Phóng to

AT - Trên toàn cầu, thuộc họ cúc (Asteraceal) có hàng ngàn loại hoa: cúc đại đóa, cúc gấm, cúc chỉ, vạn thọ, mâm xôi, sao nháy, đồng tiền, mắt bò... Màu sắc hoa cúc rất phong phú: vàng, cam, trắng, tím, hồng..., nay lại mới có thêm màu xanh ngọc.

Riêng hoa cúc vàng, từ xưa đã được các vị cao tuổi phương Đông, chọn là một hình tượng trong tứ quân tử: Mai, Lan, Cúc, Trúc; thú thưởng ngoạn hoa cúc được quý chuộng, tôn vinh.

Theo phong thổ xưa, khi thu đến, đông sang, các loài hoa khác đều tàn lụi, chỉ có cúc vàng đua nở, "khi cúc trổ hoa, các hoa khác không còn", nên cúc được tán tụng là "cúc ngạo ngàn sương", "cúc là hoa tài tuyệt hảo của mùa thu"...

Ngày nay, với kỹ thuật trồng cúc tân tiến, chúng ta được tận hưởng hương sắc cúc vàng quanh năm.

Thân cúc vàng chia nhiều nhánh. Hoa vươn nở ở đầu cành. Những cánh hoa xúm xít kết hợp hài hòa quanh đám nhụy li ti màu xanh non. Những cánh hoa nhỏ nhất ôm sát quanh nhụy có màu của nhụy pha thêm chút vàng. Nhiều cánh hoa tiếp theo từ nhỏ tới lớn dần, lần lượt vây quanh ở những vòng ngoài sắc vàng tươi thắm hơn. Đài hoa xanh có nhiều lớp cánh bao bọc giữ cho những cánh hoa khắng khít mãi bên nhau.

Những nụ nhỏ như nút áo sống động ở những đầu cành phía dưới vươn mình lên rất nhanh, cùng nhau khoe sắc hương. Hoa, nụ xum xuê vượt lên phía trên mà cúc vẫn khoe được những tán lá đẹp đặc biệt. Mỗi lá có đường viền uốn lượn rất mỹ thuật, chia nhiều thùy sâu, tạo dáng ba hoặc năm lá nhỏ, tụ lại với gân chính giữa.

Ca dao Việt Nam ca ngợi cúc:

Được như hoa cúc, hoa quỳThì anh cũng bõ một thì tìm hoa

Cúc vàng quý ở sắc hương, lại tươi đẹp rất bền lâu. Hơn nữa, dù khi hoa không còn tươi tốt, dù lá đã úa vàng thì những cánh hoa, lá khô héo ấy vẫn "son sắt" không lìa bỏ cành. Đố ai nhặt được hoa lá cúc tàn nằm trên mặt đất. Đôi khi ta thấy quanh gốc cúc có hoa lá rơi rụng thì chỉ là do cúc bị sâu bọ cắn phá.

Do "đức tính" đó, cúc vàng được tượng trưng cho người quân tử, người ở ẩn, người có nhân cách "trước sau như một", "không thay lòng đổi dạ”. Thưởng thức hoa cúc vàng là thú vui tao nhã của đa số người phương Đông.

Ngoài vẻ đẹp của hoa lá, cúc có hương thơm ngan ngát riêng biệt.

Hoa cúc vàng được hãm để ướp trà. Mỗi sáng, bỏ một nhúm trà cúc vào ấm gan gà, châm nước sôi vào, rót ra cái chén vỏ trứng nhỏ, trắng nõn, mỏng manh, dâng hương thanh khiết. Nhấp một chút, hương vị tinh tế thấm giọng, người uống cảm nhận ngay được sự thư thái, an lành. Ngoài trà, rượu cúc là thú thụ hưởng của các bậc trưởng thượng, nho nhã, của các văn nhân thi sĩ, những nhà nghệ thuật...

Hãy trải lòng ra đón nhận cúc vàng - người bạn tri kỷ của ta - cả khi vui lẫn lúc buồn.

Phóng to Áo Trắng số 32 (ra ngày 15-9-2008) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.