Phóng to

Vào WTO, sẽ có thêm nhiều ngân hàng nước ngoài vào VN. Trong ảnh: Ngân hàng HSBC đã có mặt tại VN - Ảnh: T.T.D.

TT - Vào WTO, chúng ta sẽ được gì, và phải đối mặt với những khó khăn nào? Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng: Vào WTO, VN sẽ có những cơ hội to lớn vì đây là một tổ chức có qui mô toàn cầu thực hiện các luật lệ nhằm khuyến khích tối đa các hình thức thương mại.

Khi chưa là thành viên mức thuế cho một mặt hàng VN xuất khẩu có thể đạt mức 30-40%, khi là thành viên mức thuế này có thể hạ xuống còn 5%, điều này giúp hàng hóa VN có thể tiếp cận dễ dàng hơn với nhiều thị trường xuất khẩu.

Khi gia nhập tổ chức này, chúng ta sẽ phải thực thi tất cả cam kết với các thành viên WTO, điều này đồng nghĩa với việc cải cách bộ máy hành chính trong nước.

Điều này tạo một sân chơi bình đẳng hơn cho các doanh nghiệp (DN). DN nào, mặt hàng nào có năng lực cạnh tranh cao nhất thì có thể tiếp cận với thị trường, thúc đẩy, kích thích khả năng cạnh tranh lành mạnh.

Mặt khác, việc gia nhập tổ chức này nâng cao tính pháp lý của VN trên trường quốc tế. Hiện nay do chưa là thành viên nên khi bị kiện trong các tranh chấp với nước ngoài DN VN vẫn phải chịu áp những luật của nước ngoài có phần thiệt thòi.

Nhưng bên cạnh cơ hội thì cũng có những thách thức. Mình vào được thị trường của họ thì mình cũng phải mở cửa thị trường để họ vào thị trường của mình. Thương mại thế giới luôn luôn là con đường hai chiều. Tôi mở cửa cho anh được lợi cái này thì anh cũng phải mở để tôi được lợi cái kia. Lúc này thị trường VN không phải là thị trường chỉ của riêng các DN VN nữa. Những lĩnh vực mà xưa nay độc quyền sẽ phải mở ra như viễn thông, điện lực, ngân hàng..., các hệ thống bán lẻ lớn của thế giới cũng sẽ nhảy vào thị trường VN...

Việc bỏ chương trình trợ giúp vốn của ngành dệt may của Chính phủ không có nghĩa là bỏ chương trình tăng tốc ngành dệt may, mà phải được hiểu rằng ngành dệt may phải phát huy tự lực tự cường, phát huy năng lực cạnh tranh để tiếp tục đổi mới, tái cơ cấu, huy động những nguồn vốn khác trên thể chế kinh tế thị trường: cổ phần hóa, đăng ký vào thị trường chứng khoán và thu hút vốn bằng cơ chế khác chứ không bằng vốn vay ưu đãi của quĩ đầu tư phát triển của Nhà nước.

* Trong thời gian sắp tới trước khi chính thức gia nhập WTO, chúng ta còn nhiều việc phải làm không, thưa ông?

- Đây là đoạn đường cũng khá phức tạp. Có một câu tục ngữ Trung Quốc rất hay: "Ngựa đi 100 dặm, đi 95 dặm mới chỉ được nửa đường”. VN đã đi được 95 dặm rồi còn 5 dặm còn lại VN phải đi nữa. Năm dặm ngắn ngủi này là các thủ tục kỹ thuật nhưng những điều này hoàn toàn không nhẹ nhàng một tí nào.

Chúng ta phải tiếp tục đàm phán đa phương ở Geneva để tổ công tác WTO chấp nhận rằng VN đã thực hiện đúng mọi cam kết. Mọi việc phải tiến hành nhanh chóng và cấp bách để chuẩn bị tháng sáu này có thể ký kết với bộ trưởng thương mại Hoa Kỳ nhân Hội nghị bộ trưởng thương mại APEC tổ chức tại TP.HCM.

Sau đó là việc hoàn thành các thủ tục ký kết ở tổ công tác của WTO. Hoàn tất thủ tục để trình lên hội nghị các bộ trưởng WTO. Khi đã hoàn thành các công đoạn cũng là chúng ta hoàn tất thủ tục để gia nhập WTO.

* Tiến sĩ nhận định thế nào về mức thời gian "12 năm là nền kinh tế phi thị trường"?

- Trung Quốc (TQ) là nền kinh tế lớn mà Hoa Kỳ (HK) còn chấp nhận thời hạn đối xử như một nền kinh tế phi thị trường áp dụng 15 năm. VN là nền kinh tế nhỏ, cải cách chậm hơn TQ mà HK chấp nhận là 12 năm, có thể coi đó là thắng lợi của VN.

Trong khoảng thời gian này VN phải hoàn thiện các thể chế kinh tế thị trường, cải cách, thường xuyên hợp tác và chứng minh với HK là chúng ta thật sự là một nền kinh tế thị trường. Việc công nhận VN là nền kinh tế thị trường không phải chỉ nhìn nhận trên lĩnh vực kinh tế mà còn ở những lĩnh vực khác.

Phóng to

TS Lê Đăng Doanh

* Theo tiến sĩ, sau khi gia nhập WTO, những ngành nào sẽ gặp khó khăn?

- Theo tôi, đó là các ngành hiện nay có năng lực cạnh tranh thấp như dịch vụ, nông nghiệp, thép, ôtô... Cách tốt nhất giống như TQ đã làm là công bố tất cả điều kiện cạnh tranh cho các DN ngành này thật sớm để họ có thể chuẩn bị khi thị trường chính thức mở cửa.

Kinh nghiệm của TQ cho thấy 19 ngành hàng mà các nhà nghiên cứu nước ngoài cho rằng sẽ sập tiệm như thép, ôtô, xe máy, nông nghiệp... thật sự đã không có sự sập tiệm lớn như thế.

Vì vậy DN VN cũng cố gắng học tập kinh nghiệm của TQ, đẩy mạnh công cuộc cải cách và thật sự cầu thị. Cũng phải nói việc không thể tránh khỏi là một số DN năng lực cạnh tranh thấp, kém hiệu quả sẽ không tồn tại được trong quá trình này. Vì vậy Nhà nước phải có chương trình an sinh xã hội để nếu DN không may bị phá sản thì những người lao động có thể nhận trợ giúp tìm kiếm việc làm hoặc đào tạo lại.

* Theo tiến sĩ, bài học có thể học được từ TQ khi là thành viên WTO là gì?

- TQ đã thông báo rất kỹ cho các DN, đẩy mạnh việc cải cách, cải tiến khâu tín dụng, cải cách rất nhiều kết cấu hạ tầng, tạo rất nhiều điều kiện cho DN, cải cách các thủ tục. Chính vì thực hiện được những điều này nên các ngành tưởng là sẽ chết đã có đầu tư chuyển mạnh sang các thị trường ngách có phần thuận lợi cho họ. Chẳng hạn ngành ôtô, họ tập trung sản xuất các chủng loại ôtô giá rẻ và cạnh tranh được với các đối thủ khác, nhường thị trường ôtô giá cao cho các hãng nước ngoài.

* Liệu sau khi gia nhập WTO các nhà đầu tư nước ngoài sẽ ồ ạt vào VN?

- Hoàn toàn không đúng. Việc hội nhập sẽ được thực hiện theo lộ trình mà chúng ta đã cam kết. Chẳng hạn với viễn thông đến khi nào sẽ mở cửa hội nhập cho họ vào đầu tư, ngân hàng, tài chính sẽ là khi nào... Điều đó cũng không có nghĩa là chúng ta sẽ bội thực các nhà đầu tư nước ngoài. Nhà đầu tư sẽ trông giỏ bỏ thóc, nếu nhìn thấy làm được họ sẽ tiếp tục đầu tư.

Vào WTO là một trong những nhân tố kích thích chúng ta cải thiện môi trường và tạo điều kiện thuận lợi để thu hút thêm nhà đầu tư chứ không phải là yếu tố duy nhất và quan trọng nhất. Điều quan trọng nhất là chúng ta vẫn phải tiếp tục cải cách và cải thiện môi trường kinh doanh. Thời gian chuẩn bị, tập dượt vẫn còn nhưng không nhiều.

Tuy nhiên như người ta đã nói “đối với người đã bắt đầu thì không bao giờ là muộn”, chỉ sợ anh không muốn bắt đầu thôi. Với tinh thần của Đại hội X là đẩy mạnh cải cách toàn diện, nay lại có thêm thuận lợi vào WTO, tôi thấy đây là tín hiệu thuận lợi cho VN trong quá trình hội nhập và phát triển.

* Xin cảm ơn ông.

Thông cáo báo chí về kết quả đàm phán Việt Nam - Hoa Kỳ: Đạt được sự nhất trí về việc VN gia nhập WTO Theo phóng viên TTXVN tại Washington, ngày 14-5, hai đoàn đàm phán Việt Nam và Hoa Kỳ đã ra thông cáo báo chí về kết quả vòng đàm phán song phương Việt Nam - Hoa Kỳ về việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Dưới đây là toàn văn bản thông cáo báo chí: Từ ngày 9 đến 14-5-2006, tại Washington, thủ đô Hoa Kỳ, hai đoàn đàm phán Việt Nam và Hoa Kỳ đã tiến hành vòng đàm phán mới. Hai bên đã làm việc hết sức khẩn trương, với tinh thần thẳng thắn và xây dựng. Việt Nam và Hoa Kỳ đã đạt được sự nhất trí trên nguyên tắc về một thỏa thuận song phương về việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Hai bên sẽ tiếp tục tiến hành các thủ tục pháp lý theo qui định của mỗi nước để có thể ký chính thức thỏa thuận này trong tương lai gần. Việc đạt đến thỏa thuận này và việc Quốc hội Hoa Kỳ thông qua Qui chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) cho Việt Nam nhằm bình thường hóa hoàn toàn quan hệ giữa hai nước sẽ là sự kiện đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, phù hợp với lợi ích của cả hai bên, tạo tiền đề quan trọng cho sự hợp tác bình đẳng, cùng có lợi về nhiều mặt giữa hai nước như đã nêu trong Tuyên bố chung cấp cao Việt Nam - Hoa Kỳ tháng 6-2005 nhân dịp Thủ tướng Phan Văn Khải thăm Hoa Kỳ.