Phóng to

Luật sư Trương Trọng Nghĩa - Ảnh: Phúc Huy

"Nếu đã huy động thêm “tiền túi” của dân (ở đây là hàng tỉ đôla mỗi năm) thì phải có người chịu trách nhiệm cụ thể, có chế tài thích đáng khi làm sai hoặc mục đích không đạt"

Phóng to

Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Ảnh: Minh Đức

Người dân có quyền khiếu nại

* Thưa luật sư, loạt bài “Loạn” phí giao thông, vì sao? có nêu ba cái sai của việc thu phí giao thông hiện nay, gồm: các trạm thu phí được đặt san sát nhau, không bảo đảm khoảng cách 70km như quy định, thu phí người không sử dụng đường và phí chồng phí. Như vậy, người dân muốn khiếu nại thì khiếu nại ở đâu?

- LS Nguyễn Văn Hậu: Theo quy định của Luật khiếu nại tố cáo, công dân có quyền khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của chính người có quyết định, hành vi đó hoặc của cấp trên. Do đó, đối với việc các trạm thu phí không đảm bảo khoảng cách, thu phí người không sử dụng đường, phí chồng phí thì người dân có thể khiếu nại đến người đứng đầu của cơ quan ban hành văn bản xâm phạm đến quyền lợi của công dân.

* Đã xảy ra chuyện “khó tin nhưng có thật” là nhà đầu tư đặt trạm một đằng thu phí một nẻo. Những phương án này đều đã được Chính phủ phê duyệt. Theo luật sư, có cách gì để khắc phục chuyện này không?

- Trường hợp đặt trạm một đằng nhưng lại thu phí một nẻo như việc đặt trạm ở quốc lộ 1, cửa ngõ vào Thanh Hóa để thu phí cho đường tránh nằm cách đó 2km, hoặc đặt trạm ở quốc lộ 1A để thu phí cho cao tốc TP.HCM - Trung Lương và đã được Chính phủ phê duyệt thì người dân có quyền gửi đơn kiến nghị đến Tổng Thanh tra Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ để xem xét lại việc đặt trạm thu phí cho đúng quy định, tránh xâm phạm đến quyền lợi của công dân.

* Pháp lệnh phí và lệ phí nêu rõ: “Người nào không thực hiện đúng những quy định về việc ban hành, tổ chức thực hiện, quản lý và sử dụng phí, lệ phí thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”. Nếu người làm sai ở cấp cao thì việc xử lý thế nào?

- Đối với hành vi vi phạm những quy định về việc ban hành, tổ chức thực hiện, quản lý và sử dụng phí, lệ phí của cán bộ, công chức trong cơ quan nhà nước, việc xử lý sẽ căn cứ vào các quy định của pháp luật về dân sự, hành chính và hình sự mà không có sự phân biệt người đó là quản lý cấp cao hay công dân.

* Cảm ơn luật sư.

Kêu trời vì phí

Tại hội nghị tổng kết công tác năm 2011 của Hiệp hội Vận tải Hà Nội ngày 22-3, hầu hết các doanh nghiệp vận tải ôtô kiến nghị giảm mức phí bảo trì đường bộ và lùi thời gian đóng phí đến 1-1-2013. Đồng thời hiệp hội cũng kiến nghị xem taxi là loại hình vận tải công cộng, không phải chịu thuế hạn chế phương tiện cá nhân như đề xuất của Bộ GTVT.

Về phí bảo trì đường bộ, ông Hoàng Quang Ngọc - giám đốc Công ty vận tải Hoàng Hà (Hà Nội, chuyên vận tải hàng hóa container) - cho rằng cần có lộ trình để thu phí chứ không thu ngay đồng loạt với doanh nghiệp vận tải. “Với xe đầu kéo container, Bộ GTVT dự tính thu 1,4 triệu đồng/tháng/xe, thu theo định kỳ đăng kiểm. Mức thu và cách thu như thế là vòng kim cô với ôtô vận tải. Không phải ôtô vận tải nào cũng làm đủ 30 ngày mỗi tháng do phải sửa hoặc lúc không có hàng để chở. Như tôi và một vài đơn vị có hàng trăm đầu xe container, nếu nhân mức phí đóng cùng một thời điểm theo kỳ đăng kiểm sáu tháng một lần thì số tiền phải nộp ngay lập tức rất lớn, doanh nghiệp không biết lấy đâu ngay ra tiền. Cách làm của Bộ GTVT như thế này không khác gì bóp chết chúng tôi” - ông Ngọc cho biết.

Ông Trần Quốc Khải, chủ nhiệm HTX taxi Nội Bài, kiến nghị: “Tôi đi nước ngoài thấy các nước phát triển bù giá trợ giá cho vận tải công cộng. Ở châu Âu có những nước doanh nghiệp mua xe để vận tải xe buýt, taxi thì chính phủ bù giá 40%. Trước đây xe vận tải được giảm phí trước bạ, nay taxi cũng bị đóng phí bằng với phương tiện cá nhân, phí trước bạ tăng lên 20%. Một số nước trong khu vực có cước vận tải taxi, công cộng rẻ vì đầu tư phương tiện rẻ, còn chúng ta mua xe giá cao, phí cao lại bị đánh đồng các loại phí”.

Tổng kết hội nghị, ông Bùi Danh Liên (chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội) bày tỏ thất vọng: “Chúng tôi có mời Ban dân vận Thành ủy Hà Nội, mời Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, UBND TP Hà Nội tới dự nhưng các nơi này không đến. Có thể vị thế của Hiệp hội Vận tải chúng tôi không lớn với xã hội chăng?”.

Ông Liên cũng nói: “Tôi nói thẳng trách nhiệm ùn tắc giao thông là của Thành ủy Hà Nội, UBND TP Hà Nội qua các thời kỳ. Tại sao người Pháp thiết kế giao thông khu vực Hoàn Kiếm đến nay không tắc nhưng các khu vực mới lại ách tắc? Đó là do tầm nhìn của lãnh đạo chỉ làm cho hết nhiệm kỳ. Nhưng bây giờ cần các giải pháp cấp bách thì phải bàn với dân, cháy nhà thì phải xúm vào chữa chứ không phải lúc đó ngồi đợi trang bị, tập huấn cứu hỏa”.