219 tỉ đồng

Là số tiền nông dân TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai yêu cầu Vedan bồi thường

Ông Nguyễn Văn Hiến (giám đốc Sở Tư pháp Bà Rịa - Vũng Tàu):

Tôi tiếc chưa xử lý hình sự được Vedan

Khi lãnh đạo hỏi tôi kiện vụ này có thắng không, tôi bảo là thắng vì hiển nhiên ai cũng thấy Vedan gây ra thiệt hại đó. Tổng giám đốc Vedan đã phải cúi đầu xin lỗi công khai. Hiện nay chúng ta cũng có chứng cứ, văn bản, hình ảnh về vi phạm của Vedan. Người dân cũng có đầy đủ chứng cứ chứng minh mức thiệt hại, diện tích thiệt hại, đăng ký kinh doanh ngành nghề để tranh tụng tại tòa.

Tôi chỉ tiếc là do hạn chế của Bộ luật hình sự thời điểm đó chưa xử lý hình sự được Vedan thôi, chứ còn nếu đưa ra xử lý hình sự được thì tòa sẽ giải quyết trách nhiệm dân sự, trách nhiệm bồi thường ngay trong vụ án hình sự, không phải thương lượng, không phải hòa giải nhùng nhằng như hiện nay.

Ngày 28-7, Vedan đã có văn bản gửi Bộ Tài nguyên - môi trường và các cơ quan chức năng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai và TP.HCM, đề nghị được tăng mức hỗ trợ cho nông dân bị thiệt hại từ 56 tỉ đồng lên 130 tỉ đồng vì “muốn giải quyết dứt điểm nhanh chóng vụ việc này”. Cụ thể, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ được tăng từ 10 tỉ lên 40 tỉ, Đồng Nai từ 30 tỉ lên 60 tỉ đồng và ở TP.HCM từ 16 tỉ lên 30 tỉ đồng.

Theo đề nghị này, nếu được chấp thuận Vedan sẽ chuyển tiền làm hai kỳ. Cụ thể, trong vòng bảy ngày sau khi nhận được văn bản chấp thuận, Vedan sẽ chuyển trước một nửa số tiền này, còn lại Vedan sẽ chuyển từ ngày 10 đến 14-1-2011.

Trao đổi với chúng tôi về đề nghị này, luật sư Nguyễn Văn Hậu, một trong bốn người đại diện theo ủy quyền của nông dân Cần Giờ, cho biết không thể chấp nhận đề nghị này và khẳng định sẽ đòi Vedan bồi thường thiệt hại bằng con đường khởi kiện. Ông Hậu nhận định: “Tôi cho rằng đây cũng chỉ là thủ thuật kéo dài thời gian của Vedan. Vedan có thể nói “không hiểu” chúng tôi, nhưng chúng tôi đã quá hiểu Vedan”.

Còn ông Phan Văn Tài - chi hội trưởng Chi hội nông dân ấp 1A (xã Phước Thái, huyện Long Thành, Đồng Nai) - đã thốt lên: “Theo chỉ đạo của huyện, tôi đã nói với dân đòi Vedan bồi thường gần 120 tỉ đồng, nên giờ đây tôi giải thích Vedan có thiện chí nâng lên 60 tỉ là họ chửi tôi! 60 tỉ dứt khoát là không. Tôi nghĩ Vedan có thiện chí lúc này cũng muộn rồi vì mấy ngày nay dân đã mách nhau làm đơn kiện. Bây giờ nói bồi thường dưới nước, nhưng trên cạn có khoảng 100 người trồng lúa sát bờ tường nhà máy Vedan bị ô nhiễm không nghe ai nói bồi thường họ cũng đang bức xúc”.

“Nhiệt độ” cuộc họp sáng qua nóng lên ở cuộc tranh luận giữa Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên và phó giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường Đồng Nai Phan Văn Hết. Ông Nguyên hỏi:

* Tại sao trong ba tỉnh thành thì Bà Rịa - Vũng Tàu và TP.HCM không lúng lúng về giá tính toán thống kê mà Đồng Nai lại lúng túng? Bộ đánh giá Đồng Nai là địa phương bị thiệt hại nặng nhất nhưng việc triển khai thống kê và hỗ trợ người dân lại làm rất chậm.

- Hiện nay tỉnh vẫn còn vướng mấy việc, giá tính toán 14 năm qua có biến động, mức độ thiệt hại chưa được công bố.

* Tôi hỏi anh Hết con số 119 tỉ đồng có phải là con số của UBND tỉnh Đồng Nai đề nghị không?

- Đúng, đó là số của tỉnh đề nghị.

* Anh đề nghị số tiền Vedan phải bồi thường tức là anh thừa nhận vùng bị ảnh hưởng, thừa nhận giá rồi, giờ còn nói gì nữa?

- Nhưng hiện nay việc tính toán về giá và mức độ thiệt hại tỉnh vẫn lúng túng.

* Mọi cơ sở khoa học đều công bố hết rồi, giờ các anh còn nói lúng túng cái gì? Số 119 tỉ đồng là do tỉnh phê duyệt và đề nghị bồi thường thì các anh phải bảo vệ con số này. Anh đề nghị một đằng nhưng ra hội nghị anh lại nói một nẻo. Tư cách một phó giám đốc sở nói ở hội nghị như thế là không được. Tôi đề nghị tỉnh Đồng Nai phải kiểm điểm, nói thế Vedan sẽ lợi dụng ngay.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Ao Văn Thinh:

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngay sau buổi họp tại Bộ Tài nguyên - môi trường, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Ao Văn Thinh khẳng định: “Kết luận của bộ là mang tính pháp lý, mang tính chỉ đạo, mang tính hướng dẫn, sau đây chúng tôi sẽ thực hiện đúng theo chỉ đạo và không có ý kiến gì khác”. Ông Thinh nói:

- Lâu nay chúng tôi cứ nghĩ phải có đủ chứng cứ mới khởi kiện được nhưng giờ mới rõ trong điều luật quy định chỉ công bố vùng bị thiệt hại thì nông dân đã có quyền khởi kiện rồi. Còn trong quá trình thụ lý tòa mới yêu cầu cung cấp chứng cứ sau, chứ không phải như quy trình mình nghĩ trước đây.

* Ông giải thích thế nào khi bộ trưởng khẳng định Đồng Nai là tỉnh bị thiệt hại nặng nhất nhưng triển khai thống kê và hỗ trợ người dân chậm nhất?

- Nói đúng vùng thiệt hại của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ có một huyện, còn TP.HCM chỉ có hơn 800 hộ dân bị thiệt hại. Riêng Đồng Nai có tới 5.600 hộ, mà đi từng hộ triển khai thì không thể nhanh được vì trong thủ tục dân sự phải cả chồng và vợ cùng đồng ý. Chúng tôi chỉ muốn chuẩn bị kỹ và vững về pháp lý chứ không phải muốn kéo dài.

* Ý ông là việc thực hiện chậm do nguyên nhân khách quan?

- Thật ra có cả nguyên nhân chủ quan. Hội Nông dân Đồng Nai thấy rằng sợ kiện là thua nên mới vội vàng thỏa thuận với Vedan vì họ nghĩ nếu kiện có thể thua, thôi thì thỏa thuận được chút nào hay chút đó. Còn ngay từ đầu UBND tỉnh đã xác định theo đủ các bước.

*Nhưng có ý kiến cho rằng việc tỉnh Đồng Nai chậm thực hiện là do ngại va chạm với Vedan?

- Nói vậy chứ cái gì cũng phải thấu tình mới đạt lý.