Không phạt người đi xe mượnThủ tục sang tên xe ra sao?

Phóng to

Cảnh sát giao thông kiểm tra trường hợp vi phạm rẽ trái lấn phần đường quy định tại ngã tư Nguyễn Tri Phương - Ba Tháng Hai (Q.10, TP.HCM) ngày 15-11. Theo một cảnh sát giao thông trong tổ tuần tra này, sau khi xử phạt các hành vi vi phạm luật giao thông, cảnh sát giao thông sẽ kiểm tra để xem xe có vi phạm quy định chuyển quyền sở hữu hay không - Ảnh: T.T.D.

Trang Pháp luật xin giới thiệu ý kiến đáng chú ý của luật sư Trần Thị Miền:

Đang có nhiều người phản đối quy định “phạt người chủ phương tiện không chuyển quyền sở hữu phương tiện theo quy định” nêu trong nghị định 71/2012 của Chính phủ. Không hẳn do mức tiền phạt tăng cao mà là do quy định này có thể làm đảo lộn sinh hoạt của hàng triệu người.

Bạn tôi quê ở một tỉnh phía Bắc vào TP.HCM đã lâu, khi đi chị có để lại cho cha chiếc xe máy cũ do chị đứng tên. Chuyện con cái, cha mẹ, anh chị em, vợ chồng có thể sử dụng xe của nhau như bạn tôi là rất bình thường trong xã hội, miễn sao xe có giấy đăng ký, giấy chứng nhận bảo hiểm, người lái có giấy phép lái xe và chấp hành các quy định về luật giao thông.

Không bắt buộc đăng ký lại đòi xử phạt

Đáng nói là hiện nay không có điều luật nào bắt buộc người chuyển nhượng xe phải đi sang tên, nay cơ quan công an lại đòi xử phạt chủ xe về lỗi không sang tên?

Về việc đăng ký xe, điều 54 Luật giao thông đường bộ (GTĐB) quy định: “Xe cơ giới có nguồn gốc hợp pháp, bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng, an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của luật này được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp đăng ký và biển số”. Vậy thôi! Luật này không đi sâu vào các quan hệ mua bán, tặng cho xe và vì thế không có quy định việc chuyển nhượng xe giữa các cá nhân với nhau phải đi sang tên, đổi chủ.

Đến khi thông tư của Bộ Công an (cụ thể là thông tư 36/2010 và 75/2011) ra đời, trong đó có những điều khoản hướng dẫn người mua bán xe mới lẫn xe cũ làm thủ tục đăng ký, cấp biển số xe. Căn cứ vào thông tư này và nghị định thu lệ phí trước bạ, các cơ quan liên quan đã lần lượt có hướng dẫn về thủ tục chứng thực, công chứng giấy mua bán xe và mức thu lệ phí trước bạ cho những lần chuyển nhượng xe...

Xin được nói thêm là với bất động sản, mọi người phải đăng ký thì mới được công nhận quyền sở hữu, sử dụng và điều này được minh định trong Luật đất đai, Luật nhà ở. Cũng hai luật này yêu cầu người nhận chuyển nhượng phải tiếp tục đi đăng ký. Thế nhưng với động sản là xe máy, ôtô thì quy định của điều 54 Luật GTĐB không có ý bắt buộc mọi người phải đăng ký khi chuyển nhượng.

Vậy nên mới có nhiều ý kiến cho rằng nếu có đủ các điều kiện quy định thì người dân có thể đi đăng ký xe để được các cơ quan chức năng công nhận quyền sở hữu, từ đó dễ dàng thực hiện các quyền về tài sản. Trường hợp thấy không cần thiết sang tên do chiếc xe của mình đã được đăng ký rồi, tức đã đủ điều kiện để lưu thông thì người sử dụng xe có thể không đăng ký.

Việc này không vi phạm đến các quy định khác của Luật GTĐB, nhất là khi khoản 2 điều 58 luật này cũng chỉ yêu cầu: người lái xe khi điều khiển phương tiện phải mang theo giấy đăng ký xe, giấy phép lái xe, giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới, giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Trong đó, giấy đăng ký xe không hề bị ràng buộc điều kiện phải mang tên của chính người điều khiển phương tiện.

Khi bán xe, phải gửi thông báo

Có một nội dung trong thông tư 36/2010 của Bộ Công an mà lâu nay ít người thực hiện. Đó là khi bán xe thì người chủ xe phải gửi thông báo theo mẫu đến cơ quan công an quản lý xe để theo dõi. Nếu cố gắng làm tốt quy định này, các cơ quan công an cũng đã có đủ dữ liệu quản lý hữu hiệu, thay vì cứ yêu cầu người mua mệt nhoài với những thủ tục công chứng, trước bạ, sang tên và khi người mua không làm vì thấy không cần thiết thì lại đòi phạt nặng.

Đã có nhiều ý kiến cho rằng nên xem xét, sửa đổi nghị định 71/2012 ở chỗ “phạt người chủ phương tiện không thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu theo quy định”. Trên báo chí, ông Đinh Xuân Thảo - viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp, đại biểu Quốc hội - cũng đã có ý kiến: “Cơ quan tham mưu trình nghị định 71 cần đề nghị Chính phủ xem xét, loại nội dung này ra khỏi nghị định”.

Theo tôi, để việc xử phạt đảm bảo tính pháp lý cần có những quy định rõ ràng về việc đăng ký các loại xe, kèm theo đó là những điều khoản về giao dịch, hợp đồng, về việc giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng vốn rất phổ biến. Khi đó, quy định xử phạt hành vi không sang tên không nên “nhốt” chung với các hành vi vi phạm luật giao thông.

Trước mắt, thay vì chăm chăm xử phạt, các cơ quan công an nên cải tiến thủ tục đăng ký xe, đồng thời làm cho người dân ý thức được những lợi ích hoặc những bất lợi của việc không sang tên xe để mọi người cùng thực hiện.