Vì sao quyết tâm năm mới khó thực hiện?

HẢI MINH 21/01/2016 03:01 GMT+7

TTCT - “Năm nay mình phải giảm cân”, “Năm nay phải ít nhậu nhẹt hơn”, “Năm nay phải làm việc chăm chỉ và kiếm được nhiều tiền hơn”, “Năm nay phải đi du lịch được năm nước”..., bạn hẳn đã không ít lần hạ quyết tâm những mục tiêu như thế cho bản thân mỗi khi năm mới đến.

Năm mới khởi đầu với những hi vọng mới, nhưng thường thành nỗi thất vọng vào cuối năm-communitycare.com
Năm mới khởi đầu với những hi vọng mới, nhưng thường thành nỗi thất vọng vào cuối năm-communitycare.com

Nhưng tiếc thay, hầu hết sự hăng hái vào đầu năm rốt cuộc thường chỉ kết thúc trong thất vọng và thất bại vào cuối năm. Tại sao lại như thế, và có cách nào để thay đổi điều đó trong năm mới 2016 này?

“Luôn có cảm giác háo hức đặc biệt ở thời điểm chuyển giao năm cũ - năm mới - nhà tâm lý học người Canada Ganz Ferrance phân tích trên Đài CBC - Bạn có cảm giác về một khởi đầu mới mẻ và đó là lý do khiến bạn hạ quyết tâm. Nhưng chúng ta thường thất bại vì chúng ta không tư duy đúng”. Theo Ferrance, vấn đề là sự thiếu cương quyết và nỗi lo sợ thất bại.

Ông cho rằng cần sáu tuần tới ba tháng để một sự thay đổi lớn về phong cách sống ăn sâu bén rễ: “Chúng ta sống trong một xã hội thay đổi liên tục nên nhiều người không có đủ sự kiên nhẫn để duy trì một thói quen cho tới khi nó định hình”.

Do hầu hết mọi người thiếu lòng quyết tâm, Ferrance khuyên nên lựa chọn con đường ít khó khăn nhất, cũng chỉ nên đặt một mục tiêu duy nhất với những bước đi cụ thể có thể xử lý được. “Thành công mang tới thành công - Ferrance nói - Một trong những vấn đề khiến các thói quen có hại vẫn bám chặt lấy bạn là cảm giác xấu hổ và tội lỗi.

Nên hãy bắt đầu từ từ, nhỏ thôi, dễ thôi, một khi đã quen đường, bạn hãy tiếp tục mục tiêu thứ hai”. Ferrance cũng khuyên nên ghi lại các bước tiến bộ của mình và ăn mừng ngay cả những cột mốc nhỏ nhất: “Việc ăn mừng tạo năng lượng cho thành công tiếp diễn. Nên bạn cần ăn mừng mỗi khi đi đúng hướng”.

Trong khi đó, nhà tâm lý học Peter Herman cảnh báo về “hội chứng hi vọng giả tạo” khi những kỳ vọng phi thực tế có thể dẫn tới thất bại không thể vãn hồi với những quyết tâm năm mới. Trong một nghiên cứu năm 2009 trên tạp chí chuyên ngành Behavior Therapy, Herman và các đồng nghiệp đã chia 76 sinh viên nữ trong lớp tâm lý học của ông thành ba nhóm.

Một nhóm được trao quyết tâm năm mới là tập thể dục bốn lần mỗi tuần, mỗi lần 30 phút ở mức vận động trung bình và tham gia các hoạt động thể chất như đi xe đạp và đi bộ một giờ mỗi ngày. Một nhóm khác được yêu cầu ngồi thiền bốn lần mỗi tuần, mỗi lần 30 phút, kết hợp với một giờ thư giãn mỗi ngày.

Nhóm thứ ba không được trao quyết tâm năm mới nào. Đúng như các nhà nghiên cứu tiên đoán, nhóm tập thể dục kỳ vọng rất cao về quyết tâm năm mới của họ ngay sau khi thực hiện buổi đầu. Cũng dễ đoán, cả hai nhóm tập thể dục và ngồi thiền đều không làm tốt như trông đợi. “Hầu hết các quyết tâm năm mới có khả năng cao kết thúc trong thất vọng” - nghiên cứu kết luận.

Một lý do khác khiến chúng ta thất bại là chúng ta đã tập trung quá nhiều vào kết quả thay vì vào quá trình của quyết tâm năm mới, theo nhà tâm lý xã hội học Amy Cuddy ở Đại học Harvard.

Bà đưa ra một ví dụ trên tạp chí Tech Insider rằng một người đặt mục tiêu trở thành vận động viên marathon chỉ nghĩ tới ngày được tham gia những cuộc chạy ở Boston hay New York, mà không tập trung đủ vào quá trình từng bước nhằm đạt tới kết quả đó. Giống như thế, hầu hết các mục tiêu hạ quyết tâm năm mới hoặc quá tiêu cực, quá tham vọng, hoặc quá tập trung vào kết quả.

Cuối cùng, ngay cả khi bạn có đủ quyết tâm, quá trình đó cũng không dễ dàng. Nhà tâm lý học Joseph Luciani viết trên US News & World Report: “Sự thật không may là thay đổi, mọi thay đổi, đều đòi hỏi một mức độ xung đột về cảm xúc, gây ra “tình trạng căm ghét” mà chúng ta vẫn gọi là stress”.

Và điều đó khiến chúng ta thất bại. Luciani cũng khuyến cáo năm cách để quyết tâm năm mới hiện thực hơn: nghĩ nhỏ, tức bắt đầu với những thành công khiêm tốn nhất, chẳng hạn như “ăn xong mình sẽ rửa chén liền”, xây dựng sự tự tin, tự tạo ra thách thức cho mình, lạc quan và lúc nào cũng phải có tư duy phê phán bản thân.

Nhưng tất nhiên, từ lời khuyên tới hành động vẫn là khoảng cách xa và nếu bạn có quyết tâm nào cho năm 2016 này thì chúc bạn may mắn!■

Bình luận Xem thêm
Bình luận (0)
Xem thêm bình luận