Hàng ngàn người dân hai quốc gia này, đều là các tín đồ Hồi giáo, đã phẫn nộ biểu tình phản đối, thậm chí có căn cứ quân sự Mỹ tại Bagram bị tấn công bằng gạch đá, đốt phá. Một số cố vấn và quân nhân Mỹ tham gia cuộc chiến chống Taliban ở nước này đã bị thương vong vì hành động uất hận của người dân sở tại đối với vụ việc này.

Phóng to

Một người biểu tình đốt xe cảnh sát trong cuộc biểu tình phản đối vụ đốt kinh Koran - Ảnh: AFP

Nhận thức được tầm mức nghiêm trọng của hành vi “báng bổ Hồi giáo” xảy ra bên trong căn cứ quân sự của mình, Tổng thống Barack Obama và một số quan chức hàng đầu của quân đội Mỹ ở cả Bộ Quốc phòng và bộ chỉ huy tại Afghanistan đã phải chính thức đưa ra lời xin lỗi và hứa sẽ điều tra vụ việc.

Chính quyền Afghanistan của Tổng thống Hamid Karzai một mặt lên án hành vi của binh lính Mỹ đã xúc phạm đến Hồi giáo, mặt khác kêu gọi nhân dân bình tĩnh nhằm tránh những hậu quả khôn lường một khi đông đảo quần chúng tín đồ bị kích động cao độ.

Đây không phải là vụ đầu tiên mà một hành vi bị coi là “báng bổ Hồi giáo” chịu phản ứng mang tính cộng đồng từ phía đông đảo tín đồ đạo Hồi. Dư luận còn nhớ những vụ việc điển hình như một nhà thơ người Iran bị truy sát đến cùng vì xúc phạm chính tôn giáo của mình. Rồi một vài tờ báo phương Tây dùng hình thức tranh biếm họa để thể hiện “nhân vật” Mohammed mà người Hồi giáo suy tôn là tiên tri - sứ thần của đức Allah thậm chí đã gây nên những xìcăngđan nghiêm trọng đe dọa quan hệ ngoại giao giữa quốc gia phương Tây ấy với thế giới Hồi giáo.

Đối với những xã hội ngoài Hồi giáo, những hành vi nêu trên thường được coi là những “lỗi”, có thể hóa giải bằng việc đưa ra một lời “xin lỗi chân thành”. Nhưng với Hồi giáo thì không đơn giản như thế. Người Hồi giáo có thể chia thành các dòng như Suna, Shi’a với những giáo lý và luận thuyết có khi xung khắc đến mức không đội trời chung với nhau, có thể vẫn chiến tranh với nhau vì một lợi ích nào đó, nhưng họ có những giá trị thuộc về đức tin hoàn toàn thống nhất bất di bất dịch.

Những giá trị tối thượng không chấp nhận hoài nghi và xúc phạm, đó là Allah, Koran và tiên tri - sứ thần Mohammed. Với Hồi giáo, kinh Koran là “sách thánh ban xuống cho loài người”, ngoài việc tuyệt đối tin tưởng vào từng câu chữ, mỗi bản của kinh sách này đều được các tín đồ Hồi giáo trân trọng ở mức không chấp nhận một sự cẩu thả nào của con người.

Allah là đấng tối cao duy nhất và Mohammed là người được Allah lựa chọn để truyền bá Hồi giáo đến loài người. Sự tôn nghiêm của Allah và Mohammed được Hồi giáo gìn giữ nghiêm minh đến mức không chấp nhận việc dùng hình vẽ hay hình tượng để thể hiện. Đó là những khái niệm siêu phàm. Tất cả các tác phẩm điện ảnh và sân khấu của người Hồi giáo có nhắc tới Allah chỉ có thể thể hiện bằng âm thanh như sấm truyền. Còn Mohammed nếu xuất hiện trong phim, kịch thì chỉ có thể thấy phía sau lưng, không ai có quyền tưởng tượng ra dung nhan của vị tiên tri - sứ thần này!

Đối với người Hồi giáo, những hành vi báng bổ như kiểu đốt kinh Koran hay xúc phạm tiên tri - sứ thần Mohammed đều là “harram” - trọng tội, mức tội cao nhất trong các loại tội. Kẻ phạm tội này phải bị trừng phạt ở mức cao nhất - cái chết, chứ không thể chỉ “xin lỗi chân thành” là xong!

Thiếu hiểu biết về Hồi giáo là một trong những khiếm khuyết chết người của cựu tổng thống George W.Bush khi đưa quân Mỹ lao vào các cuộc chiến ở Trung Đông, Nam Á từ đầu thế kỷ 21 đến nay. Đã có nhiều dẫn chứng cho hậu quả tai hại của sự thiếu hiểu biết này. Việc người Hồi giáo Afghanistan phản kháng vụ đốt kinh Koran mới đây là một dấu hiệu nữa cho thấy Mỹ không thể thắng trong cuộc chiến đã và đang diễn ra suốt từ năm 2001 đến nay tại vùng đất đậm đặc bản sắc Hồi giáo này.