Ai được kéo dài tuổi nghỉ hưu?

Cũng từ ý kiến của người dân trên các diễn đàn có liên quan đến chủ đề này, đã đặt ra vấn đề có hay không biểu hiện “nhóm lợi ích”, khi các bộ đề xuất kéo dài thời gian làm việc cho người giữ chức vụ từ cấp vụ trưởng hoặc tương đương?

Câu hỏi này mặc dù “có thể đụng chạm đến tự ái của những người đang làm công tác quản lý” như phát biểu của một vị bí thư tỉnh ủy trong hội thảo do Tổng liên đoàn Lao động tổ chức (ngày 27-2 tại Hà Nội), nhưng cần được các nhà soạn thảo văn bản làm rõ trước khi ban hành chính sách để nhóm cán bộ từ cấp vụ trưởng về hưu muộn hơn so với đa số cán bộ, công chức còn lại.

Việt Nam là quốc gia có dân số trẻ, những năm gần đây Quốc hội thường đặt ra mục tiêu mỗi năm phải tạo từ 1,6 đến 1,7 triệu việc làm mới. Đây là một áp lực rất lớn, rõ ràng nếu trong bộ máy có thêm những người được kéo dài tuổi hưu thì sẽ “dồn toa” những người trẻ phía sau và áp lực chồng chất thêm.

Dân số trẻ được xem là lợi thế trong việc tiếp cận, nắm bắt những tri thức mới, những xu hướng phát triển khoa học công nghệ mới. Một ví dụ là trong những năm gần đây Việt Nam luôn có tỉ lệ tăng trưởng Internet nhanh nhất trong khu vực và xếp hạng cao trên thế giới (đánh giá của Liên minh Viễn thông quốc tế), trong số trên 30 triệu người dùng Internet tại Việt Nam có 72% dưới tuổi 35. Nếu như kinh tế tri thức và sự phát triển của khoa học công nghệ nói chung đang được xem là động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của nhiều quốc gia thì những người có lợi thế nhất trong việc tiếp cận, nắm bắt xu thế đó cần được ưu tiên hơn trong chính sách việc làm.

Có ý kiến cho rằng đề xuất kéo dài thời gian làm việc đối với người làm công tác quản lý, không phải ưu tiên cũng không phải quyền lợi, mà đó là “nghĩa vụ và trách nhiệm” của họ. Nhưng việc đóng góp cho xã hội đâu chỉ có một lối duy nhất làm quản lý trong các cơ quan của Nhà nước. Với những người đến tuổi nghỉ hưu, thấy mình còn đủ sức khỏe và có thực tài hoàn toàn có thể đem ra thi thố ngoài xã hội. Hơn nữa, càng kéo dài tuổi nghỉ hưu của cán bộ quản lý thì mong muốn trẻ hóa đội ngũ cán bộ lại càng khó triển khai hơn.

Lại có lo ngại rằng với tuổi thọ trung bình của dân số Việt Nam và cơ cấu đóng bảo hiểm, hưởng lương hưu như hiện nay thì nguy cơ vỡ quỹ lương hưu rất cao. Do vậy việc kéo dài tuổi hưu là một trong những giải pháp cần nghiên cứu. Tuy nhiên, đối tượng hưởng lương hưu rất lớn, trong khi đó chỉ có một số nhóm lao động được đề xuất kéo dài thời gian làm việc, xét riêng nhóm lao động làm công tác quản lý thì càng ít hơn. Do vậy trên thực tế, nếu kéo dài tuổi hưu cho cán bộ quản lý thì chắc quỹ lương hưu cũng không “nhẹ gánh” được bao nhiêu. Bài toán quỹ lương hưu cần được giải theo cách tiếp cận khác.