TTO - Nhạc Latin tiếp tục phủ sóng, nhiều nghệ sỹ tài năng chịu thiệt dù có sức sáng tạo cao. Không có bom tấn, không có kẻ tiên phong... là những điều tổng quát về làng nhạc thế giới 2018.

Trong danh sách 10 MVs được xem nhiều nền tảng Youtube do Billboard thống kê, có 8 ca khúc thuộc dòng Latin Pop.

Điển hình như Te Bote của "bộ sậu" Casper, Nio Garcia, Darell, Nicky Jam, Bad Bunny và Ozuna chiếm hơn 1,4 tỷ lượt xem. Ngoài ra có thể kể đến Daddy Yankee với Dura, Daddy Yankee chính là chủ nhân của siêu hit Despacito năm ngoái.

Pop và Hiphop có hai đại diện là Maroon 5 và Drake.

Nếu như Drake lọt Top nhờ ekip hùng hậu đằng sau giúp lượng xem God's Plan của anh thăng hạng, Maroon 5 cũng cần tới hàng chục ngôi sao nữ từ diễn viên điện ảnh, ca sĩ giải trí tới MC, người mẫu... để quay hình nhằm tăng tính lan tỏa (viral) trên mạng xã hội.

8 ca khúc Latin có lượt xem cao không hẳn vì độc đáo về hình thức, mà phần lớn nhờ giai điệu vui tươi, dễ nhún nhảy, dễ nghe ở nhiều không gian và trạng thái khác nhau.

Hơn nữa, sự bùng nổ của Despacito (hiện đang có 5,7 tỷ views) giúp cộng đồng Latin rộng lớn hơn, cuồng nhiệt hơn.

Ở khía cạnh tương phản, tờ Esquire lại chọn ra những MVs hay nhất về mặt biểu đạt nghệ thuật và không bất ngờ khi chất lượng âm nhạc cũng đi kèm tác phong thể hiện. Những Apeshit, This Is America, PYNK... đều cho thấy cá tính nổi bật của người viết ra nó.

Trong số đó, This Is America nên được nhắc tới bởi hình ảnh gây tranh luận. Nam ca sĩ Childish Gambino chọn cách thể hiện thông điệp bạo lực thông qua những cú máy dài (long-take) kinh điển, tạo được góc nhìn đậm chất điện ảnh trên nền nhạc kịch tính và phần diễn xuất hết sức nhập tâm.

This Is America mở ra hình ảnh trần trụi về nước Mỹ một phần nào, theo quan điểm của một nghệ sỹ da màu.

Tờ The Guardian dành trọn những mỹ từ cho MV này, trong khi đó nhờ tính thời sự và cách thể hiện độc đáo, This Is America cũng chiếm gần nửa tỉ lượt xem trên Youtube và bản thân ca khúc cũng từng leo lên hạng nhất Billboard Hot 100

Dòng hashtag đình đám #20gayteen do một nữ ca sỹ người Mỹ Hayley Kiyoko khởi xướng. Động thái của Kiyoko là nhằm thúc đẩy sự công khai của giới nghệ sỹ, với bản ngã của mình trước công chúng.

Sau Hayley Kiyoko, loạt nghệ sỹ trẻ khác cũng bắt đầu chọn #20gayteen để nói lên chính kiến, điển hình là Troye Sivan và MV có tên Bloom nơi anh mặc trang phục phi giới tính, trang điểm và làm tóc như một phụ nữ. Không chỉ chọn hình thức gián tiếp, trên sân khấu hiện nay, Troye Sivan cũng công khai giới tính.

Năm 2018 cũng đánh dấu thành tích của Kim Petras - ca sĩ chuyển giới nhỏ tuổi nhất thế giới đến từ Đức. Petras vừa tung ra EP thứ ba có tên Turn Off the Light lấy chủ đề Halloween sau một loạt ca khúc nhạc Disco thành công không nhỏ ở thị trường châu Âu.

Khi giới tính ngầm công khai thông qua âm nhạc tích cực từ Hayley Kiyoko, Troye Sivan, Halsey, Years & Years, Sam Smith... thì màu da lại là đề tài có nhiều bất lợi trong thế giới âm nhạc.

Nhiều nghệ sĩ da màu dù giỏi vẫn không thể chạm tới bục cao nhất của giải thưởng âm nhạc danh giá nhất - Grammy (điều này có thể đảo ngược tại Grammy sắp diễn ra?). Khi nhìn lại lịch sử giải và soi chiếu vào giới làm nghề sẽ thấy chỉ 10 nghệ sĩ da màu đoạt giải Album của năm.

Lần gần nhất một ca nhạc sĩ da màu đoạt giải này là Herbie Hancock nhưng album thuộc dạng tổng hợp các ca khúc kinh điển của Joni Mitchell - một ca nhạc sỹ da trắng! Không đâu xa, vợ chồng Beyonce và Jay-Z lần lượt "ngậm bồ hòn" khi trượt nhiều lần Grammy dù tên tuổi họ đã ở hàng ngôi sao.

Động thái đáp trả Grammy, Beyonce và Jay-Z tung ra đĩa nhạc Everything is Love dưới bí danh The Carters, trong đó có ca khúc đả kích Grammy. Thậm chí vợ chồng quyền lực này còn "lên án" cả những nền tảng nghe nhạc trực tuyến hiện đang chi phối ngành công nhiệp như Spotify...

Everything is Love lúc vừa phát hành (không kèn không trống) ngay lập tức tạo bất ngờ nhưng ở thời điểm hiện tại, việc dám nói thẳng của Beyonce và Jay-Z có thể khiến họ một lần nữa... trượt Grammy.

Sự lớn mạnh của streaming theo thời đại nhạc số đã khiến Billboard phải thay đổi cách thức tính điểm để bình chọn các ca khúc hay nhất, những abum bán chạy nhất. Theo đó, số lượng streaming được tính tới 20-30% so với 35-45% doanh thu bán đĩa CD. Chính vì thời thế thay đổi, nhiều nghệ sĩ nắm bắt và tỏa sáng.

Top 5 nghệ sĩ có lượt nghe trực tuyến trên nền tảng Spotify khá thú vị: Drake, Post Malone, XXXTentacion, J Balvin và Ed Sheeran. Ed Sheeran thì đã là thương hiệu với những bản nhạc Pop bắt tai; J Balvin cũng không quá bất ngờ khi là đại diện Latin duy nhất; riêng ba cái tên còn lại đều... có vấn đề.

XXXTentacion đột ngột ra đi gây tiếc nuối cho số đông người yêu nhạc khi tên tuổi bắt đầu tỏa sáng. Sau khi qua đời, album lẫn những ca khúc của XXXTentacion được chia sẻ mạnh mẽ. Vì thế việc anh lọt vào Top Streaming không quá khó hiểu.

Trong khi đó, "hiện tượng hè" Drake khi anh tung ra đĩa đôi Scorpion vào tháng 6 có thể khiến người nghe... bội thực. Còn nhớ lúc đó trang chủ Spotify ngập tràn hình ảnh Drake và 25 ca khúc của anh. Việc phổ biến, gợi mở của Spotify giúp ích không nhỏ cho việc Drake quảng bá album vì số lượng tiệu thụ đĩa thuần của Scorpion chưa hẳn cao so với kỷ lục từ Taylor Swift, Adele hay Ed Sheeran.

Ở bảng nữ: Ariana Grande, Dua Lipa, Cardi B, Taylor Swift và Camila Cabello chiếm sóng Spotify chứng tỏ Pop vẫn có chỗ đứng mạnh mẽ. Danh sách này không khó hiểu khi Taylor Swift qua thống kê từ Weibo lẫn Heatmap là nữ nghệ sĩ có sức ảnh hưởng nhất thế giới (trong đó có Việt Nam) và là số ít nữ nghệ sĩ có fans chịu khó cày views (tức streaming trên các nền tảng nghe nhạc lẫn video).

Khi con số trên những nền tảng này có sức nặng, người ta bắt đầu tính ra độ nổi tiếng của một ca sĩ. Vì thế bạn dễ thấy rằng không chỉ các ngôi sao quốc tế mà những nghệ sĩ châu Á đơn cử là Kpop cũng xây dựng đội ngũ fans cuồng sẵn sàng thức ngày đêm để streaming giúp thần tượng của họ lập các kỷ lục và nhờ đó lan tỏa!

Điều này đương nhiên biến âm nhạc trở thành cuộc chơi số má, và đó cũng là lý do có nhiều nghệ sĩ lớn nói không với loại hình này, dù không phủ nhận nó tiện lợi và phù hợp phần nào với cuộc sống bận rộn hiện nay.

Sự ra đi, mất mát của làng nhạc nói riêng là điều không tránh khỏi tuy nhiên vẫn có nhiều khán giả muốn "gặp lại" thần tượng bằng kỹ thuật số. Vì thế Hologram (ảnh toàn ký) ra đời - một hình thức chụp ảnh toàn phần và tái bạo bằng không gian ba chiều.

Hologram không tự nhiên bùng nổ dữ dội vào năm 2018, nếu không có sự ủng hộ nhiệt liệt từ một số bộ phận khán giản xem qua hiệu ứng của nó trên sân khấu lớn với hình ảnh Michael Jackson hay John Lennon.

Và câu chuyện chỉ thật sự gây tranh cãi khi thông tin ngôi sao quá cố Amy Winehouse sẽ có một tour diễn vòng quanh thế giới bằng hiệu ứng Hologram.

Thay vì ủng hộ và chờ đón, phần đông chỉ trích cách "làm tiền" quá đáng từ đơn vị tổ chức cũng như bố đẻ của Winehouse - người tỏ ra rất hào hứng với sự kiện này.

Nếu tour của Amy Winehouse diễn ra và thành công (khả năng bội thu rất cao vì tên tuổi cô còn rất hot), nó sẽ tạo ra hai thái cực rõ nét: người ủng hộ, kẻ tẩy chay. Việc fans mong mỏi nhìn thần tượng một lần nữa trên sân khấu không sai, nhưng hãy để ký ức đẹp những gì thật nhất ở lại trong tim, chứ người đã khuất thì không nên "đội mồ" dễ gây phản cảm và vô cảm.

Không hẹn mà gặp, Kylie Minogue, Toni Braxton, Mariah Carey, Christina Aguilera... cũng đồng loạt phát hành đĩa mới. Trong khi Toni Braxton và Mariah Carey trung thành với phong cách nhạc RnB truyền thống thì Kylie Minogue và Christina Aguilera chọn làm mới chính mình.

Điều đáng nói là cả bốn album này đều nhận được sự ủng hộ của giới phê bình: Caution của Carey có điểm rất cao (82) trên trang phê bình uy tín metacritic trong khi Sex & Cigarettes của Braxton ẵm 3 đề cử Grammy.

Riêng Minogue và Aguilera thử sức ở những dòng nhạc mới hơn sở trường. Chẳng trong Golden, Minogue chọn cách hát EDM kết hợp nhạc đồng quê còn Aguilera giao lưu với Rap, Hiphop...

Tuy cả bốn đều có điểm cộng riêng nhưng có vẻ họ vẫn không thể bắt kịp thế hệ trẻ trung, tươi mới hơn như Janelle Monáe, Dua Lipa, Kali Uchis hay Ella Mai...

Đầu 2018, Dua Lipa xác lập thành tích là nữ nghệ sĩ đầu tiên có MV vượt qua 1 tỷ views trong năm, chính thức đi theo hình tượng ca sĩ giải trí. Còn Kali Uchis và Ella Mai là hai ẩn số thú vị: Uchis rất được lòng giới phê bình song album tuyệt hay của cô - Isolation lọt thỏm giữa rừng album dễ nghe khác.

Riêng Ella Mai làm người yêu RnB nhớ tới thời hoàng kim của ALicia Keys khi cô trình làng album đầu tay.

Người còn lại là Janelle Monáe hiện đang "thuận buồm xuôi gió" với album thứ ba Dirty Computer vừa ẵm một loạt đề cử Grammy.

Sau hai album rất khó nghe đầu sự nghiệp, tuy lần này Dirty Computer bán cũng không đắt song nhận được sự ủng hộ rất lớn từ giới phê bình.

Tạm khép lại 2018, làng nhạc thế giới đủ "hỉ nộ ái ố" những câu chuyện về sự trở lại, ra đi... những ngôi sao mới với sức sáng tạo dần thay thế các đàn anh đàn chị.

Tất nhiên thông điệp đời sống, chính trị vẫn sẽ không nằm ngoài mục tiêu của các nghệ sĩ lớn và... sắp lớn, bởi họ dám thoát ra khỏi vỏ bọc của chính mình để làm kẻ tiên phong.

Bên cạnh các nghệ sĩ hát tiếng Anh, 2018 còn chứng kiến sự tham gia của BTS - một nhóm nhạc nam đến từ Hàn Quốc khi nhận được giải của Billboard.