiệu quả để vá màng tim, chỉnh sửa van tim... Lợi điểm của hệ thống này là vùng phẫu thuật thu hẹp, ít xâm lấn nên bệnh nhân lành bệnh mau hơn. Cánh tay robot có nhiều khớp cử động và camera điều khiển giúp phẫu thuật những vùng khó mà bình thường phải mổ mở mới đánh giá được tổn thương. Kinh nghiệm qua năm chuyến học phẫu thuật bằng robot ở nước ngoài, tôi thấy bệnh nhân được phẫu thuật bằng hệ thống này mất máu ít hơn.

* Còn hạn chế của hệ thống?

- Hạn chế lớn nhất là đắt tiền. Một hệ thống phẫu thuật nội soi bằng robot với đầy đủ các môđun, theo tôi, cũng gần 100 tỉ đồng. Thêm nữa, phẫu thuật viên muốn phẫu thuật bằng hệ thống này phải là người thành thạo mổ mở, thành thạo phẫu thuật nội soi và giải phẫu. Phẫu thuật bằng robot cũng đòi hỏi phẫu thuật viên phải giỏi về vi tính và điện toán, nếu không sẽ có khả năng làm máy bị nhầm lẫn!

* Có ý kiến cho rằng khả năng ứng dụng và nhân lực của VN còn hạn chế?

- Đến nay toàn thế giới đã có 1.200 hệ thống phẫu thuật nội soi bằng robot được sử dụng. Tại châu Á, hệ thống này được lắp đặt lần đầu năm 2002 và hiện có khoảng 60 hệ thống. Tuy nhiên, tại VN chưa có hệ thống nào được lắp đặt. Bệnh viện 108 đã có dự án vay vốn ODA mua hệ thống này, nhưng trước mắt từ cuối năm 2010, chúng tôi dự kiến lắp đặt một hệ thống phẫu thuật nội soi bằng robot đầu tiên. Đây là hệ thống robot thế hệ mới, do một trung tâm ở nước ngoài chuyển giao cho Bệnh viện 108 mượn trong hai năm, chúng tôi chỉ phải trả phí bảo hành, bảo trì hệ thống.

Nếu không sử dụng kỹ thuật này, chúng ta sẽ không tận dụng được những điều mà thế giới đã có. Còn về nhân lực, chúng ta không thiếu phẫu thuật viên giỏi. Nếu không đầu tư thì người VN giàu có sẽ đi nước ngoài điều trị với giá thành cao hơn nhiều, trong khi số đông lại khó tiếp cận với dịch vụ y tế kỹ thuật cao do không đủ khả năng ra nước ngoài.

* Theo ông, Bệnh viện 108 sẽ thu bao nhiêu tiền cho một ca phẫu thuật bằng robot?

- Về chi phí, Philippines thu 10.000 USD/ca phẫu thuật nội soi bằng robot, ở VN chúng tôi đang tính thu 5.000-8.000 USD, tùy độ phức tạp của ca phẫu thuật.