Phóng to

Ông Lê Tất Dũng (phải) trên chiếc cầu phao tự làm cho dân đi - Ảnh: Tấn Vũ

Bây giờ hạnh phúc của người đàn ông tuổi đã ở ngũ tuần ấy không phải là căn nhà tươm tất, mà là nhìn người dân làng ra đồng, nhìn lũ học trò tung tăng đến lớp mà không còn cảnh lụy đò giang... Ông là Lê Tất Dũng ở thôn Phú Lộc (xã Đại An, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam).

Nối những mùa vui

Thôn Phú Lộc nằm sát dòng Vu Gia đỏ quạch. Những bãi bồi trồng cây thuốc lá, bắp chạy dọc triền sông đang trong mùa thu hoạch. Từng chuyến xe nặng trĩu lá thuốc, bắp non lần lượt lao vút qua cầu rồi rướn hết ga chạy về cuối làng.

Bà Ba Hưng (65 tuổi, chủ cái chòi tre ngay đầu cầu bán nước cho khách vãng lai) vừa thấy chúng tôi là khoe ngay: “Cây cầu ni của chú Dũng tự làm cho dân đi đó”.

Rồi bà Ba Hưng kể tiếp: “Hồi trước, muốn qua bên kia sông phải chèo ghe. Con nít đi học cha mẹ phải đi cùng. Dân nông ra đồng phải đi sớm, 5g chiều là lo về nếu không trễ đò. Chừ thì khỏe re”. Tiếng kể chuyện của bà Ba Hưng đứt quãng bởi tiếng xe máy ầm ào từ bên kia cầu phao rướn ga leo dốc về cuối làng. Chưa đầy 15 phút nhưng gần 40 chuyến xe máy đầy ắp nông sản từ bắp, thuốc lá, ớt... vun vút qua cầu. Cây cầu phao dài gần 80m, rộng 2m, lát ván gỗ, được nâng bởi 150 thùng phuy và chịu được tải trọng 750kg, từ nay đủ sức nâng đỡ toàn bộ mùa màng đang thu hoạch của người nông dân chuyên chở bằng xe gắn máy.

Cây cầu đong đưa theo dòng nước bởi tất cả được níu bằng những trụ bêtông nặng đến 250 tấn chôn sâu ở hai đầu cầu, một hệ thống cáp to bằng ngón chân cái níu giữ thân cầu. Giữa cầu, một tuôcbin có nhiệm vụ nâng đỡ rồi quay một phần thân cầu khi có tàu thuyền đi qua. Hai thành cầu được hàn bởi các thanh sắt nhỏ để bảo vệ, đồng thời là tay vịn cho người đi bộ qua cầu. Bà Ba Hưng cười toe khi nói đùa: “Chú Dũng tự làm mà y chang cầu sông Hàn ở Đà Nẵng đó chớ. Cũng có chỗ quay cho tàu bè qua lại đó thôi!”.

Dừng chiếc xe chở đầy đậu phộng ngay giữa cầu, ông Nguyễn Thành Năm, người dân thôn Phú Lộc, gạt mồ hôi bắt chuyện: “Đỡ lắm chú à! Từ ngày có cầu, hàng ngàn hộ dân nơi đây chở nông sản về nhà nhanh hẳn. Chúng tôi có thể ra đồng từ sáng sớm, hôm có trăng, làm đất đến khuya về nhà cũng chẳng sao. Không còn lụy đò giang như xưa nữa”.

Kẻ ngược đời

Trong khi hàng xóm tích cóp tiền tỉ để đầu tư sản xuất sinh lời thì ông Dũng quyết định làm điều ngược lại. Bao nhiêu tiền của gom góp trong suốt 20 năm quần quật, ông đổ hết vào cây cầu. Gia tài còn lại chỉ là căn chòi lợp tôn, tứ bề dột nát, cùng chiếc tivi nội địa và bộ đồ nghề sửa xe máy.

Ông Dũng lui cui tìm chiếc ghế tươm tất để tiếp khách nhưng cả bốn chiếc ghế nhựa chẳng chiếc nào lành lặn. Cái gãy chân, cái nát mặt, cái dính đầy sơn xe... Ông đành vớ lấy một chiếc yên xe máy của khách đang sửa bỏ xuống đất mời khách. Đầu xuân nhưng những mái tôn trong căn chòi nhỏ này đã bắt đầu nóng hầm hập. Từng sợi nắng xuyên qua các lỗ thủng rọi mồn một xuống nền đất, xuống bếp và xuống chiếc giường nơi ông nằm với ngổn ngang bản vẽ.

Hôm chúng tôi đến thăm, vợ chồng bà Phạm Thị Kim Thanh từ Thụy Điển cũng về tìm thăm ông Dũng. Dẫn chúng tôi ra trước sân nhà, ông cười thều thào: “Nhà cửa tạm bợ, vợ chia tay cũng lâu rồi. Với tôi, gia tài là chiếc cầu vừa khánh thành và nụ cười của bà con chòm xóm”. Cảm phục tấm lòng của bạn cũ, bà Thanh nghẹn ngào: “Hơn 25 năm xa cách, trước khi về quê tôi cứ nghĩ trong bụng rằng bạn (ông Dũng) chắc giờ đã giàu có lắm rồi. Vậy mà khi tận mắt thấy chiếc cầu tôi mới hiểu. Nếu không có đôi mắt sáng của anh ấy, có lẽ tôi không thể nào nhìn ra được bạn mình. Anh ấy già và nghèo xơ xác quá”. Nhìn lại căn nhà đã quá rách của mình, ông Dũng nói: “Không sao cả, cứ thế... mà sống. Miễn sao mọi người cùng vui vẻ là được rồi”.

Khi được hỏi vì sao “tiền làm cầu cho thiên hạ đi trong khi nhà mình thì quá nát”, ông Dũng cười bảo: “Ban đầu tôi tính dựng nhà nên mời ông chủ thầu khoán đến đo đạc... Nhưng cứ nghĩ cảnh mùa lũ mấy đứa trẻ bên kia sông vẫy gọi đò rồi co ro chen nhau qua con đò bé xíu, rồi nhớ cảnh ông May (ông Nguyễn May, trưởng thôn Phú Lộc) cùng chiếc xe rơi xuống sông khi chở bắp nên tôi đành xin lỗi ông thầu khoán, quyết định không làm nhà nữa”.

Nước mắt người nghèo

Vậy là từ tháng 10-2012, ông Dũng bắt đầu chạy xe máy ra Đà Nẵng lùng sục khắp nơi tìm mua thùng phuy, cáp kéo, tời... Sau đó một mình ông lui cui vẽ cầu rồi chạy lên huyện, tỉnh xin giấy phép. “Trước khi làm, tôi xin chính quyền được họp dân để hỏi ý kiến cho tôi được làm cầu. Dân làng ủng hộ rầm trời” - ông Dũng nói.

Là thầy giáo cơ khí, lại là một thợ hàn lão luyện, thế mà phải mất hơn 70 ngày công trình cầu phao của ông mới hoàn thành. “Cứ bốn thùng phuy tôi ghép thành cái phao và tổng cộng gần 150 cái phuy được hàn chặt vào nhau tạo nên cây cầu này” - ông Dũng kể. Ngày ông Dũng bắt tay xây cầu, không những người dân làng Phú Lộc mà làng trên xóm dưới đều kéo đến giúp đỡ. Người rảnh tới giúp ông cắt sắt, thanh niên giúp ông ghép phuy và khi bộ phận nào xong thì hàng chục người dân xúm lại khiêng lên để sẵn ra bến sông.

Ngày khánh thành cầu phao Phú Lộc, cả làng vui như mở hội. Chính quyền huyện, xã, thôn đều về dự đông đủ. Những đứa trẻ chạy lon ton, có đứa tinh nghịch nhún nhảy rầm rầm trên nền ván cầu. Nhìn người dân tấp nập lên xuống đông vui, những cái bắt tay thắm tình, những ánh mắt tri ân, những cái ôm trìu mến, ông Dũng trào nước mắt.

Tết vừa rồi trai tráng trong làng còn đốt lửa trại ở đầu cầu ca hát. Người dân xã Đại Tân và xã Đại Cường có thể thăm nhau mà không bị đò ngang cách trở. Những chiếc xe máy, xe chở người đi cấp cứu có thể qua sông bất cứ lúc nào mà không phải gọi đò.

Ông Nguyễn May nghẹn ngào: “Người dân ở đây tự hào lắm. Chú ấy vừa tốn của vừa tốn công, mình chẳng có chi giúp được cũng áy náy nhưng người quê chỉ có tấm lòng...”. Rồi ông May phân vân: “Vừa rồi khi khánh thành cầu, anh Dũng có ý bàn giao cây cầu cho thôn hoặc xã quản lý. Nhưng quản lý thì làm sao bảo trì, cũng tính chuyện thu phí nhưng anh Dũng bảo: “Dân làng nghèo lấy chi mà thu!”. Vậy nên thôn giao cho anh ấy quản lý luôn, bởi anh biết hàn, biết sửa, nếu có hỏng hóc anh ấy sửa giúp rồi từ từ tính!”.