Phóng to

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận - Ảnh:Việt Dũng

* Với nội dung trong công văn nêu trên mà báo chí vẫn phản ánh tiêu cực thi cử một cách bình thường thì sao, thưa Bộ trưởng?

- Các bạn cứ đăng và chịu trách nhiệm về thông tin. Công văn nêu rõ là “chỉ đạo cơ quan truyền thông trao đổi kỹ với cơ quan chức năng” chứ có ai nói là cấm đăng đâu. Đối với việc đấu tranh chống tiêu cực thì chúng tôi rất kiên quyết, không loại trừ cả cơ quan quản lý và thầy cô giáo cũng tiêu cực, nên chúng tôi đưa ra quy định cho mang máy ghi âm, ghi hình vào phòng thi, mặc dù các thầy cô giáo phản đối việc này.

Tất nhiên mang máy vào thì không được phát trực tiếp, mà để tạo chứng cứ xử lý. Tôi họp cơ quan vẫn nói rằng cho đến thời điểm này những tiêu cực đều được phát hiện từ báo chí, còn cơ quan của Bộ chưa đưa cho tôi thông tin nào cả, cho nên không có lý do gì không phối hợp với báo chí. Chỉ có điều nếu đưa thông tin mà không đúng thì cần cân nhắc thận trọng. Đó là lý do chúng tôi đề nghị các địa phương như trên, hoàn toàn không giới hạn chuyện đưa tin.

Nếu báo chí nhận được phản ánh mà chắc chắn thì cứ đưa tin. Thậm chí phản ánh với trường, phản ánh với Bộ, chỗ nào nhận được mà không xử lý thì đăng tiếp rằng “chúng tôi phản ánh thế này mà cơ quan này, cơ quan kia không xử lý”. Như vậy sẽ tạo nên sức ép cả xã hội đấu tranh. Chúng tôi sẵn sàng và không bao che. Nhưng chúng ta làm có trách nhiệm, có chất lượng để đảm bảo môi trường thi yên tĩnh cho các em, không bị thông tin của ai đó hoặc vô tình hoặc cố ý làm mất ổn định. Ở đây cần thận trọng, đừng nghe qua một cái là đưa lên ngay, nhất là lúc học sinh đang làm bài, nhận được thông tin như vậy thì các em có thể bị sốc.

* Việc chỉ đạo như trong công văn được hiểu là theo hệ thống hành chính từ trên Bộ xuống tỉnh?

- Chỉ đạo là đề nghị báo chí đưa tin cân nhắc thận trọng, đừng nghe một cái là đưa luôn. Trao đổi kỹ, thẩm định nếu đúng thì đưa tin. Việc trao đổi kỹ còn có tác dụng để phối hợp điều tra, xác minh để bóc tách, xử lý.

* Dư luận quan tâm văn bản này vì trước đây Bộ từng có quy chế đưa ra quy định cấm phát tán thông tin tiêu cực trong thi cử, nếu quy định như vậy là không phù hợp với Luật tố cáo?

- Cái văn bản này khác. Còn cái Quy chế thì chúng tôi sửa ngay rồi.

* Nghĩa là Bộ GD&ĐT khẳng định văn bản này phù hợp với quy định pháp luật?

- Phù hợp. Trao đổi kỹ là đúng chứ. Vì có hiện tượng báo này, báo kia, nhất là báo mạng nghe là đăng rồi ngày mai người ta bảo không có thì mình lại đăng không có. Nhưng mà để lại hậu quả, nhất là đối với các học sinh không có môi trường yên tĩnh để làm bài.

* Nhưng nếu “trao đổi kỹ” thì có thể mất rất nhiều thời gian?

- Không có gì vội trong việc xử lý cả, nếu đã có chứng cứ rồi thì một ngày sau, hai ngày sau có mất đi đâu. Nếu sau một ngày mà không thể xác minh được thì chúng ta phải rút kinh nghiệm về mặt nghiệp vụ. Đưa lên gây sốc mà sau này không phải thì không có lợi, đúng không?

* Đây là lần đầu tiên ngành giáo dục cho phép mang máy ghi âm, ghi hình vào phòng thi để phòng chống tiêu cực, vậy Bộ trưởng đánh giá tác động của việc này ra sao?

- Trước hết về mặt tâm lý. Tất cả các điều của quy chế đều với một giả thiết là thầy giáo và cán bộ quản lý tốt, đi giám sát học sinh nghiêm chỉnh, nhưng mà thực tế thì đã có thầy giáo vi phạm, rồi cán bộ quản lý chỉ đạo cũng vi phạm, trong khi quy chế hiện nay thì chưa có nội dung giám sát chỗ này, mới chỉ có quy định cách ly vòng trong, vòng ngoài. Thế thì chúng ta tạo nên một sự giám sát vô hình. Học sinh cũng là một chủ thể của nhà trường, cũng có thể có vi phạm của học sinh, nhưng mà nhiều em rất tốt và đấu tranh với tiêu cực thì không có lý do gì mà chúng ta không sử dụng lực lượng này. Thầy cô giáo sẽ cảm thấy có giám sát vô hình nào đó và sẽ phải nghiêm chỉnh. Mình biểu dương học sinh trung thực, đấu tranh chống tiêu cực và bảo vệ các cháu. Có thể không thể hiện được ở con số nào bắt được, nhưng thể hiện ở cái vô hình áp lực với các thầy cô giáo và tôi được phản ánh là ít nhất thầy cô không dám túm tụm đứng nói chuyện. Nếu đứng túm tụm mà quay đưa lên hình thì cũng sợ chứ.

* Bộ trưởng hy vọng quy định đó sẽ có tác dụng thế nào?

- Từng bước một. Mình đưa ra quy định như vậy nhưng những người tiêu cực có thể đưa ra thủ đoạn khác thì chúng ta phải kiên trì. Không có phương thuốc để chữa hết bệnh ngay được đâu.