Tổng thống đắc cử Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại trụ sở chiến dịch tranh cử của mình hôm 7-5 - Ảnh: Reuters

Chính trị gia sinh năm 1977 sẽ là tổng thống trẻ tuổi nhất nước Pháp và là lãnh đạo trẻ nhất trong nhóm các cường quốc G7 hiện tại.

Hi vọng

Ông Macron từ đầu chiến dịch tranh cử ở Pháp luôn thể hiện mình là người theo lập trường ủng hộ EU, tuyên bố thúc đẩy hội nhập thương mại, mở cửa cho đầu tư nước ngoài. Giới quan sát đánh giá rằng chiến thắng của ông Macron sẽ có giá trị tích cực đáng kể cho tương lai của EU, giữa thời điểm chủ nghĩa dân túy và tư tưởng bài EU trỗi dậy ở châu Âu.

Những người cảm thấy phấn khích nhất dĩ nhiên thuộc về EU. Chỉ chừng 15 phút sau khi kết quả kiểm phiếu sơ bộ ngày 7-5 công bố, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker đã gửi thư đến ông Macron và hoan hỉ trên Twitter: “Thật hạnh phúc khi người Pháp đã chọn một tương lai thuộc về châu Âu. Hãy sát cánh vì một châu Âu mạnh mẽ và công bằng hơn”.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk thì cho rằng nước Pháp đã lựa chọn “sự tự do, công bằng và tình anh em”.

Trong khi đó một người phát ngôn của Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng khẳng định bà ca ngợi kết quả bầu cử Pháp vừa qua là “một chiến thắng vì một châu Âu mạnh mẽ và đoàn kết”. Còn Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel chúc mừng ông Macron vì đã giữ nước Pháp như “trái tim của châu Âu”.

Hoài nghi

Những cảm xúc này tương tự như cuộc bầu cử ở Hà Lan hồi tháng 3, khi Đảng VVD của Thủ tướng Mark Rutte giành được số ghế nhiều nhất trong quốc hội, vượt qua đối thủ chính là Đảng dân túy cực hữu Vì tự do (PVV) của ông Geert Wilders - một phe bài EU. Thậm chí đối với EU, Pháp trên lý thuyết còn có vai trò quan trọng hơn vì đây là nước lớn, có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ tới khối.

Nhưng thực tế, giới quan sát đón nhận chiến thắng này với tâm lý khá e dè. Họ nhìn nhận một thực tế rằng người Pháp bầu cho Macron vì không muốn bầu cho bà Le Pen, chứ không phải vì tin tưởng chính trị gia 40 tuổi này có thể đem lại sự khác biệt cho chính nước Pháp và cục diện quốc tế nói chung.

Tờ Guardian (Anh) hôm 7-5 ví von những người ủng hộ EU vừa thoát khỏi một “cơn trụy tim”, họ có lẽ chưa nên mừng vội. Cuộc khủng hoảng nhiều khía cạnh của EU đang đòi hỏi khối này phải có sự thay đổi lớn lao, còn bằng không, chiến thắng của ông Macron chỉ là tín hiệu trì hoãn cho một kết thúc không thể tránh khỏi.

Nhận xét trên khiến nhiều người nhớ ra rằng sau lần tranh luận vòng một, ông Macron bị cáo buộc đã “hành xử cứ như mình là tổng thống rồi” vậy. Trong đó, ông bất ngờ đưa ra tín hiệu cứng rắn với EU rằng ông muốn thực hiện một cuộc cải tổ EU và khối đồng euro. “Tôi hiểu sự tức giận, sự lo ngại và ngờ vực mà rất nhiều người trong các bạn đã thể hiện. Tôi có trách nhiệm lắng nghe điều đó. Tôi sẽ tái lập mối liên hệ giữa châu Âu và con người ở đây, giữa châu Âu và công dân” - hãng tin Reuters dẫn lời ông Macron nhắc lại sau khi biết tin đắc cử.

Chính vì thế, mọi ánh mắt đang dồn về nước Đức để đợi “tin thắng trận” tiếp theo từ một chính quyền mới cũng ủng hộ EU - như của bà Merkel chẳng hạn. Song, Đức và Pháp sẽ phải giữ vai trò lãnh đạo trong cuộc cải tổ EU và sự cam kết ủng hộ của ông Macron cũng không phải vô điều kiện.

Ông Macron, một cựu bộ trưởng kinh tế Pháp, cam kết vực dậy nền kinh tế Pháp nhưng không hề nói về phương pháp của mình. Cánh cửa của nước Pháp giờ đây mở rộng cho tất cả, thay vì ưu tiên cho EU.