Một thời gian dài cố gắng giải mã huyền thoại Tạ Đình Đề, tôi đã may mắn gặp được nhiều chứng nhân trong cuộc.
Đó là buổi sáng ngày 7-6-1976. Nếu tính từ ngày bị bắt 27-11-1974 thì Tạ Đình Đề đã bị giam gần hai năm.
Bị giam ở Hỏa Lò để điều tra suốt hai năm từ 1974 đến 1976, vụ Tạ Đình Đề trở thành vụ án lớn nhất và được nhiều người quan tâm nhất miền Bắc thời kỳ ấy.
Sau khi giã từ vũ khí, phần dài cuộc đời Tạ Đình Đề gắn liền với ngành đường sắt.
Một tay ông Tạ Đình Đề đút túi quần, một tay cầm súng và cũng không hề ngắm mà chỉ vẩy đúng ba phát đạn về hướng bia. Khán giả ồ lên! Cả ba viên đạn đều trúng đích.
Khoảng cuối năm 1970, một chuyến tàu cập cảng Hải Phòng. Trong các container hàng hóa, có một thùng nhỏ nhưng chứa đựng hàng đặc biệt của quốc phòng.
Ông nâng đỡ nhiều người tài hoa chưa gặp thời. Để rồi cuối đời chính ông phải chịu nhiều khổ nạn, oan sai vì chuyện này.
Giải mã huyền thoại Tạ Đình Đề nhiều năm sau ngày ông mất, tôi lại nghe được những chuyện kể về ông không phải trong khói lửa chiến tranh mà chính là những phút giây tạm ngưng tiếng súng.
Xúc động nhắc nhớ một thời ngang dọc của Tạ Đình Đề, nhà tình báo lão thành Ba Đăng những ngày còn minh mẫn đã kể cho tôi nghe bạn mình từng làm cho quân Pháp mất ngủ.
Ngày ấy, uy danh Tạ Đình Đề rất lớn. Đội biệt động của ông cũng có nhiều tay súng đặc biệt.
Nắng chiều vàng vọt dần tắt phía sau dải núi mờ Hòa Bình. Các chiến sĩ biệt động thành Hà Nội đang chăm chú kiểm tra lại súng đạn để chuẩn bị cho trận đánh sáng mai.
Không chỉ vang danh miền Bắc, nhiều người từng bên Nam vĩ tuyến 17 cũng nghe tiếng tăm Tạ Đình Đề.
