Phóng to

Đồ chơi trẻ em rất cần cho nhu cầu giải trí và sự phát triển tâm sinh lý của trẻ. Đấy là một thị trường giàu tiềm năng và tại các nước tiên tiến, việc đảm bảo an toàn sức khỏe cho bé không bị gây hại bởi đồ chơi luôn có những tiêu chuẩn cụ thể, nhất là các loại đồ chơi nhựa có chứa phtalate. Trong khi đó, tại Việt Nam vấn đề này còn đang bỏ ngõ.

Phtalate là chất gì?

Chất phtalate được thêm vào đồ nhựa để làm mềm và biến chất nhựa thành nhựa dẻo. Tại các quốc gia châu Âu, người ta đã cấm dùng các chất phtalate trong việc chế tạo đồ chơi cho trẻ do trẻ thường đưa đồ chơi vào miệng, nhất là trẻ dưới 36 tháng tuổi. Tại Pháp, từ năm 1999 đến năm 2000, các sản phẩm đồ chơi làm từ nhựa bị ngưng lưu hành nếu chứa trên 0,1% các dẫn xuất của phtalate (DINP, DIDP, DEHP, DBP, DNOP, BBP) mà thông dụng nhất là DINP, DEHP.

Cùng thời gian đó, Cơ quan Sức khỏe Canada đã khuyến cáo về việc đề phòng các đồ dùng bằng nhựa dành cho trẻ em có nguy cơ gây tai biến cho trẻ nặng dưới 8 kg, nếu trẻ thường xuyên ngậm đồ chơi khi mọc răng hoăc theo thói quen. Ngành Y học Canada cũng khuyến cáo các bậc cha mẹ và các cô nuôi dạy trẻ nên loại bỏ các loại đồ chơi này ra khỏi môi trường của trẻ.

Các triệu chứng khi phơi nhiễm chất độc Phtalate

Lượng phtalat, như phtalate diisononyle (DINP) do chất nhựa PVC phóng thích ra mới gây hại. Thí nghiệm trên súc vật cho thấy có sự phì đại trên gan, thận do bị phơi nhiễm dưới một lượng lớn DINP gây ra. Ngoài phì đại gan, thận, còn có thay đổi ở lá lách và tuyến thượng thận kết hợp với độc tính mạn tính. Các chỉ số hóa học của nước tiểu cho thấy có sự thay đổi mô bệnh học.

Sự hiện diện của các ester phtalate trong các chất plastic có căn bản polychlorure de vinyle (PVC) đã tạo nên sự quan tâm của giới y tế Canada từ thập niên 1980. Vào thời kỳ này, việc sử dụng chất phtalate di-etylhexyl (DEHP) như là chất làm dẻo trong các đồ chơi trẻ em đang được ưa chuộng.

Đến khi người ta xác định được DEHP tạo nên các lo ngại về sức khỏe cũng như nguy hiểm cho trẻ thì ngành kỹ nghệ đồ chơi đã tự động loại bỏ chất này. Ngày nay các mối quan tâm lại tập trung vào chất DINP, một chất được dùng thay thế DEHP trong việc chế tạo, làm mềm các chất plastic. Từ đó việc nghiên cứu đã được đề ra đối với các tai biến cho sức khỏe trẻ em.

Các kết quả điều tra cho phép kết luận rằng:

- Lượng DINP được phóng thích từ các sản phẩm mềm của PVC trong tầm với của trẻ có thể gây ra tai biến do trẻ trong độ tuổi từ 6 tháng đến 1 năm thường có thói quen ngậm đồ chơi trong miệng.

- Nghiên cứu tại ĐH Rochester (Mỹ) cho thấy, việc phơi nhiễm với những hóa chất này làm tăng nguy cơ dị tật cơ quan sinh dục ở bé trai. Các nghiên cứu trước đây trên động vật cho thấy phtalate có thể gây rối loạn hormone làm tổn thương quá trình sinh sản.

Thật vậy, nguy hiểm nằm ở chỗ sự di chuyển của phtalate ở trong nước bọt gây nguy hại cho trẻ em.

Chú ý lứa tuổi mọc răng

Một nghị định được công bố đã cấm việc tung ra thị trường cũng như thu hồi các sản phẩm PVC mềm chứa một trong số 6 chất phtalate dùng làm đồ chơi, mà trẻ nhỏ có thể mút, nhất là các vòng dành cho trẻ ngậm khi mọc răng giúp giảm đau cho trẻ.

Nghiên cứu tai biến do đồ chơi trẻ em chứa diisononyl phtalate (DINP), một loại chất dẻo giúp làm mềm vật liệu plastic bằng vinyl, ở lứa tuổi mọc răng thì thấy rằng, sức khỏe trẻ em dưới một tuổi bị ảnh hưởng xấu do thường nhai hay ngậm các sản phẩm vinyl mềm chứa DINP trong thời gian dài. Vì thế các nhà sản xuất, phân phối không được làm ra các sản phẩm mềm cho bé ở tuổi mọc răng có chứa DINP và các nhóm phtalate, nhất là phtalate diethylhexyle (DEHP).

Tại các nước phát triển, đồ chơi trẻ em phải chịu các luật lệ nghiêm khắc để phòng ngừa gây ra tai nạn cho trẻ em như: khi sản xuất phải tuân theo “Các qui định về đồ chơi trẻ em” để hạn chế các tác dụng gây hại cho sức khỏe của bé, nhất là trên lĩnh vực ngộ độc lâu dài như nhiễm chì hay phtalate.

Đây cũng là điều cần quan tâm trong thị trường đồ chơi trẻ em tại nước ta.