Để giải quyết dứt điểm tình trạng xây dựng nhà không phép?

Hiện nay TP.HCM đang tiến hành tháo dỡ và buộc tháo dỡ một số căn nhà xây dựng không phép trên địa bàn huyện Bình Chánh.

Việc xây nhà không phép trên địa bàn một số quận, huyện tại TP.HCM kéo dài đã nhiều năm nay là một thực tế làm đau đầu cơ quan chức năng. Chính quyền cũng đã phải tốn nhiều công, của để ngăn chặn và xử lý vấn đề này. Nhưng các biện pháp xử lý hiện nay mới chỉ là giải quyết phần ngọn, để giải quyết dứt điểm vấn đề này thì phải tìm ra căn nguyên gốc rễ của nó.

Sở dĩ người dân chấp nhận rủi ro mua đất giấy tay, chịu chung chi để được chính quyền địa phương làm lơ trong việc xây nhà không phép vì có mức giá thấp. Xin đơn cử như ở các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B (huyện Bình Chánh) - điểm nóng của xây nhà không phép, tiền mua một lô đất khoảng 40m² ở mức trung bình từ 250-300 triệu đồng, tiền “lo” xây dựng từ 40-60 triệu đồng, chi phí xây dựng nhà cấp 4 khoảng trên 100 triệu đồng, nếu ai chưa có tiền thì có thể làm nhà tôn ở tạm. Với mức giá hơn 400 triệu đồng là có nhà để ở nên khi các đầu nậu mua đất nông nghiệp, làm đường sơ sài rồi phân lô là bán hết ngay trong thời gian ngắn.

Trong khi đó theo quy định của Quyết định 19/2009/QĐ-UBND ngày 25-2-2009 của UBND TP.HCM thì tại các địa bàn này nếu muốn tách được thửa để chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở thì diện tích tối thiểu phải là 120m². Nếu đáp ứng đúng yêu cầu về diện tích thì để mua được một miếng đất làm nhà phải bỏ ra số tiền lớn hơn nhiều. Điều này vượt quá khả năng của những người có thu nhập thấp.

Đây là nguyên nhân chủ yếu nhất, nếu thành phố không sớm chủ động tháo gỡ vấn đề này thì việc phân lô bán nền trên đất nông nghiệp, xây nhà không phép sẽ còn kéo dài.

Nên chăng ngoài quy định chung diện tích tối thiểu 120m² mới cho tách thửa, chính quyền thành phố nên quy hoạch một số khu vực có diện tích tối thiểu nhỏ hơn - ví dụ khoảng 60m², chỉ khống chế về chiều rộng mặt đường và chiều ngang của thửa đất cho phù hợp, vẫn đảm bảo sự khang trang của khu dân cư, có như vậy thì người có thu nhập thấp mới đủ khả năng mua đất và làm nhà ở một cách hợp pháp.

Hiện tại cơ quan chức năng thành phố có thể lựa chọn một số địa điểm tại các vùng “nóng” về xây dựng không phép để làm thí điểm. Nếu có chính sách hợp lý, chắc chắn sẽ có nhiều nhà đầu tư bỏ vốn thực hiện.

Trong khi các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường, một bộ phận không nhỏ người dân vẫn chưa có thói quen ở nhà cao tầng và còn tâm lý “sở hữu” một mảnh đất của riêng mình, thiết nghĩ chính quyền thành phố nên có sự điều chỉnh chính sách phù hợp để giải quyết dứt điểm tình trạng xây nhà không phép như hiện nay.

Luật sư Nguyễn Thành Công