Đề xuất trên được đưa ra do Bộ Thương mại Mỹ (DOC) trong quá trình tiến hành điều tra rà soát thuế chống bán phá giá đối với tôm VN đã có những biện pháp có dấu hiệu vi phạm Hiệp định về chống bán phá giá của WTO, gây thiệt hại lớn cho ngành tôm VN. Trao đổi với Tuổi Trẻ, Thứ trưởng Bộ Công thương VN Lê Danh Vĩnh - chủ tịch Hội đồng cạnh tranh quốc gia - cũng xác nhận điều này và cho biết đang giải quyết vụ việc.

Như vậy, nhiều khả năng VN sẽ chính thức đệ đơn kiện Mỹ ra WTO liên quan tới các biện pháp chống phá giá của Mỹ đối với mặt hàng tôm xuất khẩu của VN. Đây là lần đầu tiên sau ba năm gia nhập, VN mới nhờ tới cơ chế trọng tài của tổ chức quốc tế đa phương này trong tranh chấp thương mại.

Theo VASEP, phương pháp quy về 0 (zeroing) sử dụng trong tính toán biên độ phá giá; phương pháp ký quỹ liên tục và phương pháp xác định thuế suất thuế chống bán phá giá cho các bị đơn tự nguyện không được lựa chọn và việc áp dụng mức thuế suất toàn quốc (country-wide rate) sẽ là ba vấn đề chính mà phía VN khởi kiện. Ông Lê Văn Quang, chủ tịch Ủy ban tôm thuộc VASEP, cho biết một số nước như Thái Lan, Ấn Độ đã thành công khi kiện Hoa Kỳ ra WTO về việc sử dụng phương pháp này. Vì vậy nếu VN kiện khả năng thắng là rất cao.

Hiện các nhà xuất khẩu tôm của VN đang phải đối mặt với thuế chống bán phá giá từ 0-26% của Mỹ. Nếu vụ kiện thành công, khả năng cạnh tranh của tôm đông lạnh VN tại thị trường Hoa Kỳ sẽ được nâng lên khi các doanh nghiệp được hưởng mức thuế bằng 0% và do đó không phải đặt cọc khoản tiền chống bán phá giá lớn, và hàng triệu USD đặt cọc cho giai đoạn trước sẽ được trả lại. Hơn nữa, các doanh nghiệp VN còn có thể thoát hoàn toàn khỏi thuế chống bán phá giá do ba lần rà soát liên tục có kết quả 0%.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, phó chủ tịch thường trực VASEP, cho hay nếu Chính phủ đồng ý kiện Mỹ trong sự việc này thì chậm mất một năm rưỡi so với yêu cầu của VASEP. Theo kế hoạch, năm 2010 cũng là năm mà DOC sẽ tiến hành xem xét lại để quyết định tiếp tục áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với VN hay không.