Phóng to

Các chung cư cao tầng tiếp tục hoàn thành ở khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng - Ảnh: N.C.T.

TT - Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính vừa tổ chức cuộc họp với các bộ, ngành có liên quan nhằm thống nhất lại phương án giải quyết vấn đề xác định qui chế hạch toán và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp của Công ty liên doanh Phú Mỹ Hưng (sau đây gọi tắt Công ty Phú Mỹ Hưng).

Đại diện các bộ, ngành tài chính, xây dựng, thương mại, tư pháp đều cho rằng nên áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10%, miễn thuế bốn năm kể từ khi kinh doanh có lãi và giảm 50% trong bốn năm tiếp theo như đã qui định tại giấy phép 602/GP (của Ủy ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư trước đây, nay là Bộ Kế hoạch - đầu tư) cho tất cả các hoạt động của Công ty Phú Mỹ Hưng, bao gồm cả hoạt động kinh doanh mua bán nhà ở và chuyển quyền sử dụng đất.

Về cơ sở pháp lý, các đơn vị nói trên cho rằng giấy phép 602 có qui định “công ty liên doanh được phép thiết kế, xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng tại các cụm phát triển dọc tuyến đường, bao gồm xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng, tiện nghi tiện ích công cộng; dịch vụ thi công xây dựng; tự đầu tư hoặc hợp tác với các nhà đầu tư trong và ngoài nước xây dựng các cơ sở thương mại, dịch vụ công nghiệp và công trình dân dụng”.

Theo ý kiến của Bộ Xây dựng thì tại thời điểm cấp giấy phép 602, khái niệm công trình dân dụng bao gồm cả nhà ở. Như vậy, giấy phép 602 đã cho phép Công ty Phú Mỹ Hưng xây dựng và kinh doanh nhà ở. Điều đó cũng có nghĩa công ty được áp dụng thuế suất và ưu đãi miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp theo qui định nói trên.

Theo đại diện các bộ, ngành nêu trên, thời gian từ 1993-1997, Luật đầu tư nước ngoài và Luật đất đai chưa cho phép nhà đầu tư nước ngoài kinh doanh bán nhà ở và chuyển quyền sử dụng đất nên công ty chưa triển khai đầu tư xây nhà để bán. Công ty chỉ thực hiện các hoạt động này khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép thí điểm và được UBND TP.HCM cấp phép đầu tư. Như vậy Công ty Phú Mỹ Hưng đã thực hiện đúng giấy phép đầu tư, đúng với qui định của pháp luật VN.

UBND TP.HCM cấp các giấy phép đầu tư cho công ty được phép thực hiện thí điểm xây nhà để bán gắn với chuyển quyền sử dụng đất và chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã đầu tư hạ tầng, nhưng không đúng thẩm quyền nên đã có quyết định chấm dứt hiệu lực của các giấy phép này. Giấy phép 602/GPĐC7 của Bộ KH-ĐT điều chỉnh thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động kinh doanh khu đô thị là 25%. Song nếu thực hiện theo mức thuế suất này thì sẽ vi phạm qui định không hồi tố gây bất lợi cho nhà đầu tư, trái với qui định của Luật đầu tư nước ngoài tại VN.

Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Thanh Hải cũng khẳng định nhất trí cao với Bộ Tài chính, giải thích việc áp dụng mức thuế suất 10% đối với Công ty Phú Mỹ Hưng vào thời điểm 1993 là có cân nhắc đến đóng góp của công ty khi nghiên cứu luận chứng kinh tế kỹ thuật. (Cần nhắc lại khi Công ty Phú Mỹ Hưng trình xin tám giấy phép đầu tư kinh doanh nhà đất, UBND TP.HCM đồng ý phê duyệt và đã “ràng buộc” trên giấy trắng mực đen rằng công ty phải có nghĩa vụ nộp thuế với mức 25% trên lợi nhuận thu được (không miễn giảm) và Công ty Phú Mỹ Hưng cũng đã cam kết thực hiện - Tuổi Trẻ, 19-12-2003).

Bộ Kế hoạch - đầu tư: phải thực hiện thuế suất 25% đúng theo giấy phép

Không đồng tình với những đề nghị trên, Bộ KH-ĐT vẫn bảo lưu ý kiến đã trình Thủ tướng Chính phủ và đề nghị trình Thủ tướng Chính phủ đầy đủ ý kiến của Bộ KH-ĐT, cụ thể là Công ty Phú Mỹ Hưng phải áp dụng mức thuế suất 25%, không miễn giảm đối với hoạt động kinh doanh khu đô thị mới của công ty theo qui định tại các giấy phép của UBND TP.HCM và giấy phép 602 của Bộ KH-ĐT đã cấp, vì ba lý do sau:

- Tại luận chứng kinh tế kỹ thuật, phần giải trình số vốn đầu tư 242 triệu USD qui định tại giấy phép 602 không có dòng nào phản ánh hạng mục xây nhà để bán. Giấy phép 602 chỉ là qui định khung, các qui định cụ thể về phương thức, cơ chế kinh doanh cũng như thuế suất đối với hoạt động kinh doanh cơ sở hạ tầng tại các cụm phát triển sẽ được chuẩn xác sau khi công ty trình Bộ KH-ĐT phê duyệt từng cụm phát triển.

Phóng to

Khu nhà ở cao cấp ở khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng - Ảnh: N.C.T.

- Tuy sai về thẩm quyền cấp giấy phép song đối với nhà đầu tư thì các giấy phép do UBND TP.HCM cấp là cơ sở pháp lý để triển khai hoạt động đầu tư và chỉ hết hiệu lực khi có quyết định chấm dứt.

- Mức thuế suất 25% là đúng với mặt bằng chung, nếu xử lý cho Công ty Phú Mỹ Hưng được áp dụng thuế suất 10% sẽ tiếp tục gặp phản ứng và khiếu kiện của các doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp trong nước.

Bộ KH-ĐT cho rằng nhìn nhận về giấy phép 602 phải nhìn nhận tổng thể cả giấy phép, không nên xem xét tách riêng một số điểm, vì như vậy sẽ không toàn diện và không thể hiện đúng vấn đề. Theo Bộ KH-ĐT, xét về tổng thể giấy phép 602 chỉ là khung và có năm điểm khóa (chốt) bao gồm: vị trí, diện tích và các qui định cụ thể về kinh doanh; qui hoạch diện tích đất, nội dung và tiến độ xây dựng từng cụm phát triển; trách nhiệm san lấp mặt bằng, xây dựng cơ sở hạ tầng trên diện tích dành cho công cộng; mọi điều khoản của hợp đồng liên doanh, điều lệ công ty liên doanh trái với giấy phép đầu tư này phải được hiểu theo qui định của giấy phép đầu tư (như vậy, từ “bán nhà” trong hợp đồng và điều lệ của công ty nhưng không được qui định tại giấy phép 602 nên không được coi là hợp lệ); trong vòng một năm kể từ ngày nhận được giấy phép đầu tư, công ty phải trình qui hoạch chi tiết và nội dung cụ thê từng cụm phát triển... Nhưng thực tế cho đến nay Công ty Phú Mỹ Hưng vẫn chưa thực hiện năm điểm khóa (chốt) nói trên.

Mặt khác, Bộ KH-ĐT cho rằng thực tế thời điểm năm 1993 không ai nghĩ nhà đầu tư nước ngoài, kể cả các doanh nghiệp trong nước được kinh doanh bán nhà ở. Theo nghị định 61 năm 1994 của Chính phủ thì nhà đầu tư nước ngoài không được phép kinh doanh nhà ở. Còn Luật đầu tư nước ngoài tại VN chỉ cho phép nhà đầu tư nước ngoài được thuê đất. Luật đất đai có hiệu lực thi hành từ tháng 7-2004 mới cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được kinh doanh nhà ở và chuyển quyền sử dụng đất. “Như vậy, giấy phép 602 chỉ là qui định khung, còn chi tiết cụ thể sẽ được chuẩn xác sau khi công ty trình và được phê duyệt”.

Vì vậy, Bộ KH-ĐT đề nghị thực hiện thuế suất theo đúng qui định tại các giấy phép đầu tư do Bộ KH-ĐT và UBND TP.HCM cấp. Khi nhận giấy phép nhà đầu tư đã chấp nhận không có thắc mắc. “Không thể nói các giấy phép của UBND TP.HCM cấp là không có hiệu lực trước thời điểm có quyết định chấm dứt vì không có quyết định của cơ quan cấp trên hủy bỏ”.

* Theo báo cáo của Cục Thuế TP.HCM, ông Võ Viết Thanh - nguyên chủ tịch UBND TP.HCM - đã không đồng tình với đề xuất của lãnh đạo UBND TP.HCM hiện nay vì những lý do sau: - Giấy phép 602 chỉ cho phép Công ty Phú Mỹ Hưng được thuê đất trong 50 năm. Phạm vi điều chỉnh của giấy phép 602 là có xây dựng kinh doanh công trình dân dụng nhưng chỉ được phép cho thuê nhà và người mua sẽ không mua nhà nếu chỉ có quyền sử dụng đất trong 50 năm. - TP.HCM được Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm việc cho nhà đầu tư nước ngoài thuê đất xây nhà để bán và được phân cấp cấp giấy phép cho các dự án đầu tư có vốn dưới 10 triệu USD. Vì vậy UBND TP.HCM đã cấp các giấy phép cho Công ty Phú Mỹ Hưng thực hiện thí điểm các dự án xây nhà để bán và chuyển quyền sử dụng đất. Các giấy phép này độc lập với giấy phép 602 chứ không phải là các giấy phép con. UBND TP.HCM đã thực hiện thu hồi phần diện tích đất cho Công ty Phú Mỹ Hưng thuê để cấp quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho người mua nhà và đất. - Thuế suất 25% là đúng với mặt bằng hoạt động kinh doanh bán nhà và đất. “Nếu Công ty Phú Mỹ Hưng được áp dụng thuế suất 10% sẽ gặp phản ứng dữ dội của các doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp đầu tư nước ngoài lẫn doanh nghiệp trong nước”. Nếu Công ty Phú Mỹ Hưng được áp dụng mức thuế suất thu nhập doanh nghiệp 10% đối với hoạt động kinh doanh bán nhà ở, chuyển quyền sử dụng đất đã đầu tư hạ tầng thì Nhà nước không thu được số thuế khoảng 500 tỉ đồng (tính theo mức thuế 25% không miễn giảm).