Cô giáo Ly Thó Trụ trao đổi bài giảng với học sinh người Hà Nhì - Ảnh: Vũ Toàn

Cô bé ấy là Ly Thó Trụ, quê bản Choản Thèn, xã Ý Tý trên đỉnh núi cao quanh năm sương mù.

Mẹ mất vì trọng bệnh, cha có vợ khác, Trụ được ông bà ngoại đưa về nuôi. Nhưng học xong mẫu giáo, Trụ phải ở nhà vì “con gái Hà Nhì có học cũng bỏ giữa chừng rồi lấy chồng, không làm nên trò trống gì” - ông bà ngoại nói.

Biết cháu thất học, ông bà nội đến xin đưa Trụ về nuôi. Từ đó Trụ đi học lớp 1. Trụ tâm sự: “Càng học lên tôi càng muốn chứng minh cho mọi người hiểu là con gái Hà Nhì cũng có thể học tốt và làm việc như mọi người”. Hết tiểu học, Trụ rời xã Ý Tý xuống xã Mường Hum cách 30km học trường THCS nội trú của huyện Bát Xát.

Hết lớp 9, Trụ xuống thị xã Hà Tây (cũ) học Trường Văn hóa hữu nghị Việt - Lào (trường dành ưu tiên cho học sinh dân tộc ít người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn). Năm lớp 10 cô học trò nghèo này đoạt giải ba học sinh giỏi văn của huyện Phúc Thọ. Lớp 11, đoạt tiếp giải nhì. Năm 1998 Trụ trở thành sinh viên ĐH Sư phạm Thái Nguyên.

Ra trường, Trụ được cử về làm giáo viên dạy ngữ văn lớp 8 và lớp 9 tại Trường THCS Ý Tý. Ngày trở thành sinh viên, Trụ tự hào vì lần đầu tiên người Hà Nhì có một nữ sinh viên. Ngày được trở về quê làm cô giáo, Trụ cảm động bởi “mình là tấm gương cho các em noi theo nên phải tìm phương pháp truyền đạt kiến thức cho học sinh hiểu, từ đó chuẩn bị hành trang cho các em học lên”.

Riêng chuyện về công tác Đoàn của cô giáo Trụ, chị Giàng Thị Dung - bí thư Tỉnh đoàn Lào Cai - cho hay: “Từ thành tích giảng dạy, cô giáo Trụ trở thành đoàn viên tiêu biểu của Huyện đoàn Bát Xát. Năm 2012 cô giáo Trụ được bầu vào ban chấp hành Tỉnh đoàn Lào Cai. Vinh dự này gắn thêm trách nhiệm của cô giáo vùng cao với học sinh”.