Phóng to

Chuẩn bị vươn khơi, bám biển - Ảnh: T.Mai

Lý Sơn vẫn yên bình, những nhà nghỉ, khách sạn mọc lên liên tiếp chờ khách du lịch. Nơi rộn ràng nhất là những hiên nhà, đầy phụ nữ, trẻ em bận rộn với đống hành vừa thu hoạch. Chiều tối, khi cầu dao điện được mở, người người liền buông dao nhặt hành, buông chén cơm đang dở bữa, ngóng lên màn hình tivi theo dõi tin thời sự...

“Đây Hoàng Sa ta vẫn tự hào...”

Trong căn nhà từ đường họ Nguyễn với những cột kèo, hoành phi câu đối từ cả trăm năm, ông Nguyễn Từ (thôn Tây, An Vĩnh, Lý Sơn) chăm chú lắng nghe hết tin trong nước đến tin quốc tế, bà hàng xóm tất tả chạy sang: “Trung Quốc rút giàn khoan chưa?”.

“Chưa, nhưng sẽ rút chứ. Phải nhờ ngoại giao, nhờ các nước khác ủng hộ mình nữa. Hoàng Sa là của Việt Nam, ai cũng biết mà”.

Trả lời rồi, ông rót chén trà, lẩm nhẩm đọc vài câu trong bài văn tế của lễ khao lề thế lính: “Hoàng Sa - Trường Sa lãnh hải/... đi có về không/ Thân đã mất mà danh ấy thọ/ Xót thương thay những kẻ đã liều thân vì Tổ quốc/ Son sắt một lòng ngang dọc chí nam nhi/ Phong ba dồi dập, tuyết sương chẳng quản, mưa gió chẳng sờn/ Quyết bảo vệ biên cương bờ cõi...”.

Ông quay sang khách, nói tiếp: “Đó, lời của ông cha để lại vậy. Sau này mới nghe nói đến luật biển quốc tế, đến vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý. Tụi tui ở đây chỉ biết biển đảo Hoàng Sa ông cha mình đã giữ từ bao đời...”.

Cũng những lời tâm sự y như vậy, ông Huỳnh Công Ấn (thôn Đông, An Hải, Lý Sơn) cùng vợ đang sốt ruột đợi tin con trai út Huỳnh Công Nhiệm từ Hoàng Sa: “Tàu của Nhiệm đi từ ngày 6-5, ngay sau ngày nghe tin giàn khoan Trung Quốc kéo vô. Hai cái Icom, một bị lính Trung Quốc lấy hồi trước tết, một hư chưa sửa kịp, nên từ hôm đó tới giờ gia đình chưa liên lạc được. Coi tin các tàu khác, nóng lòng lắm nhưng chúng tôi cũng... quen rồi. Nội trong năm 2013, tàu của con tui đã bị Trung Quốc cản trở tới ba lần chứ đâu ít. Tức giận lắm nhưng đã là nghề thì vẫn đi, biển của mình thì vẫn giữ. Nhiệm mê biển lắm”.

Bà Trương Thị Hạnh buông mớ hành xuống góp vào chuyện của chồng: “Lần này chúng hung tợn hơn, coi truyền hình thấy cái vòi phun nước muốn nhấn chìm cả tàu cảnh sát biển Việt Nam, nghĩ đến tàu con mình nhỏ xíu mà giật mình. Không biết bao giờ mới được tự do làm ăn...”.

Ông Ấn cắt lời vợ, trầm ngâm: “Họ đang thử phản ứng của mình đó, hễ nhún thì họ lấn tới. Nhà nước phải có đối sách thật khôn ngoan, biết mình biết người. Mình có chân lý, mình không sợ...”.

“Con cũng không sợ, ba bảo không được sợ Trung Quốc” - bé Dương Thị Xuân Trường (lớp 3 Trường tiểu học An Hải) hồn nhiên kể chuyện ngay bên âu tàu An Hải.

Mấy ngày nay, cứ tan trường là bé lại cùng mẹ, chị Bùi Thị Phước Thạnh, ra âu tàu ngóng ba, anh Dương Văn Giàu. “Tàu ba con số QNg 96417, bị lấy hết đồ đạc, cả Icom rồi nên ba không báo trước ngày về được” - Xuân Trường líu lo nói thay khi thấy gương mặt mẹ đượm lo rầu.

“Ba nói sẽ ở lại “kiếm tổn” được mới về, đừng mong chi cho lâu”. Thấy khách còn thắc mắc, cô bé lại giải thích cặn kẽ: “Nghĩa là ba ở lại để kiếm thêm chút cá, hải sâm để về còn có tiền chia cho các chú đi chung nữa”.

Đúng thật là con ngư dân, ai nghe cũng phải xuýt xoa. Ấy thế mà chưa hết ngạc nhiên, bé Xuân Trường còn vỗ tay hát tặng khách: “Việt Nam ơi! Việt Nam ơi! Nước non ta sáng ngời ngàn xưa/ Này anh em, cùng ca vang/ Núi xanh xanh biển cả xanh xanh/ Đây Hoàng Sa, đây Trường Sa ta vẫn tự hào...”.

Bài hát Đây Trường Sa - Đây Hoàng Sa này, bé đã được cô giáo dạy từ năm học lớp 2, đã cùng tốp ca biểu diễn mỗi buổi văn nghệ của trường và “ba con vừa đi biển về cũng vô coi nữa”.

Tuần sau chúng tôi lại đi Hoàng Sa

Nghe tin tàu của hai anh em Huỳnh Tấn Đạt, Huỳnh Văn Lắm vừa về tới nơi tối 18-5, sáng 19-5 chúng tôi tới nhà vẫn chỉ gặp chị vợ với lời giải thích: “Trên tàu còn khoảng 5 tấn cá, ông ấy vào Bình Châu bán sớm và hỏi chuyện sửa chữa tàu”.

Chiều 17-5, tàu của hai anh em bị tấn công gần đảo Tri Tôn, chỉ cách giàn khoan Hải Dương 981 vài hải lý. “Thiệt hại ước chừng 200 triệu đồng. Tụi tui bị như vậy tính tới giờ chắc cũng mười mấy lần rồi” - giọng anh Lắm qua điện thoại vẫn tỉnh khô. Vậy rồi phải làm sao? “Làm sao gì? Đi tiếp chớ. Kiếm được một chuyến 20 tấn cá thì bù được thiệt hại” - anh trả lời.

Mấy hôm nay, anh Nguyễn Lộc (thôn Tây, An Vĩnh), thuyền trưởng tàu QNg 96416, chạy đôn chạy đáo từ quỹ hỗ trợ ngư dân, lên huyện, tỉnh rồi nhà người quen để kiếm tiền sửa tàu.

“Lần này hư nặng, chắc tối thiểu mất 400 triệu đồng” - anh ước tính. Mười mấy năm đi biển, Lộc bảo đã gặp đủ loại tàu Trung Quốc, bị rượt đuổi tới hàng trăm lần. Vậy có sợ không? “Bão thì sợ chớ Trung Quốc không sợ. Tàu họ tông rồi, mà tàu mình không chìm thì có chi sợ”.

Vậy nếu chìm thì sao? “Thì còn hai cái mủng (thúng) đó. Còn can nhựa, ván tàu đó. Anh em nâng đỡ nhau chờ tàu bạn đến vớt. Cuộc đời từ hồi sinh ra tới giờ, thấy ông nội, ba rồi tới mình đi biển miết thì sống chết trên biển chớ sao”.

Anh Phạm Ngọc Hội (thôn Tây, An Hải), đang ngồi nhặt giúp vợ mớ rau muống sau khi vừa cập bến sáng 18-5, kể: “Đâu cũng biển mình, nhưng đi đánh bắt ở Trường Sa thật sướng, ghé đâu cũng được.

Chúng tôi thường lên đảo thăm anh em bộ đội, tặng ít cá, lại được họ cho nước ngọt, rau xanh, bệnh thì lên khám, xin thuốc.

Từ Lý Sơn đến Trường Sa thì xa xôi, tàu lớn chút mới đi được, ra Hoàng Sa thì gần hơn, tàu nào đi cũng tới. Khi nào Việt Nam lấy lại được Hoàng Sa, quản lý như ở Trường Sa thì dân Lý Sơn sướng biết mấy, chắc nhanh giàu...”. Bao giờ tàu anh lại ra khơi? “Tuần sau”. Vậy sẽ đi Trường Sa hay Hoàng Sa? “Chỗ nào có cá thì đi, đâu phải vì Trung Quốc mà không đi. Năm nào tụi tôi cũng đi Hoàng Sa năm, sáu chuyến chớ đâu ít”.

Đi Hoàng Sa, với người Lý Sơn, chỉ là một chuyện bình thường như thế.