Trong khi người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ chính sách này, nhiều doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh sẽ phải gấp rút thay đổi quy trình sản xuất để đáp ứng các quy định mới này.

Chính sách thay đổi cơ bản ngành nội thất

Thông tư 04 năm 2023 về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng được Bộ Xây dựng ban hành vào tháng 6-2023 và sẽ có hiệu lực vào ngày 1-1-2024. Thông tư 04 được ban hành kèm với Quy chuẩn kỹ thuật 16 năm 2023 dành 1 chương quy định những quy chuẩn đối với sản phẩm nội thất.

Cụ thể, để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, thông tư 04 đã đưa ra các ngưỡng về phát thải kim loại nặng đối với giấy dán tường, phát tán hàm lượng formaldehyde đối với các loại ván gỗ công nghiệp gồm ván sợi, ván dăm và ván thanh. Và ngưỡng phát thải của các chất hữu cơ dễ bay hơi cho sơn tường dạng nhũ tương, còn một chỉ tiêu nữa là hàm lượng S02 dễ bay hơi đối với vật liệu thạch cao.

Các ngưỡng này được ban hành đều hướng tới mục tiêu an toàn, bảo vệ sức khỏe người tiếp xúc với các vật liệu. Các vật liệu nội thất thường được sử dụng bên trong nhà, trong không gian gần kín nên việc phát tán các chất độc hại sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng.

Trước khi Bộ Xây dựng ban hành thông tư 04 thì trong hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam đã có các yêu cầu kỹ thuật về sản phẩm gỗ công nghiệp với các ngưỡng kỹ thuật về độ bền, nồng độ formaldehyde nhưng không bắt buộc phải tuân thủ, áp dụng, nhưng thông tư 04 đã nâng lên thành quy chuẩn, bắt buộc tuân thủ.

Thông tư 04/2023/TT-BXD cũng đưa ra các ngưỡng tối thiểu về độ bền, độ uốn vật liệu xây dựng nhằm bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, giúp họ được sử dụng những sản phẩm có chất lượng tốt

Và khi đã đưa vào quy chuẩn thì các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý nhà nước có căn cứ để thanh tra, kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm sẽ xử lý, còn trước đây phát hiện sai phạm cũng không có căn cứ xử lý.

Đối với doanh nghiệp sản xuất trong nước cũng phải lưu ý kiểm tra để đến 1-1-2024 khi quy chuẩn chính có hiệu lực thì chỉ những sản phẩm đạt chuẩn mới được tiêu thụ trên thị trường.

Người tiêu dùng hưởng lợi

PGS.TS Trần Hồng Côn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết trong quá trình sản xuất ván gỗ công nghiệp, các loại keo có chứa nồng độ formaldehyde thường được sử dụng do có tác dụng kết dính tạo nên độ bền, hình thái của vật liệu. Nhưng nếu vượt mức cho phép có thể ảnh hưởng đến chất liệu vật liệu đó, cũng như ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe con người.

Tính an toàn là ưu tiên hàng đầu khi chọn ván gỗ công nghiệp - Ảnh: QUANG ĐỊNH

"Do vậy, với vật liệu xây dựng chứa formaldehyde phát tán cần phải được kiểm định rõ, quy định rõ về nồng độ cũng như môi trường sử dụng. Trong trường hợp sử dụng vật liệu xây dựng có hàm lượng formaldehyde vượt ngưỡng cho phép, đặc biệt trong các không gian kín như nhà ở, phát tán trong không khí tạo ra mùi khó chịu sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe", ông Côn khuyến cáo.

Ngược lại, nhiều doanh nghiệp khẳng định ván gỗ công nghiệp cũng như nội thất gỗ "Made in Việt Nam" đã vượt qua rất nhiều yêu cầu tuân thủ tại thị trường xuất khẩu khó tính như Mỹ, châu Âu... Tuy nhiên, ngay tại sân nhà, người tiêu dùng Việt ít có cơ hội sử dụng những sản phẩm "Made in Việt Nam" đạt chuẩn quốc tế.

Ông Trịnh Hữu Kiên, tổng giám đốc Tập đoàn KES - một trong những doanh nghiệp sản xuất gỗ công nghiệp quy mô lớn có kinh nghiệm xuất khẩu đi gần 30 quốc gia trên trong đó có những thị trường khó tính như Mỹ, châu Âu - cho biết để bán được sản phẩm qua các thị trường này phải trải qua rất nhiều vòng đánh giá của khách hàng và bên thứ ba.

Ở một góc nhìn khác, thị trường Việt Nam hiện tại có vài trăm thương hiệu khác nhau với tiêu chuẩn không rõ ràng, gây khó khăn cho các nhà sản xuất chân chính. Vì vậy, thông tư 04 sẽ hỗ trợ những doanh nghiệp làm ăn bài bản, chất lượng cao cạnh tranh được với sản phẩm kém chất lượng.

Chính sách mới có hiệu lực từ 1-1-2024 kỳ vọng giúp người tiêu dùng có thêm kiến thức để lựa chọn những sản phẩm nội thất an toàn cho sức khỏe, bên cạnh các yếu tố mẫu mã, giá cả.