Xem hồ sơ về tiền trình cải cách của Myanmar trên Tuổi Trẻ Online

Phóng to

Lãnh đạo phe đối lập Aung San Suu Kyi (phải) gặp lại bạn cũ tại ĐH Oxford, miền nam nước Anh, ngày 19-6-2012 - Ảnh: Reuters

Bài phát biểu của ông đã được phát sóng trực tiếp trên truyền hình quốc gia.

Ông khẳng định sẽ giảm vai trò của nhà nước trong các lĩnh vực như giáo dục, năng lượng, lâm nghiệp, y tế, tài chính và viễn thông. Đồng thời ông tỏ ý mong muốn có sự tham gia của các đối tác bên ngoài vào nền kinh tế, nhận định xóa đói giảm nghèo sẽ cần “sự hỗ trợ quốc tế, các khoản vay, tài trợ và chuyên môn kỹ thuật”.

Trong 15 tháng nắm quyền vừa qua, Tổng thống Thein Sein đã tập trung vào nỗ lực cải tổ chính trị (gọi là làn sóng cải tổ lần 1) để hòa giải dân tộc, trong đó có hòa đàm với các lực lượng thiểu số và phong trào đối lập ủng hộ dân chủ do bà Aung San Suu Kyi lãnh đạo. Tuy nhiên, chưa thấy rõ sự thay đổi về kinh tế ở đất nước đã “đứng im” trong nhiều thập kỷ qua, dù các láng giềng như Trung Quốc và Thái Lan phát triển như vũ bão, do đó "làn sóng cải tổ lần 2" này tập trung vào kinh tế.

Dưới sự kiểm soát của nhà nước, điện thoại di động vẫn là mặt hàng xa xỉ với phần lớn 55 triệu dân của Myanmar, và hệ thống ngân hàng vẫn còn rất sơ khai. Myanmar không cho vay tiền quá một năm. Do đó, kế hoạch cải tổ lần này sẽ "tháo gỡ vướng mắc cản đường phát triển của Myanmar, đưa đất nước phát triển nhanh hơn".

Trong bối cảnh cải cách kinh tế bị cho là chậm hơn so với cải cách chính trị, các chuyên gia nhận định phát biểu mới nhất của tổng thống có thể giúp “thuyết phục những người dân bình thường trong xã hội là họ cũng sẽ có lợi từ chương trình cải cách”.

Các chương trình cải cách đến nay của Myanmar bao gồm thả tự do cho hàng trăm tù nhân chính trị, nới lỏng kiểm soát truyền thông và đối thoại với lực lượng ủng hộ dân chủ. Các biểu tượng của chủ nghĩa tư bản Mỹ như Coca-Cola và General Electric đều công bố kế hoạch trở lại làm ăn ở Myanmar.

Tuyên bố của ông Thein Sein thể hiện sự tự tin là ông có thể điều chỉnh được những xung đột lợi ích của nhiều phe phái trong nước, bao gồm cả những doanh nghiệp sẽ chịu thiệt thòi một khi môi trường kinh doanh tự do và cạnh tranh hơn.

Trong khi đó, Bộ trưởng Công nghiệp U Soe Thane đang cùng lãnh đạo phe đối lập Aung San Suu Kyi đi thăm châu Âu và nhận giải Nobel Hòa bình đã thông báo là Tổng thống Thein Sein sẽ trả tự do thêm tù nhân chính trị trong thời gian tới.