Trúng số độc đắc: Chuyện nhỏ!

Thiên hạ thường kháo nhau chuyện có những người, bằng những cách nào đó, đã tìm ra cách đánh bại các nơi tổ chức xổ số, muốn trúng bao nhiêu thì trúng. Tuy nhiên, đa phần là tin giả, kiểu truyện khoa học giả tưởng du hành vào tương lai biết được kết quả xổ số nên quay về hiện tại tìm mua vé sẽ chắc chắn trúng.

Chỉ có một số ít trường hợp là có thật, như cặp vợ chồng vừa lên truyền hình (chương trình 60 Minutes của CBS) kể lại câu chuyện của họ.

Jerry và Marge Selbee trong chương trình 60 Minutes.

Cặp vợ chồng Jerry và Marge Selbee, năm nay đã trên 80 tuổi, kể một hôm vào năm 2003 họ tình cờ thấy quảng cáo xổ số Winfall. Khác với xổ số thông thường nếu không ai trúng giải độc đắc thì tiền thưởng cộng dồn, có lúc lên đến cả tỉ đôla, xổ số Winfall đặt ra mức 5 triệu đôla, nếu không ai trúng độc đắc, tức trúng hết cả dãy gồm 6 số thì sau đó người trúng 5 số, 4 số, 3 số sẽ ẵm giải.

Thế là ông Jerry, thời đại học học ngành toán, bèn nghĩ ra cách tìm mua các số có cơ may trúng, như “làm một bài toán đơn giản”. Khi nghe có tin giải xổ không ai trúng độc đắc, ông bỏ ra 3.600 đôla mua vé và trúng 6.300 đôla; lần thứ nhì, ông mua 8.000 đôla và tiền trúng số gần gấp đôi. Chẳng bao lâu sau gia đình Selbee mời bạn bè cùng tham gia, bỏ ra hàng trăm ngàn đôla mua vé số để thu về các giải nhỏ nhưng cộng lại gấp đôi tiền mua vé.

Năm 2005 Michigan bỏ loại xổ số Winfall nhưng bang Massachusetts lại tổ chức một hình thức xổ số tương tự, gọi là “Cash Winfall”. Liên tục 6 năm sau đó, gia đình Selbee và bạn bè rủ nhau lái xe 14 tiếng lên Massachusetts mua vé mỗi khi nghe tin số độc đắc không ai trúng. Họ thuê phòng khách sạn, mua hàng trăm ngàn vé số ở các tiệm quanh đó và đem về sắp xếp, đợi đi lãnh thưởng.

Đến năm 2011, tờ Boston Globe nghe đồn về nhóm này nên đi điều tra. Họ khám phá ra rằng ngoài nhóm gia đình Selbee còn thêm một nhóm các sinh viên toán Đại học MIT cũng phát hiện ra lỗ hổng này và đang miệt mài làm ra tiền nhờ chơi vé số kiểu áp đảo.

Nhóm sinh viên MIT lý giải do cơ cấu giải thưởng được công bố là cứ 2 đôla tiền vé thu về, sẽ có 1,2 đôla được dùng làm giải thưởng; khi xảy ra tình huống không ai trúng giải độc đắc, phải chia các giải cho những ai trúng 3, 4, 5 cặp số thì cơ cấu giải thưởng thay đổi, 2 đôla tiền vé thu về, sẽ có đến 2,3 đôla tiền thưởng phát ra.

Sau bài báo của Boston Globe, bang Massachusetts tổ chức một cuộc điều tra nhưng sau đó kết luận cả gia đình Selbee lẫn nhóm sinh viên không vi phạm điều luật nào cả; họ có quyền mua cả hàng trăm ngàn vé số. Trong thực tế gia đình Selbee trúng tổng cộng 26 triệu đôla nhưng cũng phải bỏ ra 18 triệu đôla tiền mua vé, chỉ lãi được 8 triệu đôla trong tổng cộng 9 năm chơi vé số theo kiểu này. Dù sao, ngay sau đó Massachusetts hủy bỏ hình thức xổ số Cash Winfall.

Trên tờ Vox, trong một bài báo viết về “lời nguyền trúng số” cũng kể một số trường hợp khác như vụ Stefan Mandel, một nhà kinh tế người Romania sống ở Úc. Ông này không chỉ trúng giải độc đắc 27 triệu đôla mà còn trúng thêm nhiều giải phụ. Cách làm của ông ta tương tự: mua hết các vé có các dãy số mà ông tính toán có xác suất trúng cao nhất. Mandel bị 14 cơ quan có liên quan ở Úc điều tra nhưng cuối cùng cũng được tuyên không có tội tình gì cả.

Tuy nhiên, đừng nghĩ các thiên tài toán học chỉ cần ngồi bấm máy tính là tìm ra số sẽ trúng độc đắc. Trước hết, Mandel phải kêu gọi cho được 2.524 người chịu bỏ ít nhất 3.000 đôla mỗi người làm vốn mua vé số. Nhờ quá khứ từng tính toán trúng số 14 lần, ông kêu gọi được 9 triệu đôla vốn mồi. Sau đó ông ta phải dùng 30 máy tính, 12 máy in laser, thuê 16 người để in 7 triệu vé có các dãy số mà ông ta tính toán có khả năng trúng. Quá trình này mất 3 tháng.

Trong các nơi xổ số, Mandel tính toán thấy xổ số Virginia có cơ may trúng cao nhất nên chuyển địa bàn sang đây; chờ đúng thời điểm giải độc đắc lên một mức ông tính trước. Lúc giải vượt mức 27 triệu đôla, chiến dịch mua vé bắt đầu: một nhóm gồm 35 người đổ ra khắp Virginia mua vé tại 125 trạm xăng, cửa hàng tạp hóa. Mua suốt hai ngày thì vào giờ chót có người bỏ cuộc: trong 7 triệu vé Mandel định mua, nhóm chỉ mua được 5,5 triệu vé.

Vậy là cuối cùng phép tính xác suất của Mandel để lại một lỗ hổng to tướng cho may rủi. May sao trong các vé đã mua lại có vé trúng độc đắc 27 triệu đôla (kèm thêm 6 giải nhì, 132 giải ba và 135 giải khuyến khích).

Vấn đề là “lời nguyền trúng số” quả thực hiệu nghiệm. Chỉ vài năm sau, Mandel phải tuyên bố phá sản; các nhà đầu tư mỗi người bỏ ra 3.000 đôla giờ chỉ nhận lại chừng 1.400 đôla - tiền trúng số cũng theo Mandel tan vào hư vô.■