Nhiều chuyên gia dự báo số lượng và chủng loại các mặt hàng nông sản ngoại nhập sẽ còn gia tăng nếu VN không có những động thái tích cực trước tình hình trên. Bởi theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I, nhiều loại nông sản Trung Quốc vào VN nếu có C/O (chứng từ chứng nhận xuất xứ) sẽ được hưởng mức thuế suất thuế ưu đãi đặc biệt ASEAN - Trung Quốc là 0%.

Chuối nhập từ Philippines thuế suất nhập khẩu hiện cũng chỉ 5%. Đây là một xu thế tất yếu trong quá trình hội nhập, hàng rào thuế quan bắt buộc phải dỡ bỏ để mở cửa cho hàng nhập khẩu.

Vì vậy, theo các chuyên gia, giải pháp trước mắt và cũng không vi phạm các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) là gấp rút xây dựng các hàng rào kỹ thuật đối với hàng nông sản nhập khẩu. Còn nhớ, để trái thanh long VN xuất sang Mỹ, Nhật, chúng ta phải mất gần hai năm chuẩn bị nhằm đáp ứng các tiêu chí về: vệ sinh an toàn thực phẩm, nguồn gốc xuất xứ, quy trình đóng gói...

Do đó, không lý do gì khi chúng ta mở cửa, giảm thuế cho các loại hàng nông sản mà trong nước trồng được lại không có các điều kiện đi kèm. Đặc biệt là hàng rào về vệ sinh an toàn thực phẩm. Làm được điều này cũng là một cách để bảo vệ người tiêu dùng trong nước trước những nguy cơ về các loại hóa chất độc hại có thể có trong các mặt hàng nhập khẩu.

Về lâu dài, để chuối và các mặt hàng nông sản của VN cạnh tranh được với hàng ngoại nhập, ngành nông nghiệp, các cơ quan nghiên cứu về giống cây trồng phải thật sự vào cuộc. Không thể trách người tiêu dùng chọn mua chuối Philippines khi mà hình thức, mẫu mã chuối trong nước vẫn còn khoảng cách. Do vậy, cách tốt nhất giúp nông dân trong tình hình hiện nay chính là nghiên cứu các loại giống cây trồng cho năng suất cao, chất lượng tốt.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của các cơ quan chức năng, hiệp hội... trong việc tìm cách giảm giá thành sản xuất đối với hàng nông sản. Nhiều nông dân cho biết hiện nay phân bón và thuốc trừ sâu, trừ cỏ là một trong những nhóm hàng vật tư nông nghiệp chiếm tỉ trọng rất cao trong cơ cấu giá thành sản xuất.

Cuối cùng, cần phải có chiến lược quảng bá thương hiệu bài bản cho các loại nông sản trong nước. Thực tế có rất nhiều loại trái cây, rau củ của VN như: xoài, nhãn, chôm chôm, sầu riêng... chất lượng cao, nhưng thông tin đến người tiêu dùng chưa đầy đủ nên vẫn bị hàng nhập lấn lướt. Làm được như vậy, chúng ta mới mong hàng nông sản thắng được trên sân nhà.